کهکشان باسو: دختری از هند با رویای زندگی پایدار برای همه

مترجم: مریم مرادخانی منابع: UNESCO UNWOMEN نامش «کهکشان» است. دختری اصالتا هندی و متولد امارات متحده عربی. نامش اخیرا در لیست کارآفرینان زیر ۳۰ سال مجله فوربس آمده، به خاطر فعالیت‌هایش در زمینه محیط‌زیست، حقوق کودکان، برابری جنسیتی و تغییرات آب و هوایی. او موسس «بنیاد امید سبز» است. فقط ۲۱ سال دارد. همه چیز از ۷سالگی‌‌‌اش شروع شد. او آن روز را خوب به یاد دارد: «وقتی ۷ سالم بود، عکس پرنده‌‌‌ای را دیدم که مرده بود و شکمش پر از قطعات پلاستیک بود. دیدن آن عکس، خیلی اذیتم کرد. در همان دوران بود که در سخنرانی‌‌‌ای از رابرت سوان، فعال محیط‌زیست شرکت کردم. او می‌‌‌گفت بزرگ‌ترین تهدید سیاره ما، این باور است که یکی دیگر آن را نجات خواهد داد.

این جمله خیلی روی من تاثیر گذاشت. و آن موقع بود که تصمیم گرفتم سفرم را در مسیر پایداری  شروع کنم. و در روز تولد ۸سالگی‌‌‌ام، اولین درختم را کاشتم.» او در سنین نوجوانی، ساکن دبی بود. همان موقع، شروع کرد به صحبت با همکلاسی‌‌‌هایش تا ببینند چطور می‌توانند یک سبک زندگی پایدارتر را ترویج کنند. به مرور، فعالیت‌هایش گسترش یافت و مشهور شد تا اینکه سرانجام در سال ۲۰۱۱، به دنبال دعوت شدن به کنفرانس جوانان در اندونزی، برای اولین بار پا به عرصه بین‌المللی گذاشت. او می‌‌‌گوید: «وقتی به اجلاس ریو +۲۰ در برزیل رفتم، دیدم که از بین ۵۰‌هزار شرکت‌کننده، من از همه جوان‌‌‌ترم. آن موقع ۱۲ سالم بود و تنها ۵ نفر، زیر ۱۸ سال داشتند. از اینکه تعداد جوانان تا این حد کم بود، ناراحت شدم چون جوانان در آینده بیشتر از همه تحت‌تاثیر خواهند بود. وقتی به دبی برگشتم، بنیاد را تاسیس کردم تا جوانان بتوانند به هم سن و سال‌های خودشان، فرصت دهند و سکویی در اختیارشان قرار دهند تا درباره چالش‌های پایداری و رفع آنها، بیاموزند.» بنیاد امید سبز، یک پلت‌فرم بین‌المللی است که بیش از‌هزار جوان از سراسر جهان را گرد هم آورده. این جوانان با هم پروژه‌‌‌های زیرساختی توسعه پایدار را در جوامع خود به اجرا درمی‌‌‌آورند و گاهی برای تبادل ایده در کنفرانس‌‌‌های جهانی و فروم‌‌‌ها با هم دیدار می‌کنند. در حال حاضر افرادی از ۱۴ کشور در این بنیاد عضوند و تمرکز خاصی روی گروه‌‌‌های مورد تبعیض، از جمله دختران، کودکان بی‌‌‌سرپرست و پناهجویان دارند. کهکشان می‌‌‌گوید: «ما با مدارس ارتباط می‌‌‌گیریم و با دانش‌‌‌آموزان صحبت می‌‌‌کنیم. دانش‌‌‌آموزهایی که شاید تا به حال به چالش‌های زیست‌‌‌محیطی فکر نکرده باشند یا ندانند چه کارهایی از دستشان برمی‌‌‌آید، یا امیدشان به تغییر، ناامید شده باشد.» سپس گام‌‌‌های کوچکی که هر دانش‌‌‌آموز می‌تواند بردارد را به او نشان می‌دهند و به او می‌‌‌گویند که اقدامش، چطور به فرآیند جهانی کمک می‌کند. از جمله فعالیت‌های جمعی بنیاد عبارتند از: درختکاری، پاکسازی سواحل، بازیافت زباله و محافظت از اکوسیستم‌های آسیب‌‌‌پذیر و گونه‌‌‌های رو به انقراض. زیربنای تمامی فعالیت‌های بنیاد، برابری جنسیتی و برقراری صلح است. بنیاد، رویکرد نوآورانه‌‌‌ای نسبت به یادگیری دارد. آنها از آهنگ‌‌‌ها، حرکات موزون، تئاتر و ورزش استفاده می‌کنند. این روش‌ها به‌خصوص موقع کار کردن با پناهجوها خیلی موثر است. کهکشان می‌‌‌گوید: «وقتی از روش‌های خلاقانه برای ارتباط با جوانان و کودکان استفاده می‌‌‌کنیم، یخ فضا زودتر می‌‌‌شکند. اگر نتوانند به راحتی بایستند و حرف بزنند یا زبان کشوری که ساکنش هستند را بلد نباشند، می‌توانند به راحتی از طریق نقاشی، ورزش، حرکات موزون یا حتی راه‌‌‌اندازی یک نمایش مد، احساسشان را بروز دهند.» او اخیرا با پناهجویان سوری در لبنان کار کرده و در کمپی در بنگلادش نیز فعالیت داشته. او همچنین با جوانان و کودکان در جنگل‌‌‌های سونداربانس که یکی از بزرگ‌ترین جنگل‌‌‌های حرایی و اکوسیستمی مهم در هند و بنگلادش است، همکاری داشته. او می‌‌‌گوید: «یکی از پسران جوان در گروه، تی‌‌‌شرتی طراحی کرده بود و رویش نقاشی کشیده بود. نقاشی، بیانگر این بود که چطور می‌‌‌خواهد از پایداری خانه و زندگی‌‌‌اش اطمینان حاصل کند. او قصد داشت به والدینش بگوید که زباله‌‌‌هایشان را در رودخانه کنار خانه‌‌‌شان نریزند و از زباله‌‌‌های ارگانیک، به عنوان کود استفاده کنند.» کهکشان برای گروه‌‌‌های مختلف، سخنرانی نیز می‌کند و کودکان را تشویق به درختکاری می‌کند. او قصد دارد آموزش توسعه پایدار را به یکی از سرفصل‌‌‌های اصلی دروس تحصیلی مدارس تبدیل کند. او می‌‌‌گوید: «این سرفصل قرار نیست صرفا مختص معلمان و دانش‌‌‌آموزان علاقه‌‌‌مند به این حوزه باشد. هر کودکی باید درباره محیط‌زیست و پایداری، بیاموزد.»

کهکشان که دانشجوی محیط‌زیست دانشگاه تورنتو است، تا به حال برنده چند جایزه از نهادهای مطرح بین‌المللی شده. او رویاهای بزرگی در سر دارد. دوست دارد یک روز، همه مردم سبک زندگی پایدار را انتخاب کنند. آموزش توسعه پایدار، دانش، مهارت‌‌‌ها، ارزش‌‌‌ها، رفتارها و نگرش لازم برای یک آینده پایدار را در اختیار مردم قرار می‌دهد. یونسکو از این طرح قویا حمایت کرده. نابرابری نیز یکی دیگر از دغدغه‌‌‌های کهکشان است. او با اشاره به مشکل فقر و گرسنگی در یک سوی جهان و دورریز صدها تن غذا در سوی دیگر جهان، امید دارد که این رویه تغییر کند. او می‌‌‌گوید: «می‌‌‌خواهم این روند را تغییر دهم و اولین قدم، توانمندسازی گروه‌‌‌های منزوی و در حاشیه جامعه از طریق آموزش است.» او معتقد است که تغییرات آب و هوایی به نابرابری دامن می‌‌‌زند و این دو مساله، به شدت به هم گره خورده‌‌‌اند. به همین علت است که در بنیاد او، در همه فعالیت‌ها، برابری از هر نظر لحاظ می‌شود. او در پایان می‌‌‌گوید: «خیلی خوش‌‌‌شانسم که در خانواده‌‌‌ای  به دنیا آمدم که اساس آن، همدلی و دلسوزی است و با همه ما، به طور یکسان رفتار می‌شود، صرف نظر از جنسیت‌مان. من روز ۵ ژوئن به دنیا آمدم. روز جهانی محیط‌زیست. مادرم همیشه به من می‌‌‌گفت که این وظیفه اخلاقی من است که در خدمت مردم و سیاره زمین باشم.»