ضرورت استفاده از سناریوهای دنیای واقعی در آموزش رهبری سازمانی

گردآوری: سیدمحمد اعظمی‏‌نژاد - مریم میرصادقی [e-mail] بسیاری از متخصصان، شیوه‌‌های سنتی آموزش مهارت‌‌های رهبری سازمانی را می‌‌پسندند. این در حالی است که بسیاری از این آموزش‌‌ها با تجربه واقعی رهبری سازمانی فاصله معناداری دارند. غلبه بر شکاف بین توسعه رهبری سنتی مبتنی بر نظریه‌‌ها و مدل‌‌ها و تجربه رهبری واقع‌‌بینانه مهم است. در روش‌های سنتی، ارائه‌‌دهندگان به دنبال مطرح کردن راه‌حل‌‌های بیشتر و گاهی پیچیده‌‌تر هستند. در این روش‌ها، رهبران به جای شبیه‌‌سازی یک محیط سازمانی روزمره، خود را در سرزمین‌‌های بسیار ناآشنا می‌‌بینند که در دنیای واقعی کمکی به آنها نمی‌‌کند.

آموزش رهبری سازمانی فقط در مورد یادگیری نظریه‌‌ها و مدل‌‌ها نیست، بلکه بیش از آن در مورد استفاده آنها در سناریوهای دنیای واقعی است که مهارت‌‌های شما را به چالش می‌‌کشد و آنها را آزمایش می‌کند. سناریوهای دنیای واقعی می‌توانند به شما کمک کنند تفکر انتقادی، حل مساله، ارتباط و توانایی‌‌های همکاری را که برای رهبری سازمانی موثر ضروری هستند، توسعه دهید. در این نوشتار، شیوه استفاده از سناریوهای دنیای واقعی، در آموزش رهبری سازمانی و مزایایی که می‌توانند به همراه داشته باشند را بررسی خواهیم کرد.

  سه حقیقت درباره تجربه رهبری سازمانی

اول اینکه تجربه مهم است، زیرا رهبران ساخته می‌‌شوند، به دنیا نمی‌‌آیند. ارزشمندترین تجربه‌‌ها افراد را از منطقه امن خود خارج می‌کنند، مهارت‌‌های آنها را گسترش می‌دهند و توانایی‌‌ها را به چالش می‌‌کشند. اگرچه هیچ کس نمی‌‌خواهد تمام دوران حرفه‌‌ای خود را در حالت عدم‌قطعیت و عدم‌آسایش دائمی سپری کند، اما ارزشمندترین پیشرفت رهبری سازمانی معمولا با مقدار زیادی ناراحتی و ناامنی همراه است. ایجاد تغییرات ارزشمند به ندرت آسان است و نیاز به تلاش زیاد دارد. دوم، تجربه رهبری سازمانی متغیر است و همه تجربیات یکسان نیستند. البته افراد مختلف تجربه‌‌های رهبری متفاوتی دارند. کیفیت، کمیت و تنوع تجربیات مهم است. به یاد داشته باشید که مزایای تجربه رهبری سازمانی فراتر از آن چیزی است که در رزومه وجود دارد. تجربیات خانوادگی، نقش‌های داوطلبانه، سختی‌‌ها و زندگی شخصی و دیگر تجربیات غیرکاری نیز می‌توانند مهارت‌‌های رهبری سازمانی را تقویت کنند.

و سوم، تجربه، گذشته، حال و آینده است. تجربه رهبری سازمانی پدیده‌‌ای ناگهانی نیست. می‌توان از تجربیات گذشته استفاده کرد، به آنها فکر کرد و بینش‌‌های جدیدی کشف کرد. تجربیات گذشته می‌تواند کمک کند، تجربیات مربوط به زمان حال را مرور کنید و تجربیات کنونی، ممکن است افراد را ترغیب کند تا تجربیات گذشته را برای درس‌‌های جدید دوباره بررسی کنند. تجربیات آینده هم که برای شما اتفاق نمی‌‌افتند و می‌توانید آنها را شکل دهید و آگاهانه به دنبال فرصت‌‌هایی برای رشد به عنوان یک رهبر سازمانی باشید.

  سناریوهای دنیای واقعی چیست؟

سناریوهای دنیای واقعی، موقعیت‌‌های واقعی و مرتبطی هستند که چالش‌‌ها و فرصت‌‌هایی را که رهبران در محیط کاری خود با آن مواجه هستند شبیه‌‌سازی می‌کنند. این سناریوها می‌توانند بر اساس موارد واقعی، فرضی یا داستان‌‌های تخیلی باشند. همچنین می‌توانند سطوح مختلفی از پیچیدگی، عدم‌قطعیت و ریسک را شامل شوند. هدف استفاده از سناریوهای دنیای واقعی در آموزش رهبری سازمانی، ایجاد یک تجربه یادگیری جذاب و تعاملی است که به فرد امکان می‌دهد دانش و مهارت‌‌های خود را در یک محیط امن و حمایتی تمرین کند و به کار برد.

  چگونه سناریوهای دنیای واقعی را طراحی کنیم؟

چند مرحله برای طراحی سناریوهای کارساز در دنیای واقعی برای آموزش رهبری سازمانی وجود دارد.

ابتدا باید اهداف و نتایج یادگیری خود را شناسایی کنید. چه چیزی را می‌‌خواهید از این سناریو یاد بگیرید و به دست آورید؟ چه مهارت‌‌ها و شایستگی‌‌هایی را می‌‌خواهید توسعه یا ارتقا دهید؟

دوم، باید سناریوی مناسبی را انتخاب کنید که با اهداف و نتایج یادگیری شما مطابقت داشته باشد. می‌توانید از سناریوهای موجود در صنعت، سازمان یا نقش خود استفاده کنید یا می‌توانید سناریوهای خود را بر اساس نیازها و علایق خود ایجاد کنید. همچنین می‌توانید از منابع آنلاین، کتاب‌‌ها یا رسانه‌‌ها برای الهام گرفتن از سناریوها استفاده کنید.

سوم، باید محتوا و منابع سناریو را آماده کنید. ممکن است لازم باشد شرح مختصری از سناریو بنویسید، اطلاعات و داده‌‌های مربوطه را ارائه دهید، شخصیت‌‌ها و نقش‌‌ها را بسازید و قوانین و مرزهای سناریو را تنظیم کنید.

چهارم، باید تصمیم بگیرید که چگونه سناریو را اجرایی کنید. می‌توانید از قالب‌‌ها و روش‌های مختلفی مانند نقش‌‌آفرینی، شبیه‌‌سازی، مطالعه موردی یا بازی استفاده کنید.

همچنین می‌توانید از ابزارها و پلتفرم‌‌های مختلفی مانند پلتفرم‌های آنلاین، واقعیت مجازی یا جلسات حضوری استفاده کنید. باید مزایا و معایب هر گزینه را در نظر بگیرید و بهترین گزینه را انتخاب کنید که با سبک یادگیری، ترجیحات و منابع شما مطابقت داشته باشد.

  چگونه در سناریوهای دنیای واقعی شرکت کنیم؟

برای استفاده حداکثری از یک سناریوی واقعی برای آموزش رهبری سازمانی، مهم است که آماده، کنجکاو، خلاق، مشارکتی و فردی باشید که در مسائل تامل می‌کند و بازخورد می‌دهد. قبل از شروع سناریو، اهداف و نتایج یادگیری را مرور کنید، محتوای سناریو را بخوانید و با نقش‌‌ها و قوانین آشنا شوید. در طول سناریو، موقعیت را بررسی کنید، سوال بپرسید، به دنبال اطلاعات باشید، مفروضات را به چالش بکشید، و به دنبال دیدگاه‌‌ها یا راه‌حل‌‌های جایگزین باشید.  از تخیل خود برای ایجاد ایده یا استراتژی برای سناریو استفاده کنید و سبک‌‌ها یا تکنیک‌‌های مختلف رهبری سازمانی را آزمایش کنید. پس از آن، عملکرد خود را ارزیابی کنید، نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کنید، از اشتباه‌‌ها و موفقیت‌‌ها درس بگیرید، از دیگران بازخورد بگیرید و نتایج یادگیری خود را مستند کنید.

اگر به دنبال سناریوهای واقعی برای آموزش رهبری سازمانی هستید، گزینه‌‌های زیادی دارید. می‌توانید از تجربه، مشاهده یا کنجکاوی خود برای ایجاد یا یافتن سناریوهای مورد علاقه استفاده کنید. علاوه بر این، منابع آنلاین مانند وب‌سایت‌‌ها، وبلاگ‌‌ها، پادکست‌ها و ویدئوها سناریوهایی را برای آموزش رهبری سازمانی ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، سناریوهای رهبری (Leadership Scenarios) یک پادکست است که شامل مصاحبه‌‌ با رهبرانی است که داستان‌‌ها و بینش‌‌های خود را در مورد نحوه مدیریت سناریوهای مختلف در حرفه خود به اشتراک می‌‌گذارند.