جان بارت در ۹۳سالگی درگذشت
پایان هزار و یکمین شب شهرزاد پستمدرن
بارت به همراه با ویلیام گس، استنلی الکینز و سایر همتایان، بخشی از موجی از نویسندگان در دهه ۱۹۶۰ بود که استانداردهای زبان و طرح داستان را به چالش کشیدند. بارت نویسنده ۲۰ کتاب از جمله «عامل سات-وید» و «گیلز گوت بوی» و یک مربی نویسندگی کالج بود که از پستمدرنیسم در ادبیات دفاع میکرد و معتقد بود که زمان استفاده از اشکال قدیمی به سر آمده و رویکردهای جدیدی مورد نیاز است. اشتیاق بارت به تئوری ادبی و رمانهای بدیع اما پیچیدهاش، او را به نویسنده نویسندگان تبدیل کرده بود.
بارت معتقد بود که او مانند شهرزاد در «هزار و یک شب» احساس میکند که ناامیدانه در تلاش برای زنده ماندن با خلق ادبیات است. به گزارش گاردین، جان بارت در سال ۱۹۶۶ با رمان پرفروش «گیلز گوت بوی» یک محوطه دانشگاهی را به دنیای کوچکی از دنیای در معرض تهدید جنگ سرد تبدیل کرد و قهرمان داستان شخصیتی شد که بخشی از آن یک بُز بود. سال بعد، او یک مانیفست پستمدرن به نام «ادبیات فرسودگی» نوشت که استدلال میکرد رمان سنتی از «استفاده از فرمهای خاص» رنج میبرد. این مقاله تاثیرگذار، نویسنده پستمدرن را کسی توصیف میکند که «با یک بنبست فکری مواجه میشود و آن را علیه خود به کار میگیرد تا کار جدیدی انجام دهد.» بارت ۱۳ سال بعد در مقاله دیگری با عنوان «ادبیات پُر کردن» توضیح داد که منظورش این نبوده که رمان مرده است؛ بلکه فقط بهشدت به رویکردی جدید نیاز دارد.
او به طور مکرر رابطه بین داستاننویس و مخاطب را در هجو و طنز بررسی میکرد. او در ابتدا موسیقی جاز را در مدرسه موسیقی جویلیارد در نیویورک دنبال کرد، اما متوجه شد که استعداد زیادی در موسیقی ندارد، بنابراین به نوشتن خلاق روی آورد، هنری که در دانشگاه ایالتی پن، بوفالو، دانشگاه بوستون و جان هاپکینز تدریس کرد. اولین رمان جان بارت با عنوان «اُپرای شناور» نامزد جایزه کتاب ملی آمریکا شد. او مجددا در سال ۱۹۶۸ با مجموعهداستان کوتاهی به نام «گمشده در شهر بازی» نامزد این جایزه شد و نهایتا در سال ۱۹۷۳ برای مجموعهداستان «شیمرا» برنده جایزه کتاب ملی آمریکا شد. بارت همچنین در سال ۱۹۷۹ در رمانی با عنوان «نامهها» که در آن شخصیتهای شش رمان اول او برای یکدیگر مینوشتند، قراردادهای ادبی را به چالش کشید. آخرین کتاب او، مجموعهای از قطعات غیرداستانی با عنوان «پسنوشتهها: چند خطنوشت نهایی» در سال ۲۰۲۲ منتشر شد. از بارت چندین اثر به فارسی ترجمه شده است که از آن میان میتوان به «پول باارزش: آموزش مفهوم شمارش پول و تبدیل آن به یکدیگر» و «پیدا کردن پول: آموزش مفهوم صداقت و درستکاری» با ترجمه محسن رجبی، و «اپرای شناور» با برگردان سهیل سُمی اشاره کرد.