کسب‌وکارهای فعال، به بهای رشد کوتاه‌مدت خود به جامعه و نسل‌های آتی آسیب نمی‌زنند. شاید به همین دلیل است که هر روز شهروندان و سرمایه‌گذاران بیشتری به دنبال حمایت از چنین کسب‌وکارهای مسوولیت‌پذیری هستند. البته که چنین رویکردی به فعالیت اقتصادی، منافع بسیاری هم برای کسب‌وکارها دارد؛ از جمله مصونیت نسبت به انتقاد افکار عمومی، مصونیت نسبت به جرائم احتمالی دولتی و البته تضمین رشد بلندمدت. با تمام این منافع، گاهی سرمایه‌گذاری‌های مورد نیاز اولیه، لزوم نوآوری در برخی کسب‌وکارها و صنایع و البته صبر لازم برای بازدهی سرمایه‌گذاری‌ها (که اغلب ۳ تا ۵ سال است)، از انگیزه کسب‌وکارها برای فعالیت مسوولانه می‌کاهد. به عبارت دیگر، کسب‌وکارهایی که فقط تا ۳ یا ۵سال آینده را می‌بینند، احتمال زیادی دارد که گرفتار کوته‌نگری و فعالیت‌های اقتصادی زودبازده و کم‌توجه به مسوولیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی شوند. تغییرات سریع در تیم مدیریت ارشد شرکت‌ها و کم‌صبر بودن بسیاری از سرمایه‌گذاران امروزی نیز چنین وضعیتی را تشدید می‌کند. در چنین شرایطی، به نظر می‌رسد که روند دیگری برای تشویق کسب‌وکارها به پایدارسازی فعالیت‌هایشان پررنگ می‌شود. آژانس بنگاه‌های اقتصادی هلند (Netherlands Enterprise Agency) به‌عنوان یک نهاد دولتی، یکی از الگوهای تقویت رشد اقتصادی و نوآوری‌های پایدار در این کشور است.

این نهاد دولتی، تمرکز خود را بر حمایت از کارآفرینان و کسب‌وکارهایی قرار داده است که به دنبال توسعه پایدار و گسترش فعالیت‌های اقتصادی خود به بازارهای بین‌المللی هستند. این آژانس به‌عنوان یکی از بدنه‌های وزارت اقتصاد و سیاست اقلیمی، همزمان متعهد به رشد اقتصاد ملی و تعدیل چالش‌های زیست‌محیطی است. آنها فرصت‌های مختلفی برای کسب‌وکارهای مشتاق پایداری فراهم کرده‌اند که از جمله آن می‌توان به فرصت‌های شبکه‌سازی، خدمات مشاوره و بهره بردن از مشوق‌های مالی اشاره کرد. سیاست‌های آنها همگام با هدف کلان دولت هلند برای حرکت به سمت اقتصاد چرخشی و کاهش میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای است. از این رو، آژانس بنگاه‌های اقتصادی هلند به‌طور فعال مروج راهکارهای نوآورانه منجر به پایداری زیست‌محیطی، بهره‌وری انرژی و مسوولیت اجتماعی است. چنین سیاستی نه فقط به نفع کسب‌وکارهای پایدار، بلکه به نفع اقتصاد ملی این کشور، جامعه و البته کل سیاره زمین خواهد بود.

 پازل انگیزه تکمیل می‌شود؟

تا امروز، زمانی که از منافع پایداری صحبت می‌شد، همگام شدن با خواسته‌های مشتریان، سرمایه‌گذاران و کارکنان و از سوی دیگر منافع اقتصادی بلندمدت و اجتناب از جرائم دولتی مطرح بود. با این حال، شاید به تدریج شاهد سیاست‌هایی مانند آنچه در دولت هلند آغاز شده، در کشورهای مختلف جهان باشیم. در این صورت می‌توان انتظار داشت که انگیزه بیشتری برای کارآفرینان، مدیران و کسب‌وکارها برای پایدارسازی فعالیت‌هایشان و توجه مسوولانه به آثار زیست‌محیطی و اجتماعی رویه‌های عملیاتی‌شان ایجاد شود.

مشابه چنین روندی را می‌توان از سوی شرکت‌های بزرگ هم مشاهده کرد. بسیاری از آنها شروع به پایدارسازی فعالیت تامین‌کنندگان و سایر حلقه‌های زنجیره ارزش خود کرده‌اند تا از یکسو مسوولیت‌پذیری اقتصادی خود را گسترش دهند و از سوی دیگر، نسبت به اختلال‌های مختلف محیطی فعالیت‌هایشان مصون شوند؛ رویه‌ای که از سال۲۰۲۰ و با مشاهده آثار فراگیری کرونا و قطع تامین مواد اولیه در زمان بحران‌های زیست‌محیطی نظیر آتش‌سوزی و سیل شدت بیشتری گرفته است.‌

شرکت گوگل یکی از نمونه‌های برجسته تشویق تامین‌کنندگان و اعضای زنجیره ارزش خود به پایدارسازی فعالیت‌هایشان است. سیاست‌های این شرکت را هفته گذشته (۱۰ آبان) در همین صفحه شرح دادیم. آنها سال‌ها است که متعهد به خرید انرژی تجدیدپذیر برای توسعه پایگاه‌های داده خود در سراسر جهان شده‌اند. با این حال، زمانی که متوجه کم‌انگیزه بودن یا مشکلات بوروکراتیک در مسیر توسعه ظرفیت نیروگاه‌های تجدیدپذیر شدند، به تسهیل فضای سیاستگذاری و تشویق مالی بنگاه‌ها برای سرمایه‌گذاری بلندمدت و پایدار نیز روی آوردند: گوگل در سال۲۰۰۹ پیشگام قراردادهای خرید شرکتی از نیروگاه‌های انرژی تجدیدپذیر شد. از آن زمان، آنها توانسته‌اند با توافق‌های خرید نیرو (PPA)، ۲۰۰گیگاوات انرژی پاک را به شبکه جهانی نیروی خود اضافه کنند. اوج این قراردادها در سال۲۰۲۳ بود که به تنهایی باعث اضافه شدن ۴۶گیگاوات ظرفیت به شبکه تامین شرکت شد. اکنون گوگل به دنبال استفاده از نوع جدیدی از قرارداد است. مدل جدید آنها تعرفه انتقال پاک (clean transition tariff) نام دارد که در آمریکا به تاسیسات تامین انرژی در پیاده‌سازی کم‌ریسک فناوری‌های جدید کمک می‌کند. این مدل قرارداد، تفاوت هزینه‌های سرمایه‌گذاری انرژی‌های فسیلی و جایگزین‌های پاک‌تر را پرداخت می‌کند تا تامین‌کنندگان فقط به‌دلیل سرمایه‌گذاری‌های سنگین اولیه، دلسرد نشوند. چنین سیاستی توسط این شرکت در استرالیا و هند هم شروع شده است.

برگرفته از: Funds For NGOs