کارنامه ایران در اسکار

اولین تجربه سینمای ایران در عرصه اسکار فیلم‌های خارجی در سال ۱۹۷۷ (۱۳۵۶ شمسی) با فیلم «دایره مینا» به کارگردانی داریوش مهرجویی رقم خورد و پس از ۱۷ سال وقفه و در سال ۱۹۹۴ فیلم «زیر درختان زیتون» به کارگردانی عباس کیارستمی نماینده ایران در شصت‌وهفتمین دوره جوایز اسکار نام گرفت. «بادکنک سفید» از جعفر پناهی در سال ۱۹۹۵ به آکادمی معرفی شد و پس از یک سال وقفه و در سال ۱۹۹۷ فیلم «گبه» محسن مخملباف نماینده ایران در این جوایز سینمایی شد. «بچه‌های آسمان» ساخته مجید مجیدی در سال ۱۹۹۸ به اسکار فیلم‌های خارجی رفت و برای اولین‌بار سینمای ایران توانست به جمع نامزدهای نهایی شاخه بهترین فیلم خارجی اسکار راه یابد و سال بعد آن نیز «رنگ خدا» دیگر ساخته مجید مجیدی به آکادمی معرفی شد.

«زمانی برای مستی اسب‌ها» ساخته بهمن قبادی در سال ۲۰۰۰، «باران» مجید مجیدی (۲۰۰۱)، «من ترانه ۱۵ سال دارم» به کارگردانی رسول صدرعاملی (۲۰۰۲)، «نفس عمیق» ساخته پرویز شهبازی (۲۰۰۳)، «لاک‌پشت‌ها پرواز می‌کنند» از بهمن قبادی (۲۰۰۴)، «خیلی دور خیلی نزدیک» به کارگردانی رضا میرکریمی (۲۰۰۵)، «کافه ترانزیت» از کامبوزیا پرتوی (۲۰۰۶)، «میم مثل مادر» اثر رسول ملاقلی‌پور (۲۰۰۷)، «آواز گنجشگ‌ها» از مجید مجیدی (۲۰۰۸)، «درباره الی» به کارگردانی اصغر فرهادی (۲۰۰۹) و «بدرود بغداد» از مهدی نادری (۲۰۱۰)، نمایندگان سینمای ایران در دهه نخست هزاره سوم میلادی بودند تا در سال ۲۰۱۱ سینمای ایران با فیلم «جدایی نادر از سیمین»، ساخته اصغر فرهادی، توانست برای اولین‌بار این جایزه مهم را به ویترین افتخارات خود اضافه کند.

در سال‌های ۲۰۱۳، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به ترتیب فیلم‌های «گذشته» اصغر فرهادی، «امروز» رضا میرکریمی و «محمد رسول‌الله» مجید مجیدی به اسکار فرستاده شدند و در سال ۲۰۱۶ اصغر فرهادی با فیلم «فروشنده» برای دومین‌بار اسکار فیلم‌های خارجی را برای ایران به ارمغان آورد.  در سال ۲۰۱۷ فیلم «نفس» از نرگس آبیار، ۲۰۱۸ «بدون تاریخ، بدون امضاء» ساخته وحید جلیلوند و در سال ۲۰۱۹ هم فیلم مستند «در جست‌وجوی فریده» ساخته مشترک کوروش عطایی و آزاده موسوی این فرصت را یافتند تا نماینده سینمایی ایران در این رویداد سینمایی باشند اما در دور نخست حذف شدند.

ایران که از سال ۱۹۹۷ در شاخه بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان (بین‌الملل‌) جوایز اسکار حضور تقریبا ثابتی داشته است با کسب دو جایزه به صورت مشترک با کشورهای آلمان، مجارستان، آرژانتین، جمهوری چک، سوئیس و اتریش در رتبه ششم پرافتخارترین کشورها در عرصه اسکار بین‌المللی قرار دارد. ایتالیا (۱۴)، فرانسه (۱۲)، ژاپن (۵)، اسپانیا (۴)، دانمارک (۴)، سوئد (۳)، شوروی (۳) و هلند (۳)، کشورهایی هستند که تعداد جوایز اسکار بین‌المللی بیشتری نسبت به سینمای ایران دریافت کرده‌اند.