مدیرعامل شرکت صنعتی آلمانی توضیح می‌دهد
مسوولیت سازمانی در ساخت آینده فرزندان
سلام آقای ویسمان. ممنون که بخشی از وقت امروز خود را به گفت‌وگو با ما اختصاص دادید. برای شروع، در این باره صحبت کنید که به‌طور معمول روزهای کاری شما به چه شکلی هستند.
فکر نمی‌کنم که بتوانم وضعیت این روزها را عادی و معمولی بنامم. درحال‌حاضر، شرایطی بسیار متغیر و چالشی را از نظر تولید، حمل‌ونقل، زنجیره تامین، رویه‌های کاری، همکاری کارکنان، مسوولیت‌های اجتماعی و حتی یکپارچگی و اتفاق‌نظر بین افراد پشت سر می‌گذاریم. در شرایطی مانند امروز نیاز به برتری، همدلی، نوآوری، آینده‌نگری، تغییرات سریع و البته جسارت احساس می‌شود. تمام آنچه آموخته‌ام و تمام آنچه شرکت ما به آنها پایبند است، در این شرایط دشوار کنونی اهمیت بیشتری یافته‌اند. من به‌شدت از گفتن این موضوع خرسندم که شرکت ما در یک قرن فعالیت خود توانسته با پایبندی به ارزش‌هایش زنده و انعطاف‌پذیر بماند و اکنون نیز بر بسیاری از چالش‌های بحران کرونا غلبه کرده است. ارزش‌هایی که ما به آنها پایبند هستیم، در حقیقت مانند میثاقی بین ما و نسل‌های گذشته شرکت است. بحران اخیر، ماهیت حقیقی ما را نشان داد؛ نه لزوما ماهیتی که رویای داشتنش را در سر می‌پروراندیم.
شرکت ویسمان بیش از ۱۰۰ سال است که در یک صنعت رقابتی مانند تجهیزات سرمایشی و گرمایشی فعالیت می‌کند. به نظر شما، چه ویژگی‌هایی باعث دستیابی به چنین موفقیت تحسین‌برانگیزی شده است؟
من به این نتیجه رسیده‌ام که فرهنگ سازمانی ما مهم‌ترین مزیت رقابتی‌مان است و از آنجا که بیش از یک قرن برای شکل‌گیری آن زمان صرف شده است، دیگران نمی‌توانند کپی‌اش کنند. امروزه، مزیت رقابتی فقط مساله نتایج مالی نیست؛ بلکه شیوه رفتار و برخورد ما با کارکنانمان که مانند خانواده‌ای بزرگ هستند، نیز یک موضوع رقابتی است. رفتار ما با شرکا و مشتریان و همچنین جامعه‌ای که در بین آنها زندگی می‌کنیم، نیز به همان اندازه مهم است. این فرهنگ و شیوه رفتار ما با تمام ذی‌نفعانمان با گوشت و خون شرکت آمیخته شده است. تمام هدف فرهنگ ما، ایجاد یک ذهنیت مشترک است. شرکتی که بیش از یک قرن موفق بوده، احتمالا کارش را به درستی انجام می‌داده و این ویژگی‌های مثبتش نسل به نسل به ما رسیده است. ویسمان نه تنها همواره پذیرای تغییر بوده، بلکه خودش نیز فعالانه به دنبال آن گشته است. این مساله همواره بخشی از فلسفه شرکت ما بوده که بیش از تمرکز بر تهدیدها به دنبال فرصت‌ها باشیم (به‌ویژه در دوران دشوار و چالشی). تغییر، فرصتی برای یادگیری، قدرتمندتر شدن و رشد کردن است. هر نسلی در ویسمان با تغییرات فناوری، سیاسی، زیست‌محیطی و اجتماعی خاص خود درگیر بوده و آموخته است با تخریب خلاق، راهی برای خدمت بهتر به مردم پیدا کند. امروز هم استثنا نیست. تحولات اجتماعی و فرهنگی و همچنین نوسانات ناشی از کرونا، ویسمان بهتر و ورزیده‌تری خواهد ساخت؛ شرکتی که بهتر بتواند بر چالش‌های دهه پیش‌رو غلبه کند. دیجیتالی شدن و پایداری، دو چالش قرن کنونی است که باید به خوبی آنها را مدیریت کنیم. مدیریت این دو نیز نه فقط برای خودمان بلکه برای نسل‌های آینده‌مان نیز هست.
ویسمان همیشه یک شرکت خانوادگی بوده است. آیا فکر می‌کنید این شکل از مالکیت یک شرکت، باعث شده است که رویکرد مسوولیت‌پذیرانه‌ای نسبت به کارکنان و جامعه به‌طور کلی داشته باشید؟
بله. به‌دلیل آنکه مالکیت شرکت ویسمان در اختیار خانواده ما است، می‌توانیم چشم‌اندازی بلندمدت داشته باشیم. به این صورت می‌توانیم به تمام ذی‌نفعان خود خدمت کنیم، نگاهی کل‌نگر به مسائل داشته باشیم و فقط برای یک فصل یا سال مالی برنامه‌ریزی نکنیم. من درباره برنامه‌ریزی ۵ یا ۱۰ ساله صحبت نمی‌کنم. منظور من این است که باید به اثری که کارهای ما بر نسل آینده می‌گذارد، توجه داشته باشیم. در اینجا است که نگرش شخصی و شرکتی ما یکی می‌شود. من به تازگی پدر شده‌ام و این حساسیت من افزایش یافته است. اکنون باید همان مسوولیتی که پدرم داشت را نشان داده و جهانی بهتر به فرزندان خود تحویل بدهم. این موضوع مرا ناراحت می‌کند که نسل بشر به وسیله صنعتی‌سازی و انتشار گازهای گلخانه‌ای، تعادل ظریفی را که هزاران سال در زیست‌بوم‌ها وجود داشت، از بین برده است. اکنون چاره‌ای به جز یک کار جمعی برای ایجاد تغییرات لازم نداریم. به‌عنوان مثال، استفاده از فناوری‌هایی مانند راه‌حل‌ها و خدمات دیجیتال، منازل و زیست‌بوم‌های هوشمند و همچنین اینترنت اشیا می‌تواند ما را در مسیر دگردیسی پیش ببرد. من اعتقاد دارم که هیچ راهکار دیگری چنین اثر عمیقی ندارد و خوش‌شانس هستم که در نقش راهبر خانواده ۱۲ هزار نفری‌مان در سراسر جهان می‌توانم وظیفه‌ای در این حرکت داشته باشم؛ چرا که ما فضای زندگی برای نسل‌های آینده می‌سازیم.
ایده «ساخت فضای زندگی برای نسل‌های آینده»، ایده جذاب و الهام‌بخشی است. می‌توانید بیشتر توضیح دهید که این مفهوم چه معنایی برای شرکت شما دارد؟
درحال‌حاضر، موضوعاتی مانند تغییر اقلیم، گرمایش جهانی، بهره‌وری انرژی، صفر کردن انتشار کربن (با فناوری‌های برقی و هیدروژنی) و همچنین اثرگذاری بر محیط‌زیست با تولید محصولاتی پایدارتر، محور تفکرات شرکت ما است. ساخت فضای زندگی برای نسل‌های آینده نیز مرتبط با همین مسائل و عبور از چالش بقای کنونی نسل بشر است. در اینجا باز هم موضوع چشم‌انداز بلندمدت به مسائل پررنگ می‌شود و علاوه بر چشم دوختن به راهکارهای عملی، باید میراثی را که از پدران خود در ویسمان آموخته‌ایم، به کار‌گیریم. همچنین باید فرهنگ سازمانی درست، سطح درستی از شفافیت و سطح درستی از اعتماد و جسارت داشته باشیم.
مساله دیگر همکاری در آفرینش و ساخت فضای زندگی مدنظر ما است.
بیشتر شرکت‌ها نیز خلاقیت نیروهای انسانی خود را دست‌کم می‌گیرند. ما چنین نیستیم. در حقیقت، ما اطلاعات لازم را در زمینه لازم برای تصمیمات درست در اختیار افراد قرار می‌دهیم و آنها را تشویق به خلاقیت و آفرینش می‌کنیم. به‌عنوان مثال، ما هر ماه یک جلسه با حضور تمام ۱۲ هزار و ۳۰۰ نیروی انسانی خود برگزار می‌کنیم و در آن به بررسی وضعیت جهان و پیشران‌های شرکت می‌پردازیم. در جشن یکصدمین سالروز تاسیس شرکت نیز، در فرآیندی پایین به بالا و با مشارکت تمام همکاران، هدف و چشم‌انداز مشترک شرکت را تدوین کردیم. این همکاری‌ها و اشتراک نظرات، دید انسان را باز می‌کند و متوجه می‌شود که اثرش بر جهان بسیار بیشتر از تصوراتش است. به‌عنوان مثال، ما اکنون می‌دانیم که فقط یک شرکت صنعتی تولیدکننده تجهیزات گرمایشی برای یک اتاق نیستیم. ما آینده‌ای برای افراد می‌سازیم؛ برای اعضای خانواده‌مان، برای شرکایمان، برای جامعه و در حقیقت برای همه. هدف ما افزایش بهره‌وری انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در خانه‌های مجزا، ساختمان‌های بزرگ و نواحی شهری است. ما باید فضایی مطبوع برای زندگی ایجاد کنیم و در عین حال، با توجه بیش از پیش به محیط‌زیست، به زندگی و حق بقای فرزندانمان نیز احترام بگذاریم.
شیوع کرونا چه اثری بر فعالیت‌های شما داشت؟
چنین شرایط جدید و اثرگذاری، نگاه انسان را به‌طور کامل تغییر می‌دهد. در این وضعیت، ما دو اولویت داریم. اولویت نخست ما سلامت کامل کارکنان است و خوشبختانه افراد بسیار کمی از داخل شرکت به این ویروس آلوده شدند. برای سلامتی بیشتر آنها همچنین نیاز بود که به پروتکل‌های بهداشتی عمل کرده و در عین حال انعطاف‌پذیری بیشتری در شیوه کار و فعالیت کارکنان پدید آوریم. اولویت دوم ما، جامعه و کمک به عبور از این بحران است.
به‌طور کلی، برای مواجهه با چنین بحران‌هایی نباید بین «ما» و «آنها» تفاوت قائل شد. در فرهنگ سازمانی ویسمان، کلمه «آنها» جایی ندارد و همه «ما» هستیم. به همین دلیل، زمانی که مشاهده کردیم جامعه جهانی با بحران سلامت مواجه شده و ما هم در جایگاهی برای کمک هستیم، با قدرت وارد شدیم و به تولید دستگاه‌های تهویه هوا برای بیمارستان‌ها پرداختیم. به‌طور کلی، ما در بخشی از دستگاه‌های سرمایشی و گرمایشی خود از سیستم‌های تهویه استفاده می‌کردیم و توانستیم آنها را به‌طور مستقیم برای استفاده در بیمارستان‌ها آماده کنیم. اما در کنار آن، فناوری لازم برای ساخت و طراحی سیستم‌های تهویه اختصاصی هم داشتیم و امیدواریم که مسوولیت اجتماعی خود را به خوبی انجام داده باشیم.
به‌عنوان سوال آخر، برای ما توضیح دهید که موفقیت چه معنایی برای شما دارد؟
من از پدرم آموخته‌ام که ما مالک شرکت نیستیم، بلکه رهبران خدمتگزار و نگهبان آن هستیم. او شرکت را از پدر خود به ارث برده بود و پیش از تحویل دادنش به من، آن را توسعه داده بود. من خوشبختم که اکنون در کنار پدرم به اداره شرکت می‌پردازم. ما قدرت و مزایای دو نسل را در کنار هم داریم. موفقیت شخصی برای من، تحویل دادن یک ویسمان قدرتمندتر از این به نسل آینده است. البته اگر نسل بعد، بخواهد راه جدیدی در پیش بگیرد، آنگاه داشتن اثری مثبت بر جهان، برای من به معنای موفقیت است.
شاید یک ویسمان دیجیتال یا یک جهان جدید، رویای بزرگی باشد که صبح‌ها مرا از رختخواب بیرون بکشد.
