ویزا؛ خدماتدهنده مالی با ساختار ماتریسی
در سال ۱۹۷۵ کارتهای بدهی را به جریان انداخت و یک سال بعد به ویزا تغییر نام داد. در سال ۲۰۰۷ کسبوکارهای منطقهای ویزا ادغام شدند و هلدینگ جهانی.Visa Inc شکل گرفت. طبق گزارش موسسه نیلسون ریپورت، تنها در سال ۲۰۱۴ ویزانت VisaNet، (سیستم آنلاین جهانی که نقل و انتقال پول را پردازش میکند) تعداد ۱۰۰ میلیارد تراکنش، به ارزش ۶۰۸ تریلیون دلار را پردازش کرده است. ویزا از نظر ارزش سالانه پرداختهای کارتی و تعداد کارتهای صادره، پس از شرکت چینی UnionPay قرار دارد.
کسب وکار ویزا
اگر از یک دارنده ویزا کارت بپرسید که شرکت ویزا چه کاری انجام میدهد، ممکن است فورا بگوید ویزا صادرکننده کارتهای اعتباری است، اما با کمی مکث متوجه میشود که او ویزا کارت را از خود شرکت ویزا تحویل نمیگیرد، بلکه آن را از یک بانک درخواست میکند و این بانک است که صورتحساب صادر میکند و وجوه را از مشتریان جمعآوری کرده و به بازرگانان میپردازد. به زبان ساده، ویزا شرکتی است که محصول آن «هماهنگی» است.
مدیران اجرایی ویزا میگویند محصول آنها «برند ویزا» و شبکه مبادلاتی است که پرداختهای بین موسسات عضو این شبکه را شفاف میکند. اما در عمل، همه کارکنان ویزا برای هماهنگ کردن فعالیتهای این موسسات کار میکنند. اینکه اندازه سازمان ویزا در مقایسه با حجم پولی که مدیریت میکند بسیار کوچک است، نشان میدهد که بخش عمده کار توسط موسسات عضو انجام میشود.
کارکنان ویزا بر بازاریابی برند ویزا تمرکز میکنند و از این طریق به موسسات عضو منفعت میرسانند، زیرا برنامههای بازاریابی ویزا، دارندگان کارت اعتباری را متقاعد میکند تا برند ویزا را به سایر برندها ترجیح دهند و به برنامههای ویزا کارت موسسات عضو گرایش پیدا کنند. به بیان دیگر، کارکرد ویزا تامین محصولات پرداخت با برند ویزا برای موسسات مالی است تا آنها با برقراری برنامههای خدمات اعتباری، بدهی، پیشپرداخت و دسترسی به وجه نقد را به مشتریان خود پیشنهاد دهند. عملکرد کلیدی دیگر ویزا توسعه سیستمهای مجوز مبادله و اعتبار (Interchange and credit authorization) است که کیفیت آن بهشدت بر سودآوری برنامههای ویزای بانکها موثر است، زیرا موجب کاهش هزینه هر تراکنش شده، از تعداد تقلبها میکاهد و بدهیهای بد را به سرعت برملا میکند.
تقریبا همه تراکنشهای ویزا در سراسر جهان، از طریق شبکه عملیاتی مستقیم ویزانت در یکی از چهار مرکز داده امن در ویرجینیا هایلندز، رنجکلرادو، لندن و سنگاپور پردازش میشود. شعار شرکت ویزا «هر کجا که میخواهید باشید» است.
برای تحقق این شعار، ویزا تمرکز خاصی بر کیفیت مکانیزمهای ارتباط اجزای نرمافزار خود دارد و از «رابطهای برنامهریزیکننده اپلیکیشن» (Application Programming Interface) به مثابه قهرمانان سازمانی ویزا یاد میشود، زیرا آنها رابط محصولات و اپلیکیشن هستند و موجب میشوند که کاربر هر کجا که باشد بتواند به محصولات و خدمات دسترسی داشته باشد.
ساختار و فرهنگ سازمانی
مدیریت روزانه ویزا توسط یک کمیته اجرایی شامل ۱۴ نفر از مدیران هلدینگ انجام میشود. این افراد در حوزههایی از قبیل طراحی، بازاریابی، مدیریت ریسک، استراتژی، مالی و تکنولوژی ایفای نقش میکنند. همچنین سران مناطق آمریکای شمالی، اروپا و آسیای میانه نیز در کمیته عضویت دارند. تیم مدیریت، توسط مدیر عامل
«آلفرد کلی جونیور» هدایت میشود. هیاتمدیره ویزا، ناظر بر کل سازمان است و گرچه مانند بسیاری دیگر از هیاتمدیرهها نقش توصیهای دارد، اما در مواردی و مطابق قوانین دولتی و مقررات هلدینگ، اعضای آن وظایف و مسوولیتهایی با اختیارات بالا را برعهده میگیرند؛ به ویژه در رابطه با صنایع مالی و دارویی که قوانین دولتی سنگینی بر آنها وضع شده است. ساختار سازمانی ویزا از نوع ماتریسی است.
این ساختار برای اداره سازمانهایی با تیمهای متعدد که در آنها گزارشدهی میان تیمها و لایههای سازمان از یک ساختار شبکهای تبعیت میکند مناسب است. در این ساختار، عناصری از ساختار وظیفهای و ساختار بخشی تجمیع شده است و برای کار تیمی روی چند پروژه همزمان ایدهآل است. به جای ایجاد تیمهای متعدد و جداگانه برای هر پروژه، تیمهای موجود تقسیم میشوند و برای هر قسمت یک مدیر ویژه گمارده میشود. این مدیر به موازات وظایف روتین خود، تیمها را نیز هدایت میکند.
شرکت برای رشد جهانی برند خود، با تامینکنندگان و پیمانکاران فرعی رابطه مستحکمی برقرار میکند و در این راستا از نرمافزارهایی چون پرتال iSupplier سود جسته است. ویزا فرهنگ یکپارچگی و همبستگی را که با اهداف تاسیس و استانداردهای اخلاقیاش همراستا است ترویج میکند. در این فرهنگ برای هر یک از کارکنان فرصتی فراهم میشود که در تصمیمگیریها نقش داشته باشند و برای اظهار نظر و طرح پرسش احساس راحتی کنند. برای جاری شدن این فرهنگ، لازم است که رفتار اخلاقی، احترام، اعتماد، ارزش گذاشتن به کار دیگران و روحیهبخشی به یکدیگر، جزئی از ویژگیهای تکتک کارکنان شود.
همچنین شرکت به احساس مسوولیت افرادی که منافع کل شرکت را به منافع دپارتمان خود مقدم میدانند، به طرق مختلف ارج مینهد. نوآوری نیز بخشی از فرهنگ سازمانی است و به این منظور ویزا یکسری مراکز جهانی نوآوری در سنگاپور، میامی و دبی ایجاد کرده تا با نگاه به آینده تواناییهای بالقوه را بالفعل کنند. این مراکز ایدههای نو را با مشارکت مشتریان سازمانی خود یعنی موسسات عضو و سایر ذینفعان خلق میکنند. فاکتورهای اقتصادی چون افزایش اعتبار مشتریان و میزان خرج کردنشان، کاهش نرخ بیکاری، افزایش پسانداز و سرمایهگذاری، بیشترین تاثیر را بر کسبوکار ویزا میگذارند.
همچنین تغییر سبک زندگی و تقاضا برای خدمات سطح بالا، رشد جمعیت و افزایش سطح سواد بر کسبوکار ویزا اثر مثبت دارد. مستر کارد، امریکن اکسپرس، JCB Discover و Diners Club رقبای اصلی ویزا هستند و آغاز فعالیت «پیپال» بازار را رقابتیتر کرده است.
اگرچه در برخی کشورها چشمانداز تغییر قوانین و به حداقل رساندن تعرفه خدمات پلتفرمهای غیرنقد از سویی، و نیز پیشرفتهای نوآورانه و تکنولوژیک از سوی دیگر، دامنه رقابت را تغییر داده است.