بازار نشر قاره کهن در چه وضعیتی است؟
رشد شدید کتاب‌خوانی در آسیا
جزئیات ارزش بازار
سال گذشته میلادی درآمد بازار کتاب در سراسر جهان حدود ۹۱میلیارد دلار گزارش شده است، عددی که به‌خوبی بزرگی این بازار را در مقایسه با دیگر بازارهای فرهنگی و هنری از‌جمله سینما نشان می‌دهد. سینما در سال ۲۰۲۳ در سراسر جهان کمتر از ۲۵میلیارد دلار درآمد داشته است؛ یعنی حدود یک‌چهارم بازار کتاب. این موضوع نشان‌دهنده بزرگی و غیرقابل رقابت بودن بازار کتاب در میان بازارهای فرهنگی است. اما نکته جالب‌تر این است که بیش از یک‌سوم کل بازار کتاب جهان در اختیار و انحصار آسیایی‌هاست. ناشران و فعالان بازار کتاب آسیا در سال ۲۰۲۳ بیش از ۳۳.۴میلیارد دلار ارزش خلق کرده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد این رقم در سال جاری میلادی با حدود ۳درصد افزایش، به ۳۴میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار برسد. البته در این میان نکته‌ای عجیب و جالب وجود دارد. ایستاتیستا اعلام کرده شمار کتاب‌خوانان آسیایی در سال جاری میلادی به آستانه ۱.۴میلیارد نفر خواهد رسید.
طبق این برآورد ارزش بازار کتاب آسیا تا سال ۲۰۲۹ به ۳۸میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار می‌رسد و جمعیت کتاب‌خوانان هم از ۱.۵میلیارد نفر عبور خواهد کرد. در مقیاس جهانی نیز ارزش بازار به ۹۹میلیارد دلار خواهد رسید و جمعیت کتاب‌خوانان از ۲.۵میلیارد نفر عبور خواهد کرد. این یعنی در آسیا بیش از ۳۱درصد از مردم کتاب‌خوان هستند و در جهان ۳۰ درصد. ایستاتیستا اعلام کرده هر یک نفر کتاب‌خوان سالانه به طور میانگین ۳۷.۷دلار خرج خرید انواع کتاب می‌کند.
کدام شکل از کتاب؟
کتاب‌های فیزیکی همچنان پرطرفدارند، هم در جهان، هم در آسیا. با‌این‌حال درآمد کتاب‌های فیزیکی با شیب آرامی کاهشی است. در مقابل کتاب‌های صوتی و کتاب‌های الکترونیکی روندی افزایشی و روبهرشد داشته‌اند. نکته جالب‌تر اینکه کتاب‌های صوتی با سرعت و شتاب بیشتری از کتاب‌های الکترونیکی دارند در دل مخاطبان جا باز می‌کنند، اتفاقی که باعث می‌شود کم‌کم اصطلاح «کتاب شنیدن» جای «کتاب‌خوانی» را بگیرد. در سال ۲۰۱۷ درآمد کتاب‌های فیزیکی در آسیا ۲۶.۴میلیارد دلار بوده که این شاخص در سال ۲۰۲۳ به ۲۴.۵میلیارد دلار رسیده است، یعنی کاهش نزدیک به ۱۰درصدی در ۶ سال. از سوی دیگر درآمد کتاب‌های صوتی و الکترونیکی رشد داشته است. در سال ۲۰۱۷درآمد صوتی‌ها و الکترونیکی‌های آسیا به ترتیب ۰.۹ و ۸.۱میلیارد دلار بوده که در سال ۲۰۲۳ به ۲.۱ و ۸.۹میلیارد دلار رسیده است.
برآوردها نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۹ ارزش بازار کتاب‌های فیزیکی و الکترونیکی آسیایی نسبتا ثابت خواهد ماند، اما درآمد حاصل از انتشار و فروش کتاب‌های صوتی بیش از ۵۰درصد رشد خواهد داشت. در مقیاس جهانی نیز رشد کتاب‌های صوتی بیش از دیگر انواع کتاب‌ها خواهد بود. کتاب‌های صوتی که امسال حدود ۱۰میلیارد دلار از ارزش کل بازار را به خود اختصاص داده‌اند، با رشد۸۰درصدی به ۱۸میلیارد دلار درآمد در سال ۲۰۲۹ خواهند رسید. ارزش کتاب‌های فیزیکی در بازار جهانی تا سال ۲۰۲۹ ثابت می‌ماند و جالب اینکه استقبال از کتاب‌های الکترونیکی کاهش پیدا خواهد کرد و درآمد این بازار را در پنج سال آینده تا ۱۰درصد کم خواهد کرد.
