جذابیت قطب مالی خاورمیانه برای استارت‌آپ‌‌های خارجی
بعد از اینکه بیشتر کسب‌‌وکارهای امارات از شیوع کرونا در جهان آسیب دیدند، این کشور اصلاحاتی در اعطای ویزا و روند انجام کسب‌‌وکار ایجاد کرد، تا افراد خارجی بیشتر برای زندگی و کار در این کشور جذب شوند. دولت قصد دارد به چند شکل مختلف مثل واگذاری سهام، وام‌‌دهی مستقیم و تضمین وام، فعالیت استارت‌آپ‌‌ها و کارآفرینان را در دوران پاندمی توسعه دهد.
قطب تکنولوژی ابوظبی که Hub۷۱ نام دارد و در بخش مالی امارات واقع شده نیز با وجود پاندمی، با رشد همراه بوده است. Hub۷۱ با کمک صندوق دولتی «سرمایه‌‌گذاری مبادله»، صندوق چشم‌‌انداز سافت‌‌بنک و شرکت مایکروسافت، از سال ۲۰۱۹ که کارش را شروع کرده، ۱۰۰ شرکت استارت‌آپی را طی یک فرآیند گزینشی پذیرش کرده است. جیدا ایتانی، مدیرعامل Hub۷۱ می‌گوید: «با وجود کووید، استارت‌آپ‌‌ها همچنان درخواست پیوستن به ما را دارند و در برخی بخش‌های خاص مثل تکنولوژی سلامت، تکنولوژی آموزش و فین‌‌تک شاهد پیشرفت‌های خاصی بوده‌‌ایم.» Hub۷۱ حدود ۱۹ صندوق سرمایه‌‌گذاری خطرپذیر را معرفی کرده که بین ۲ تا ۵/ ۲ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت دارد. در دبی هم، «قطب استارت‌آپ دبی» (Dubai Startup hub) به عنوان بازوی کارآفرینی اتاق بازرگانی دبی در سال ۲۰۱۶ راه‌‌اندازی شد تا از طریق یکسری برنامه‌ها، کارگاه‌ها، آموزش‌ها، بازاریابی و تبلیغات، از کارآفرینان حمایت کند. این قطب استارت‌آپی که نخستین نوع خود در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌شود، قصد دارد هم از استارت‌آپ‌‌های خارجی برای توسعه فعالیت خود در امارات و هم از استارت‌آپ‌‌های محلی برای وسعت بخشیدن به کسب‌‌وکار خود در سطح جهان، حمایت کند و هدف آن تاکید بر ارزش همکاری بین بخش دولتی و خصوصی است.
قطب استارت‌آپ دبی، تعداد قابل توجهی استارت‌آپ را که در حوزه‌های فین‌‌تک، تکنولوژی سلامت، آموزش، پایداری، تجارت الکترونیک، رفاه و زنجیره تامین فعالیت می‌کنند جذب کرده است. اعضای این گروه کارآفرینی در نیمه نخست ۲۰۲۰ به ۱۵۶۸ شرکت رسید که سال قبل، ۴۶۶ بود. نیمی از این شرکت‌‌ها از خارج از امارات آمده‌‌اند.
دپارتمان اقتصادی دبی، در سال ۲۰۲۰ با وجود در اوج بودن پاندمی، ۴۲ هزار و ۶۴۰ مجوز جدید برای کسب‌‌وکار صادر کرد که نسبت به سال قبل از آن، ۴ درصد افزایش را نشان می‌دهد. بانک جهانی، در گزارش سهولت انجام کسب‌‌وکار در میان ۱۹۰ کشور، امارات را در رتبه ۱۱ قرار داده است.
استارت‌آپ‌‌های فعال
شرکت انغامی که رقیب اسپاتیفای در خاورمیانه و شمال آفریقا محسوب می‌شود، نخستین پلت‌‌فرم استریم موسیقی و توزیع دیجیتال در دنیای عرب است که در سال ۲۰۱۱ در لبنان شروع به کار کرد و دفتر مرکزی آن در ابوظبی قرار دارد. در سال ۲۰۱۷ کاربران انغامی به ۳۰ میلیون نفر رسیدند که ۷۵ درصد آنها از کشورهای عربی هستند. در سال ۲۰۱۹، بنیان‌‌گذار انغامی در مصاحبه‌‌ای اعلام کرد این شرکت ۲۱ میلیون کاربر فعال و یک میلیون مشترک پولی دارد. در مارس ۲۰۲۱ هم انغامی نخستین شرکت تکنولوژی عربی بود که وارد بورس نزدک نیویورک شد. در ماه اوت، این شرکت از طرح‌هایی برای راه‌‌اندازی یک حوزه سرگرمی در شهرهای مختلف دنیا مثل دبی، ریاض، قاهره، بیروت، لندن و نیویورک خبر داد.
شرکت «کریم» واقع در دبی که اپلیکیشن معروف تاکسی اینترنتی در خاورمیانه و آسیا است، در سال ۲۰۲۰ به ارزش ۱/ ۳ میلیارد دلار تحت تملک اوبر درآمد که بزرگ‌ترین خرید یک استارت‌آپ در منطقه محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۷ هم آمازون سایت تجارت الکترونیک «سوق» را که در سال ۲۰۰۵ در دبی راه‌‌اندازی شده بود، به ارزش ۵۸۰ میلیون دلار خریداری کرده بود.
پلت‌‌فرم آنلاین «جملون» که به مشتریان امکان خرید و دریافت کتاب‌‌های زبان عربی و انگلیسی را می‌دهد، در سال ۲۰۱۰ به دست علا الصلال ۳۴ ساله تاسیس شد. الصلال که مدیرعامل جملون هم هست و در خانواده‌‌ای که پناهنده فلسطینی بودند در اردن به دنیا آمده، در سال ۲۰۱۸ شعبه کتابفروشی آنلاین خود را در دبی تاسیس کرد. جملون سالانه حدود ۶/ ۲ میلیون دلار درآمد دارد و بیش از ۶۰ نفر در دفتر مرکزی آن در امان کار می‌کنند. این شرکت در سال ۲۰۱۸ شعبه‌‌ای در دبی که قطب مالی خاورمیانه محسوب می‌شود، راه‌‌اندازی کرد.
جملون را آمازون خاورمیانه هم می‌‌نامند، اما این برچسب عادلانه نیست، چون موفقیت این پلت‌‌فرم به‌طور کلی بر اساس برآوردن تقاضایی است که آمازون نادیده گرفته است. جملون بیش از ۱۲ میلیون کتاب عرضه می‌کند که ۱۵۰ هزار تای آن به زبان عربی است و چند سال پیش هم یک سرویس خود-انتشار کتاب در دبی اضافه کرد. این در حالی است که آمازون فقط چند صد کتاب به زبان عربی دارد و استفاده از این کتاب‌‌ها در دنیای عرب هزینه‌‌بر و سخت است.
این کتابفروشی آنلاین، تنها یکی از چندین استارت‌آپی است که عرصه شکوفای کارآفرینی و تکنولوژی را بازتعریف می‌کنند. در سال ۲۰۱۷ کارآفرینان عرب منطقه خاورمیانه بیش از ۳میلیارد دلار در حوزه تکنولوژی تامین سرمایه کردند که به گفته بلومبرگ، بالاترین رقم تا آن موقع بود.
