در گذشته یکی از ملاک‌های اصلی برای سنجش عملکرد افراد به تعداد ساعاتی مربوط می‌شد که این افراد در محل کارشان حضور پیدا می‌کردند و فارغ از مسائل زندگی شخصی‌شان به کار مشغول می‌شدند و در این حالت فرض کلی بر این بود که هرچه افراد زمان‌های بیشتری را به صورت فیزیکی در محل کارشان سپری کنند، از بهره وری بالاتری نیز برخوردار خواهند بود. بدتر از آن هم این بود که خیلی‌ها در گذشته فکر می‌کردند کمتر خوابیدن و بیشتر کار کردن یکی از مشخصه‌های اصلی یک مدیر یا کارمند ممتاز و کارآمد است.

امروزه اما شرایط کاملا فرق کرده است. دوران طولانی همه‌گیری کرونا و دورکاری اجباری کارکنان که نه تنها تاثیری منفی بر میزان کارآیی و کارآمدی آنها نداشت بلکه بر میزان بهره وری افراد نیز افزود به خوبی نشان داد که حضور فیزیکی بیشتر در محل کار یا کمتر خوابیدن به خاطر بیشتر کار کردن به هیچ عنوان به بهره وری بیشتر منتهی نمی‌شود. تحقیقات جدید دانشمندان علوم مغز و اعصاب نشان داده که داشتن خواب کافی تاثیر مثبت بسیار زیادی بر افزایش بهره‌وری افراد دارد و مهم‌تر از آن اینکه تجربه موفق بسیاری از کارکنان در دوران دورکاری نشان داد که خیلی‌ها در زمان کار کردن در خانه از بهره‌وری و کارآیی بالاتری برخوردار هستند چرا که در این حالت قادرند پیوند بهتر و موثرتری بین زندگی و کارشان برقرار سازند و هم بیشتر کار کنند، هم بیشتر بخوابند و هم بیشتر از بودن با خانواده‌های‌شان لذت ببرند.

تجربه دورکاری بسیاری از مدیران و کارکنان در دوران همه‌گیری کرونا نشان داد که توجه به خود از ضرورت‌های کلیدی کار کردن در دنیای امروز است و کسانی که خود را فراموش می‌کنند و تمام تمرکزشان را روی انجام دادن وظایف کاری شان قرار می‌دهند دیر یا زود از پا می‌افتند و علاوه بر کارشان خیلی چیزهای ارزشمند دیگر از جمله پیوندهای عاطفی شان با خانواده و دوستان شان را نیز از دست می‌دهند.

چند ماه پیش با خانمی که مدیرعامل یک شرکت بزرگ بود مصاحبه می‌کردم. او با افتخار به من می‌گفت که به طور علنی و به شکلی که کارکنان شرکت بفهمند در ساعات کاری محل کارش را به خاطر سر زدن به فرزندانش و تماشای فوتبال بازی کردن شان ترک می‌کرد و کارکنانش را هم تشویق می‌کرد تا همین کار را بکنند و در ساعات کاری، دقایقی را صرف رسیدگی به امور شخصی‌شان کنند.

جالب آنکه کارکنانی که به تبعیت از مدیرشان و در ساعات کاری، چند دقیقه‌ای را به امور شخصی‌شان اختصاص می‌دادند بهره وری بالاتری را از خود نشان می‌دادند و از کار کردن در چنین فضایی بیشتر لذت می‌بردند و احساس می‌کردند که روبات نیستند و به آنها به عنوان انسان نگاه می‌شود و نه ماشین‌های بی‌روح و تمام خودکار.

بنابراین مدیران باید بدانند  لازم است هم به فکر خودشان باشند و از فراموش کردن خود اجتناب کنند و هم این رویه را در بین کارکنان شان نیز ترویج دهند. واقعیت این است که صرف تبلیغ کردن این رویه در سازمان کافی نیست و چنانچه مدیری توجه به خود را بین کارکنانش تبلیغ کند اما خودش به فکر خودش نباشد، نمی‌تواند انتظار داشته باشد کارکنانش چنین کنند چرا که معمولا کارکنان یک سازمان معمولا همان کاری را انجام می‌دهند که مدیران شان می‌کنند. یکی از مدیران ارشدی که چند وقت پیش برای مشاوره نزد من آمده بود از این گله داشت که کارکنانش تا دیر وقت در محل کارشان حضور دارند و در نتیجه از رسیدن به خانواده‌های شان باز می‌مانند. وقتی هم از او پرسیدم که آیا خودش هم همین کار را می‌کند و تا دیر وقت در محل کار حضور دارد، پاسخ اش مثبت بود و همان جا بود که مشخص شد علت اصلی تا دیر وقت ماندن کارکنان در محل کار این بوده که مدیرشان همیشه همین کار را انجام می‌داده است. بعدها او به من گفت که وقتی خودش به رویه سابقش پایان داد و سر موقع محل کارش را ترک می‌کرد به تدریج کارکنانش هم همین کار را کردند و در نتیجه فرصت بیشتری برای وقت‌گذرانی با خانواده و دوستانشان پیدا می‌کردند و جالب آنکه پس از آن بود که بهره‌وری کارکنان و خود او به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرد.رید هستینگز نویسنده کتاب «قانون بی‌قانونی»که درباره شرکت نتفلیکس نوشته شده است درباره مدیران بزرگ و موفقی صحبت به میان آورده که کارکنان شان را تشویق می‌کنند تا به مرخصی‌های بلندمدت و چندهفته‌ای به همراه خانواده‌های شان بروند و وقتی آن کارکنان بعد از مرخصی‌های لذت‌بخش سر کارشان برمی‌گردند بهره وری و خلاقیت‌های شگفت‌انگیزی از خود نشان می‌دهند.

به هر حال، دوران همه‌گیری کرونا و دورکار شدن بسیاری از مدیران و کارکنان باعث شد تا مرزهای سنتی بین کار و زندگی کمرنگ‌تر شود و افراد را به فکر توجه کردن بیشتر به خود و زندگی شان ترغیب کند و به آنها یادآوری کند که مدیر یا کارمندی که به خود توجه نداشته و تمام تمرکزش را صرف کار کند نه تنها لزوما بهره‌وری بیشتری نخواهد داشت بلکه به علت افراط در این زمینه و بیخوابی کشیدن و قطع رابطه با خانواده و دوستان متحمل لطمات سنگینی خواهد شد. پس برای اجتناب از این خطر باید گام‌های کوچک اما پیوسته‌ای برای توجه کردن به خود و بازگرداندن تعادل بین کار و زندگی برداشت.