مساله پایین بودن کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده نیز یکی از چالش‌‌هایی است که در کند ماندن روند نوسازی این بافت‌ها بی‌‌تاثیر نیست. در بسیاری از پهنه‌های مصوب که به‌عنوان بافت فرسوده شناخته می‌‌شوند، محله‌های کم‌‌برخورداری که از حداقل استانداردها و سرانه خدمات پشتیبان سکونت محروم هستند، وجود دارند. بر اساس اعلام مدیران ارشد شهری، برآوردها نشان می‌‌دهد برای ارتقای کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده تا به متوسط شهر برسند در هر هکتار بافت فرسوده نیاز به سرمایه‌‌گذاری حداقل ۱۰۰میلیارد تومانی از طرف بخش عمومی یعنی دولت و شهرداری وجود دارد. اقداماتی از قبیل ساخت مدرسه، بوستان و درمانگاه اغلب از ناحیه بخش خصوصی دنبال نمی‌‌شود و برای دسترسی شهروندان به این قبیل خدمات عمومی، مداخله و سرمایه‌‌گذاری نهادهای عمومی و دولتی لازم است. بر اساس نقشه‌های به‌روزشده، تهران امروز حدود ۴۵۰۰هکتار بافت فرسوده دارد که ۷درصد از مساحت شهر را شامل می‌‌شود و ۲۱درصد از شهروندان تهرانی ساکن آن هستند. برای حل مشکل کمبود سرانه‌های خدماتی و دسترسی به امکانات آموزشی، تفریحی و تفرجی، درمانی و... سرمایه‌‌گذاری حداقل ۴۵۰میلیارد تومانی لازم است که با توجه به وضعیت شکننده مالیه شهرداری و عدم تحقق درآمدهای پیش‌‌بینی‌شده در بودجه امسال، این حجم سرمایه‌‌گذاری به‌صورت فوری توسط شهرداری تهران ناممکن است.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد» کارشناسان معتقدند ساکنان محله‌های برخوردار که از امکانات و سرانه‌های خدماتی اشباع هستند باید متناسب با سطح دسترسی خود، هزینه خدماتی را که از آن برخوردار هستند، پرداخت کنند. تنها در این صورت است که یک منبع درآمد پایدار و مطمئن برای رفع محرومیت خدماتی از محله‌های نامناسب برای سکونت برطرف می‌‌شود. به موازات تامین مالی برای افزایش سرانه‌های خدماتی، انگیزه نوسازی بافت‌های فرسوده چه در میان ساکنان و چه در میان سرمایه‌‌گذاران ساختمانی نیز افزایش پیدا خواهد کرد و درنتیجه روند نوسازی بافت‌های فرسوده سرعت می‌‌گیرد.

از سوی دیگر مساله ساخت واحدهای مسکونی در استطاعت در بافت‌های فرسوده اهمیت ویژه‌‌ای دارد. به گفته کاوه حاجی‌علی‌اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در تهران سیاستگذاری‌‌ها منجر به افزایش میانگین مساحت واحدهای مسکونی از ۷۵ به ۱۰۵مترمربع ظرف ۱۰سال شده است. اما مساحت واحدهای مسکونی در حالی حدود ۵۰درصد افزایش پیدا کرده که تقاضای مسکن در این شهر در گروه ۵۵ تا ۸۰مترمربعی بیش از سایر گروه‌های متراژی است.

به نظر می‌‌رسد ویژگی‌‌های مورد نیاز متقاضیان مسکن بیش از هر زمان دیگری شناخته شده است، کمااینکه سرمایه گروهی از سرمایه‌‌گذاران ساختمانی بسیاری به‌دلیل ساخت خانه‌هایی با مساحت بیش از محدوده نیاز متقاضیان، در سال‌های اخیر حبس و منجمد شده است. بنابراین اکنون درصورتی‌که منابع کافی برای سرمایه‌‌گذاری برای رفع محرومیت از محله‌های فرسوده توسط شهرداری تهران صورت گیرد، می‌‌توان امید داشت با شناخت حاصل‌شده از نیاز بازار مسکن، ساخت‌و‌سازخانه‌های مصرفی متناسب با استطاعت متقاضیان در این محله‌ها سرعت بگیرد.

با یک حساب و کتاب سرانگشتی می‌‌توان پی برد که فاصله زیاد بین محله‌های لوکس و ارزان تهران نشأت‌گرفته از این واقعیت است که شهروندان ساکن در محله‌های اشباع شده از امکانات، بهای خدمات دریافتی خود را به مدیریت شهری نمی‌‌پردازند. شارژ شهری پرداختی این واحدها نیز شاید در حد ۱۰۰ یا ۲۰۰هزار تومان بیشتر از واحدهای واقع در محله‌های فرسوده است و سالانه به‌طور میانگین کمتر از ۵۰۰هزار تومان عوارض نوسازی به این واحدها تعلق می‌‌گیرد.

این در حالی است که اگر تنها ۵۰۰هزار واحد مسکونی به ارزش بیش از ۵میلیارد تومان در محله‌های برخوردار تهران وجود داشته باشد که از آنها حداقل شارژ شهری متعارف در دنیا یعنی ۳/ ۰درصد از ارزش روز ملک دریافت شود، سالانه حداقل ۷۵۰۰میلیارد تومان اعتبار از این محل حاصل می‌‌شود که می‌‌تواند به فوریت مساله کمبود خدمات در محله‌های فرسوده را حل کند و منجر به تسریع در نوسازی این بافت‌ها بدون سرمایه‌‌گذاری مستقیم دولت و شهرداری در حوزه خانه‌‌سازی شود.

 

اخبار مرتبط