کوچه در «مولوی» چگونه نشست کرد؟

سریال فرونشست از ایجاد حفره‌های نقطه‌ای در یک خیابان به ریزش معبر سرایت کرده است؛ به نحوی که در حادثه اخیر فرونشست در محدوده میدان مولوی، به روایت اخبار یک کوچه به‌طور کامل نشست کرد. به گزارش «ایسنا» هابیل درویش، مدیرعامل شرکت مترو تهران روز گذشته در جریان بازدید اعضای شورای شهر تهران از محل حادثه با بیان اینکه جنس خاک محدوده منطقه مولوی خاک رس، ریزدانه و آبرفتی است، گفت: وجود حفره و مغار‌های ناشناخته در عمق خاک سبب بروز مشکلاتی حین عملیات عمرانی شده است. وی دقایقی قبل از فرونشست زمین را تشریح کرد و گفت: از آنجا که قبلا با توجه به جنس خاک، مطالعه تغییر رفتار خاک را در دستور کار قرار داده بودیم، روز حادثه دستگاه‌های متعدد تغییر رفتار خاک را نشان دادند. در آن روز ۲۸ کارگر در محدوده شفت هواکش مترو مشغول فعالیت بودند که به محض مشاهده این تغییرات، محوطه کارگاه طی ۱۵ دقیقه به‌طور کامل تخلیه و انشعابات آب و گاز نیز بسته شد تا حادثه ابعاد وسیع‌تری پیدا نکند.

درویش با بیان اینکه این حادثه در حین ایجاد شفت هواکش مترو اتفاق افتاد، گفت: از آنجا که جنس خاک این منطقه آبرفتی و سست است، پیش از برداشت خاک شفت هواکش، شمع‌های سازه‌ای به طول ۲۰ متر در اطراف این شفت زده بودیم؛ اما واقعیت این است که وجود حفره‌های پیش‌بینی نشده در زیر خانه‌های اطراف، سبب ریزش و فشار خاک به پایه شمع‌ها شده بود. وی با اشاره به جنس خاک به طرح تحکیم‌سازی میدان قیام اشاره کرد و گفت: از خیابان ۱۷ شهریور تا میدان محمدیه عمق خاک با تزریق و ایجاد شمع‌های سازه تحکیم شده است. مدیرعامل شرکت مترو با بیان اینکه از سال گذشته دستورالعمل تحکیم خیابان مولوی و میدان قیام در دستور کار قرار گرفت، گفت: در دو طرف خیابان در جلوی هر مغازه شمع‌های سازه‌ای زده شد و با استفاده از تزریق بتن در فاصله نیم متر به نیم‌متر کل دو خط خیابان مولوی اعم از خط بی‌آرتی و سواره‌رو و نیز سرتاسر پیاده‌رو تحکیم پیدا کرده است.

درویش از برنامه‌ریزی برای تملک برخی از خانه‌های قدیمی که در فاصله ۵/ ۱ متری از کارگاه پروژه قرار دارند خبر داد و گفت: دور تا دور پروژه مترو ساختمان‌هایی است که نمی‌دانیم بستر چه حفره‌ها و آب‌انبارهایی هستند و همین مساله عملیات عمرانی را پیچیده و دشوار می‌کند. اما در حالی که درویش از ادامه بررسی‌ها برای تعیین علت دقیق حادثه فرونشست یک کوچه در خیابان مولوی خبر داد، سید حسین هاشمی، استاندار تهران نیز با اشاره به اینکه اکثر فرونشست‌های زمین در تهران در حوالی مترو رخ داده است، گفت: تیم کارشناسی متشکل از تمامی دستگاه‌ها در حال بررسی علت فرونشست‌ها است. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه‌وشهرسازی، هاشمی در واکنش به فرونشست‌های زمین در مناطق مختلف پایتخت در هفت ماه اخیر، گفت: با توجه به تکرار فرونشست‌ زمین در محله‌ها و نقاط مختلف شهر تهران، تیم کارشناسی باید کار اساسی انجام دهد و تا زمان اعلام نظر کارشناسی باید از قضاوت‌های سریع و ناگهانی خودداری شود. وی معتقد است فرونشست‌های زمین در حوالی پروژه‌های بهره‌برداری مترو نشان می‌دهد ممکن است در این قضیه اشکالاتی باشد.

روز گذشته گزارش اولیه و فوری فرونشست مذکور از سوی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نیز منتشر و طی آن اعلام شد: در نقطه فرونشست (تقاطع دو کوچه «ذکایی» و «کوشک غفاری») یک حمام قدیمی مدفون، آب‌انبار و انبار مازوت به‌صورت مدفون وجود داشته و کارگاه مترو زیر این ابنیه شناسایی نشده، قرار داشته است. این گزارش اولیه این طور نتیجه‌گیری کرده که نقص در کارگاه مترو علت اصلی حادثه بوده؛ اما عواملی نظیر خاک دستی منطقه و وجود حمام و آب‌انبارها نیز موجب تشدید مساله شده است.