سیاره ما در چه مسیری حرکت میکند؟
راه بیبازگشت تغییرات اقلیمی
به گزارش نیویورکتایمز، در حالحاضر، در هر لحظه از هر روز، ما انسانها آبوهوای زمین را ذره ذره تغییر میدهیم. تابستانهای گرمتر، توفانهای شدیدتر، دریاهایی با موجهای بلندتر و آتشسوزیهای گستردهتر. بهعلاوه ممکن است آبوهوا را به شکلی بزرگتر تغییر دهیم.
آبشدن ناگهانی یخچالهای دائمی
در زمین زیر مکانهای سرد جهان، بقایای انباشتهشده گیاهان و جانورانی که مدتهاست مردهاند حاوی مقدار زیادی کربن است، تقریبا دوبرابر مقداری که در حالحاضر در جو وجود دارد. از آنجاکه گرما، آتشسوزیها و بارانها زمین یخزده را ذوب و بیثبات میکنند، میکروبها دست بهکار میشوند و این کربن را به دیاکسیدکربن و متان تبدیل میکنند. این گازهای گلخانهای گرما و آتش و باران را افزایش میدهند که ذوب یخچالها را تشدید میکند.
مانند بسیاری از این تغییرات وسیع در آبوهوای ما، پیشبینی میزان یخچالهای دائمی دشوار است. در غرب کانادا، در آلاسکا و در سیبری، مناطق وسیعی از یخزدگی خارج شدهاند، اما پاسخ به اینکه مابقی آن چقدر سریع ممکن است یخزدایی شود، چقدر به گرمایش جهانی میافزاید، چه مقدار کربن ممکن است در آنجا محبوس بماند (زیرا ذوبشدن باعث میشود پوشش گیاهی جدیدی در بالای آن جوانه بزند) دشوار است.
تاپیو اشنایدر، دانشمند آبوهوا در موسسه فناوری کالیفرنیا، گفت: «از آنجاکه این چیزها بسیار نامشخص هستند، جهتگیری نسبت به مطرحنکردن آن یا ردکردن احتمالات وجود دارد. بهنظر من این یک اشتباه است. بررسی خطرات همیشه مهم است، حتی اگر احتمال وقوع در آینده نزدیک نسبتا کم باشد.»
چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ زمانبندی، مکان به مکان متفاوت خواهد بود. اثرات بر گرمایش جهانی میتواند بیش از یک قرن یا بیشتر انباشته شود.
فروپاشی یخهای گرینلند
ورقههای یخی عظیمی که قطبهای زمین را پوشاندهاند، بهروشی که یک مکعب یخ ذوب میشود، آب نمیشوند. به دلیل بزرگی مطلق و پیچیدگی هندسی آنها، مجموعهای از عوامل مشخص میکنند که یخ با چه سرعتی حجم خود را از دست میدهد و به اقیانوسها اضافه میشود. درمیان این عوامل، دانشمندان بهویژه نگران عواملی هستند که میتوانند از خود تغذیه کنند و باعث تسریع ذوب بهگونهای شوند که متوقفکردن آن بسیار سخت است. در گرینلند، مساله ارتفاع است. همانطور که سطح یخ ارتفاع خود را از دست میدهد، قسمت بیشتری از آن در ارتفاعی کمتر و در معرض هوای گرمتری قرار میگیرد، این امر باعث میشود که سریعتر ذوب شود. دانشمندان بر اساس شواهد زمینشناسی میدانند که بخشهای زیادی از گرینلند قبلا عاری از یخ بودهاست. بهعلاوه آنها میدانند که پیامدهای یک ذوب بزرگ دیگر میتواند در سرتاسر جهان طنینانداز شود و بر جریانهای اقیانوسی و بارش باران به مناطق استوایی و فراتر از آن تاثیر بگذارد.
چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ ذوب برگشتناپذیر میتواند در این قرن آغاز شود و در طول صدها و حتیهزاران سال، آشکار شود.
شکستن یخ غرب قطب جنوب
در انتهای دیگر جهان دور از گرینلند، یخهای غرب قطبجنوب بیشتر توسط آبگرم تهدید میشوند تا هوای گرم. بسیاری از یخچالهای طبیعی غرب قطبجنوب به دریا میریزند، به این معنی که قسمتهای زیرین آنها در معرض تماس مداوم با جریانهای اقیانوسی است. با گرمشدن آب، این تودههای یخی شناور از پایین ذوب و ضعیف میشوند، بهویژه در جاییکه در کف دریا قرار دارند. مانند بالرینی که یک ژست دشوار را نگه میدارد، توده شروع به از دستدادن پای خود میکند؛ با یخ شناور کمتری که بتواند آن را مهار کند. یخ بیشتری از داخل به اقیانوس میلغزد. در نهایت، یخ در لبه آب ممکن است وزن خود را تحمل نکند و تکهتکه شود. ورقه یخی غرب قطبجنوب احتمالا قبلا در گذشته زمین، فرو ریخته است. اینکه یخ امروزی تا چه اندازه به سرنوشت مشابه نزدیک است، چیزی است که دانشمندان هنوز در تلاش برای کشف آن هستند.
دیوید هالند، دانشمند دانشگاه نیویورک که مناطق قطبی را مطالعه میکند، میگوید: «اگر به آینده سواحل جهان فکر کنید، ۵۰درصد داستان ذوب قطبجنوب خواهد بود و با این حال، وقتی نوبت به درک چگونگی شکستن یخهای این قاره میرسد، «ما در روز صفر هستیم.» چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ مانند گرینلند، ورقه یخی میتواند در این قرن بهطور غیرقابل برگشتی شروع به عقب رفتن کند.
تغییر ناگهانی در بادهای موسمی غربآفریقا
حدود ۱۵هزار سالپیش، کویر در شمال آفریقا شروع به سبزشدن کرد. آغاز همهچیز از زمانی بود که تغییرات کوچک در مدار زمین باعث شد شمال آفریقا هر تابستان آفتابیتر شود. این امر سبب گرمشدن زمین و جابهجایی بادها شد که در نتیجه هوای مرطوب بیشتری از بالای اقیانوس اطلس جذب میشد. رطوبت بهصورت بارانهای موسمی بارید، علفها را تغذیه و دریاچههایی را پر آب کرد که برخی به بزرگی دریای خزر بودند. دوران شکوفایی حیوانات رسید؛ فیلها، زرافهها و گاوها. همانطور که حکاکیها و نقاشیهای سنگی مربوط به آن دوران گواهی میدهند، برای انسانها نیز همینگونه بود، اما حدود ۵هزار سالپیش این منطقه دوباره به بیابانی خشن تبدیل شد که امروزه میشناسیم. دانشمندان اکنون متوجه شدهاند که صحرا در طول اعصار بین خشک و مرطوب، بین بایر و معتدل چندینبار چرخیده است. آنها کاملا مطمئن نیستند که چگونه و آیا ممکن است بادهای موسمی غربآفریقا در واکنش به گرمایش امروز تغییر یابند یا تشدید شوند. (برخلاف نامش، بارانهای موسمی این منطقه بر بخشهایی از شرق آفریقا نیز میبارد.) هر اتفاقی که بیفتد برای منطقهای از جهان که تغذیه و معیشت بسیاری از مردم به آسمان بستگی دارد، اهمیت زیادی دارد.
چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ پیشبینی آن سخت است.
از بینرفتن جنگلهای آمازون
جنگلهای آمازون، علاوهبر اینکه خانه صدها جامعه بومی،میلیونها گونه جانوری و گیاهی و ۴۰۰میلیارد درخت است، شامل تعداد بیشمار دیگری از موجودات زنده است که هنوز کشف، نامگذاری و توصیف نشدهاند. علاوهبر ذخیره مقدار زیادی کربن (که در غیراینصورت ممکن است سیاره راگرم کند)، جنگل بارانی آمازون نقش مهم دیگری نیز ایفا میکند، این اکوسیستم یک موتور زنده، کوبنده و تصفیهکننده هوا است.
بازدم ترکیبی همه آن درختان باعث ایجاد ابرها با رطوبت میشود. هنگامی که این رطوبت کاهش مییابد، به حفظ منطقه سرسبز و جنگلی کمک میکند، با اینحال اکنون دامداران و کشاورزان در حال پاکسازی درختان هستند که این موضوع، گرمایش جهانی آتشسوزیها و خشکسالیها را بدتر میکند. دانشمندان نگران هستند که به محض ازبینرفتن بیش از حد جنگل، این ماشین بارانساز ممکن است خراب شود و باعث شود که بقیه جنگل پژمرده شده و به ساوانای علفزار تبدیل شود. محققان اخیرا تخمین زدهاند که تا سال۲۰۵۰، نیمی از جنگلهای آمازون امروزی در معرض خطر این نوع تخریب قرار خواهند گرفت.
چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ بستگی به این دارد که مردم چقدر سریع جنگل باقیمانده را پاکسازی یا محافظت کنند.
خاموششدن جریانهای اقیانوس اطلس
در سراسر اقیانوس اطلس، از سواحل غربی آفریقا، دور از دریای کارائیب و به سمت اروپا، یک حلقه عظیم از آب دریا، دما و بارندگی را برای بخش بزرگی از کرهزمین تنظیم میکند. آب شورتر و متراکمتر به اعماق اقیانوس فرو میرود درحالیکه آب شیرینتر و سبکتر بالا میآید و این سیستم را در حال چرخش نگه میدارد. با این حال اکنون، ذوبشدن یخهای گرینلند با القای جریانهای جدید عظیم آب شیرین در اقیانوس اطلس شمالی، این تعادل را به هم میزند. دانشمندان میترسند که اگر موتور (طبیعی سیستم چرخش) بیش از حد کند شود، ممکن است از کار بیفتد و الگوهای آبوهوا را برایمیلیاردها نفر در اروپا و مناطق استوایی تغییر دهد.
دانشمندان قبلا نشانههایی از کاهش سرعت در این جریانها را دیدهاند با نام گردش واژگونی نصفالنهار اقیانوس اطلس یا AMOC. قسمت سخت پیشبینی این است که چه زمانی کاهش سرعت ممکن است به خاموشی تبدیل شود. نیکلاس بوئرز، دانشمند آبوهوا در دانشگاه فنی مونیخ و موسسه تحقیقات تاثیرات آبوهوایی پوتسدام، گفت: «در حالحاضر، دادهها و سوابق ما بسیار محدود است، با این حال به اندازه کافی مطمئن هستیم که با هرگرم CO۲ اضافی در جو، ما احتمال وقوع حوادث را افزایش میدهیم. هرچه بیشتر منتظر باشیم تا انتشار گازهای گلخانهای را کاهش دهیم، به سمت قلمرو خطرناکتر میرویم.»
چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ پیشبینی آن بسیار سخت است.
مرگ دستهجمعی صخرههای مرجانی
وقتی مرجانها بهصورت شبحآلود سفید میشوند، لزوما مرده نیستند و صخرههای آنها لزوما برای همیشه ناپدید نمیشوند.گرمای بیش از حد آب باعث میشود مرجانها جلبکهای همزیست را که در داخل بافتهایشان زندگی میکنند، بیرون برانند. اگر شرایط بهبود یابد، میتوانند از این سفیدشدن جان سالم بهدر ببرند. با گذشت زمان، صخرهها میتوانند به عقب برگردند، با این حال با گرمشدن جهان، سفیدکردن گاهبهگاه، به سفیدکردن معمولی تبدیل میشود. بلیچینگ خفیف در حال تبدیلشدن به بلیچینگ شدید است.
آخرین پیشبینیهای دانشمندان ناگوار است. حتی اگر بشریت بهسرعت برای مهار گرمایش جهانی حرکت کند، ۷۰ تا ۹۰درصد مرجانهای صخرهساز امروزی ممکن است در دهههای آینده بمیرند. اگر این کار را نکنیم، تلفات میتواند ۹۹درصد یا بیشتر باشد. صخره تا زمانیکه مرجانهایش شروع به سفیدشدن و مردن کنند، میتواند سالم بهنظر برسد اما در نهایت به یک قبرستان تبدیل میشود.
این لزوما به این معنا نیست که مرجانهای سازنده صخرهها منقرض خواهند شد. جانسختها ممکن است در شکافها باقیبمانند، اما اکوسیستمهای پر جنب و جوشی را که این موجودات پشتیبانی میکنند غیرقابل بازگشت خواهند شد. هیچ بازگشتی به این زودیها وجود ندارد، نه در مکانهایی که مرجانهای امروزی زندگی میکنند، نه در هیچ مقیاسی.
چه زمانی ممکن است اتفاق بیفتد؟ ممکن است از قبل آغاز شده باشد.