منشأ بوی نامطبوع تهران شناسایی شد؟
محمد تقیزاده در حالی این اظهارات را در کارگروه مدیریت پسماند استان تهران مطرح کرد که با گذشت بیش از هفت ماه از انتشار بوی نامطبوع در پایتخت، هنوز درباره منشأ این بو گزارش کامل و رسمی منتشر نشده است.
گمانهزنیهای زیادی درباره منشأ این بو مطرح شده است که سیستم فاضلاب شهری، شیرابههای مرکز دفع پسماند آرادکوه و ماده شیمیایی مرکاپتان - که به گاز شهری تزریق میشود - از جمله آنها بوده است. از طرفی براساس تحقیقات میدانی مشخص شد که بوی نامطبوع ممکن است تحت تاثیر انتشار دیاکسید گوگرد ناشی از سوخت مازوت برخی کارخانهها در منطقه جنوب تهران منتشر شده باشد. ۱۲ دی ماه سال ۹۷ برای اولین بار بوی نامطبوعی شبیه فاضلاب در جنوب، غرب و بخشهایی از شرق و شمال تهران منتشر شد. همان زمان مقامات شهرداری و استانداری در واکنش به این اتفاق بیسابقه از تشکیل کمیته حقیقتیاب خبر دادند که البته تا ۲۴ آذر ماه ۹۸ که این رخداد تکرار شد، نتیجه رسمی در برنداشت.
در حال حاضر بررسیهای جداگانه درباره بوی نامطبوع زمستان ۹۷ و تکرار آن در پاییز و زمستان ۹۸ حاکی است: انتشار چنین بوی زنندهای در سطح وسیع در پایتخت طی دستکم ۷ دهه گذشته بیسابقه بوده است. یکی از این دو بررسی توسط یک تیم تحقیقاتی به سرپرستی علی بیتاللهی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی انجام شد که مشخص میکند انتشار بوی نامطبوع در تهران یک حادثه خاص و فاقد سابقه و تکرارشوندگی طی همه سالهای گذشته در این شهر به حساب میآید. بنابراین نمیشود این حادثه خاص و ناگهانی را به پدیدههای دارای سابقه تکرار از جمله تغییر جهت باد در شهر نسبت داد.
هر چند برای معرفی منشا بوی بد تهران کارگروهی با حضور همه دستگاههای مرتبط تشکیل شد، اما زمان گزارشدهی این کارگروه با ایام شیوع کرونا در کشور همزمان شد و موضوع در ابهام باقی ماند. از طرفی بررسیهای انجام شده توسط مدیریت شهری نشان داد: در زمانی که رطوبت هوا افزایش پیدا میکند میزان ترکیب بار رطوبتی و گاز منتشرشده تحت تاثیر گازهای جنوب و جنوبشرقی به سمت شمال تهران باعث هدایت این بو در برخی مناطق تهران میشود. به گفته مدیران شهری، انتشار بو که یکی از مولفههای آلایندگی هواست ارتباطی با مجموعه آرادکوه ندارد. بر اساس دادههای علمی آلایندههای یک منبع خطی مانند آرادکوه نمیتواند ۳۵ کیلومتر دورتر و صرفا در برخی مناطق خاص منتشر شود. آنها معتقدند نشانههایی همچون سردی هوا، پدیده اینورژن و افزایش استفاده از مازوت هنگام انتشار این بوی نامطبوع قطعا با این مساله بیارتباط نیست.
با این همه روز گذشته معاون استاندار تهران بدون اینکه به دیاکسیدگوگرد ناشی از مازوتسوزی اشاره کند، صرفا از آرادکوه بهعنوان منشأ بو یاد کرده که مشخص نیست آیا این نتیجه رسمی تحقیقات دولتی در این رابطه بوده یا اینکه آرادکوه همچنان بهعنوان گزینه احتمالی مطرح است.