دیوید بوردول، نویسنده مهمترین کتابهای سینمایی جهان، درگذشت
مرگ معلم بزرگ سینما
دیوید بوردول در ایران بیشتر با کتاب درخشان «روایت در فیلم داستانی» شناخته میشود. او بسیار به سینمای ایران علاقهمند بود؛ خودش گفته بود: «سینمای ایران را بسیار جدی دنبال میکنم. به نظر من از دهه ۱۹۹۰ به این طرف، سینمای ایران خودش را به عنوان منبعی جذاب از فیلمهای برجسته و ارزشمند اثبات کرده؛ نه صرفا به خاطر اینکه این سینما بازتابی از فرهنگ درون کشورش است، بلکه بیشتر به عنوان تولیدکننده آثار هنریِ فینفسه قوی. آثار کسانی همچون «عباس کیارستمی» از جمله آثار فاخر و ارزشمند سینمای معاصر است.»
زندگی و مرگ مولف
دیوید بوردول در سال ۱۹۳۹ در نیویورک آمریکا متولد شد. خودش گفته: «در یک مزرعه بزرگ شدم و بنابراین دسترسی آسانی به فیلمها نداشتم. فیلمهای کلاسیک را که اواخر شب از تلویزیون پخش میشد تماشا میکردم و درعینحال کتابهایی مانند «سرزندهترین هنر» از آرتور نایت و «فیلم تا کنون» اثر پل روتا را مطالعه میکردم. بنابراین، به طرز عجیبی، آگاهی خود را نسبت به فیلم بیشتر از طریق خواندن به دست آوردم تا دیدن.» او سال ۱۹۶۹در رشته ادبیات انگلیسی از دانشگاه ایالتی نیویورک فارغالتحصیل شد و بلافاصله پس از اتمام دوره دکتری خود به دانشکده هنرهای ارتباطی دانشگاه آیووا پیوست. در دوران دانشگاه با کریستین تامسن، پژوهشگر سینما، ازدواج کرد و تا پایان عمر در کنار او ماند.
بوردول روز پنجشنبه ۲۹ فوریه پس از مدتی طولانی بیماری چشم از جهان فروبست. خبر را دانشگاه ویسکانسین-مدیسون اعلام کرد، دانشگاهی که بوردول از سال ۱۹۷۳ تا زمان بازنشستگی در ۲۰۰۴ در آنجا به تدریس مشغول بود و استاد تمام مطالعات سینما بود. بوردول در دورانی که داشت تحصیلات خود را در مقطع دکتری در دانشگاه آیوا کامل میکرد به دانشگاه ویسکانسین-مدیسون پیوست. دیوید بوردول، استاد بازنشسته فیلم از دانشگاه واشنگتن-مَدیسون، علاوه بر تدریس، با فعالیتهای پژوهشی و نگارش آثار مکتوب، نقشی پررنگ در عرصه نظریه و تاریخ سینما ایفا کرد.
آثار
دیوید بوردول با رویکردی علمی و دقیق به سینما، به عنوان یکی از نظریهپردازان برجسته نسل خود شناخته میشود. او با تمرکز بر تحلیل فرم و سبک فیلم، به درک عمیقتر از زبان و ساختار سینمایی کمک کرد و بنیان اندیشه نوفرمگرایی را تقویت کرد. آثار بوردول، علاوه بر جامعه دانشگاهی، در میان فیلمسازان و علاقهمندان به سینما، نیز از جایگاهی ویژه برخوردار است.
یکی از مهمترین آثار دیوید بوردول کتاب «هنر سینما» است که به همراه همسرش کریستین تامسن آن را نوشته است. این کتاب که به عنوان یکی از منابع درسی مقدماتی در بسیاری از دانشکدههای سینمایی در سراسر جهان به شمار میرود، به بررسی عناصر و جنبههای مختلف فیلم، از روایت و فرم تا سبک و محتوا، میپردازد. اثر دیگر او، «تاریخ سینما»، نیز منبعی ارزشمند برای علاقهمندان به تاریخچه سینما محسوب میشود. بوردول در این کتاب، با رویکردی تحلیلی، به سیر تحول سینما در ادوار مختلف پرداخته است. بوردول در کتاب «روایت در فیلم داستانی» هم نگاهی نو به شیوه روایتگری و چیدمان عناصر و رخدادهای فیلمنامه در سینما دارد. کتابها او به فارسی نیز ترجمه شده و در دسترس مخاطبان فارسیزبان قرار دارد.