نیلوفر قدیری

دولت هند برنامه‌ای چند‌میلیارد دلاری را برای بازسازی کلی و تغییر شکل بنیادی شهر بمبئی پایتخت تجاری این کشور آغاز کرده‌است. شهر بمبئی که از مراکز مهم تجاری و مالی هند است، با اجرای این طرح تا سال ۲۰۱۵ به یک مرکز مالی در سطح جهانی تبدیل خواهد شد. شهر بمبئی اکنون مشکلات زیادی دارد که نبود زیرساخت‌های کافی شهری و مبادی حمل و نقل و همچنین وجود ساختمان‌های فرسوده از جمله مهم‌ترین این مشکلات است. اما قیمت مسکن حتی در نقاط کثیف این شهر گاه به بالاتر از قیمت مسکن در منهتن نیویورک می‌رسد. در طرحی که دولت هند تهیه کرده و اجرای آن آغاز شده است، ۱۴ تا ۱۸‌میلیون نفر از ساکنان این شهر جابه‌جا شده و به مکان‌های تازه و ساختمان‌های جدید نقل مکان می‌کنند.

شهر بمبئی در سالهای اخیر شاهد موج مهاجران فقیری بوده که خودشان خانه‌هایی یک یا دو طبقه بدون رعایت مهندسی و سازگاری با معماری شهر بنا کرده‌ و در آن ساکن شده بودند.

این خانه‌ها که گاه فقط ۹ مترمربع فضا داشته‌اند، اغلب بیش از یک خانواده را در خود جای می‌دهند که البته آنها تنها شب را در این خانه به سر می‌برند. در این شهر سرویس بهداشتی و دیگر خدمات شهری هم به اندازه کافی وجود ندارد. دولت هند سال‌ها است تلاش می‌کند تا صورت این شهر و ساختار آن را تغییر دهد؛ اما این امر هیچ‌گاه به این اندازه جدی برنامه‌ریزی نشده بود.

در این طرح ۱۹ شرکت ساخت‌وساز و مسکن از سراسر جهان مانند شرکت‌هایی از دوبی و سنگاپور و هنگ کنگ، در کار ساخت‌و‌ساز دوباره شهر شرکت دارند. این شرکت‌ها قرار است بیش از ۵۰‌هزار آپارتمان جدید در این شهر بسازند. همچنین صدها سرویس بهداشتی عمومی، تاسیسات آب و فاضلاب و زیرساخت‌های شهری بمبئی توسط این شرکت‌ها ساخته‌خواهد شد.

در مقابل، این شرکت‌ها می‌توانند در زمین‌های باقی‌مانده شهر بمبئی برای خود ساخت‌و‌ساز کنند. مردم فقیر شهر بمبئی نگران این هستند که این طرح آغازی باشد برای بیرون کردن آنها از این شهر. اما دولت تمامی برنامه‌های خود را برای تغییر چهره شهر از ماه‌ها پیش برای مردم این شهر تشریح کرده‌است. آپارتمان‌های جدیدی که قرار است ساخته شود، آپارتمان‌های ۷ طبقه هستند که هم در حومه و هم در داخل شهر ساخته خواهند شد. حداقل فضای این آپارتمان‌ها نیز ۲۱مترمربع است.

دولت هند حداکثر تلاش خود را می‌کند تا مردم شهر بمبئی از این طرح ناراضی نباشند؛ زیرا اگر چه این مردم فقیر هستند، اما قدرت رای دارند و می‌توانند در انتخابات بعدی نارضایتی خود را پای صندوق‌های رای اعلام کنند.

این اولین بار است که شهر بزرگی مانند بمبئی به طور کلی مورد بازسازی قرار می‌گیرد. این طرح بزرگ چند‌ین میلیارد دلاری می‌تواند الگویی برای دیگر شهرهای بزرگ جهان باشد.