به سوال مصاحبه «دوستانت چطور توصیفت می‌‌‌کنند؟» چه جوابی بدهیم؟
مشاور عزیز،
چند روز پیش برای مصاحبه به یک شرکت رفتم. مسوول مصاحبه، فرد حرفه‌‌‌ای و خوش‌‌‌برخوردی بود. سوالاتی که پرسید، غالبا مربوط به حوزه کاری‌‌‌ام بودند. همه چیز خوب و بدون استرس پیش می‌‌‌رفت که ناگهان پرسید «دوستانت چطور توصیفت می‌‌‌کنند؟» یک لحظه مکث کردم. دوستانم یکی یکی به ذهنم آمدند. در دلم گفتم «اگر دور هم بنشینند و راجع به من حرف بزنند، چه می‌‌‌گویند؟ انتقاد می‌‌‌کنند یا تعریف؟» برای اینکه زیاد معطلش نکنم، سریع‌‌‌ترین جوابی که به ذهنم رسید را گفتم: «می‌‌‌گویند من منظم و وقت‌‌‌شناسم، مدیریت بحران بلدم ولی زیاد اهل جمع و شلوغی نیستم». بعد از مصاحبه با خودم گفتم اینکه من اهل جمع و شلوغی نیستم به مسوول مصاحبه چه ربطی دارد؟ آیا اصلا این اطلاعات به دردش می‌‌‌خورد؟ اگر نه، چرا این سوال را می‌‌‌پرسد؟ اگر در مصاحبه‌‌‌های بعدی باز هم این سوال را بشنوم، چطور جواب دهم؟
پاسخ: دوست عزیز، این یکی از سوالات رایج در مصاحبه است که گرچه عجیب به نظر می‌رسد اما برخی از ویژگی‌‌‌های کارجو را فاش می‌‌‌کند. پس بهتر است از قبل آماده باشی و جواب مناسبی برایش پیدا کنی که نه تنها تو را به خوبی معرفی کند بلکه توضیح دهد چرا برای شغل مربوطه، گزینه مناسبی هستی. اما اول ببینیم چرا مسوولان مصاحبه این سوال را می‌‌‌پرسند. دلایل مختلفی وجود دارد. پاسخ آن هرچه باشد، بیشتر درباره شخصیتت اطلاعات می‌‌‌دهد تا رفتارت در محیط کار. در بعضی مشاغل، تیپ شخصیتی به اندازه مهارت‌‌‌ها مهم است. کارفرماها با پرسش این سوال به دنبال این موارد هستند:
میزان حرفه‌‌‌ای بودن. مسوول مصاحبه با شنیدن جواب تو خواهد فهمید که چقدر حرفه‌‌‌ای هستی. مثلا اگر بگویی «دوستانم می‌‌‌گویند من پایه مهمانی‌‌‌ها هستم»، ممکن است خودت را غیرحرفه‌‌‌ای جلوه دهی. اعتماد به نفس اجتماعی تو می‌تواند در محیط کار یک مزیت باشد اما بیان صحیح آن خیلی مهم است.
درک از خود. گرچه این سوال، نظر دوستانت را می‌‌‌پرسد اما در واقع، مسوول مصاحبه به دنبال نظر دوستانت نیست بلکه می‌‌‌خواهد بداند خودت، خودت را چطور توصیف می‌‌‌کنی. تو که قبل از مصاحبه از تک تک دوستانت نظر نخواسته‌‌‌ای! پس چرا سوال را به این شکل مطرح می‌‌‌کند؟ چون اگر بپرسد که بهترین ویژگی‌‌‌‌‌‌ات چیست، ممکن است از ترس اینکه مبادا خودشیفته به نظر برسی، خودت را سانسور کنی. پس قبل از پاسخ دادن، به این فکر کن که جوابت، منعکس‌‌‌کننده ویژگی‌‌‌های شخصیتی باشد که در محل کار بروز می‌‌‌دهی. به‌‌‌علاوه، شاید او می‌‌‌خواهد ببیند که آیا تو از نظر فرهنگی با سازمان و سایر کارمندها همخوانی داری یا نه.
مهارت معرفی. تمام پاسخ‌‌‌هایی که به سوالات مصاحبه می‌‌‌دهی، در واقع تلاش تو برای معرفی خودت به کارفرماست. این سوال هم مستثنی نیست. پس چه بهتر که جنبه‌‌‌های مثبت خودت را معرفی کنی.
اما چطور به این سوال پاسخ دهیم؟ نکاتی هست که باید رعایت کنی:
۱- از قبل آماده شو. مخصوصا در مورد این سوال، چون یک جواب بد می‌تواند ذهنیت طرف مقابل را نسبت به تو منفی کند.
توصیه می‌شود که قبل از مصاحبه، با دوستان نزدیکت تماس بگیری و از آنها بخواهی تو را دقیق توصیف کنند. این‌طوری، جوابت به حقیقت نزدیک‌‌‌تر خواهد بود تا دیدگاهت نسبت به خودت. البته دوستانی را انتخاب کن که قابل اعتماد و صادق باشند. سپس درباره ویژگی‌‌‌هایی صحبت کنید که در قالب مصاحبه، مفید هستند.
مثلا از دوستت بخواه درباره مسوولیت‌‌‌پذیری‌‌‌ات صحبت کند و مثال‌‌‌هایی بزند که بتوانی در مصاحبه تعریف کنی. هنگام معرفی خودت به کارفرما، به تجربیات دوستانت در خارج از محل کار اکتفا نکن و اطلاعاتی درباره کاراکترت در محیط کار نیز ارائه بده.
۲ - از روش STAR استفاده کن. این روش در تمام مصاحبه‌‌‌ها کاربرد دارد و به این شکل است که یک ماجرا را در قالبی قابل درک برای مسوول مصاحبه تعریف می‌‌‌کنی.
این روش دارای چهار مرحله است:
موقعیت (Situation): بستر را توضیح بده.
وظیفه (Task): وظیفه یا مشکلی که پیش آمده بود را شرح بده و بگو که چرا مساله، اورژانسی بوده.
اقدام (Action): اقدامی که انجام دادی را ارزیابی کن و توضیح بده که چرا انجامش دادی.
نتیجه (Result): از نتایج کوتاه‌‌‌مدت و بلندمدت اقدامت بگو و بگو اگر الان در آن شرایط قرار بگیری، چه کار متفاوتی انجام می‌‌‌دهی.
اگر سوال «دوستانت چطور توصیفت می‌‌‌کنند» مطرح شد، می‌توانی به جای تعریف یک موقعیت کاری، ماجرای یک روز که با دوستانت بیرون بودی را تعریف کنی و توضیح دهی که چطور مشکلی را حل کردی. به این ترتیب، مسوول مصاحبه تو را در یک موقعیت ملموس در دنیای واقعی، ارزیابی می‌‌‌کند؛ به جای اینکه تو را در یک موقعیت فرضی تجسم کند.
۳- با اطمینان جواب بده. مهم است که سوالات مصاحبه را با اطمینان پاسخ دهی، مخصوصا سوالات شخصی را، چون اگر با تردید جواب دهی، ممکن است مخاطب حس کند اطلاعات نادرست به او داده‌‌‌ای. اگر زیادی مکث کنی، ممکن است فکر کند که داری یک جواب مخاطب‌‌‌پسند سر هم می‌‌‌کنی. بهتر است پاسخی‌سنجیده دهی که منعکس‌‌‌کننده ویژگی‌‌‌های خوبت باشد.
به‌‌‌علاوه، با اطمینان صحبت کردن، نه تنها به جوابت اعتبار می‌‌‌دهد بلکه نشان می‌‌‌دهد اعتماد به نفس داری که این در محیط کار خیلی به درد می‌‌‌خورد.
۴- مختصر و مفید جواب بده. چون وقت مصاحبه محدود است و کارفرما، نیاز به جزئیات ندارد. توانایی تو در ارائه اطلاعات مفید و ضروری در یک زمان محدود، نشان‌‌‌دهنده مهارت ارتباطی توست و این چیزی است که خیلی از کارفرماها دنبالش هستند. در پایان، یک نمونه از پاسخ موثر به این سوال را با هم می‌‌‌خوانیم:
«دوستانم احتمالا می‌‌‌گویند من خونگرم و اهل کمک به دیگرانم و همیشه سعی می‌‌‌کنم فضا را شاد کنم. من از آشنایی با آدم‌‌‌های جدید لذت می‌‌‌برم و برای آنکه شرایط برای دیگران آسان شود، از هیچ تلاشی دریغ نمی‌‌‌کنم. مثلا چند هفته پیش با دوست‌‌‌هایم بیرون بودیم که یک نفر آمد و آدرس پرسید. گرچه عجله داشتیم اما من به بچه‌‌‌ها گفتم که بروند و خودم آن فرد را راهنمایی کردم که مقصدش را پیدا کند. پس از کمک به او، خودم را به بچه‌‌‌ها رساندم و از بقیه بعد از ظهرمان لذت بردیم.»
منبع: Indeed
