سینماها و حراج‌‌‌های هنری پیشقدم شدند
رکوردهای بازار هنر در آستانه جابه‌جایی
در ایران سال گذشته به‌رغم محدودیت‌های کرونایی یک فیلم کمدی توانست رکورد فروش را جابه‌جا کند و به مرز ۶۰میلیارد تومان نزدیک شود. البته ناگفته نماند که همچنان میانگین فروش فیلم‌‌‌ها و مجموع فروش‌ها چنگی به دل نمی‌‌‌زند. به هر روی، گویا محدودیت‌های باقی مانده برای سفر، میل به حضور دوباره در جامعه و گرایش گسترده مردم در جهان به بازگشت به روزهای پیش از کرونا، رونق بازارهای هنری را هم بیشتر کرده است؛ هم بازارهای عمومی مثل سینما و موسیقی و هم بازارهای خاص‌‌‌تر مثل حراج‌‌‌های هنری!
فروش قابل‌توجه فیلم‌‌‌ها
تا امروز که تقریبا ۴ ماه از سال ۲۰۲۲ گذشته، مجموع فروش ۲۷ فیلم در بازارهای جهانی به ۶میلیارد دلار نزدیک شده است. برخی برآوردها فروش کل فیلم‌‌‌های اکران شده در سینماهای بین‌المللی را تا ۸میلیارد دلار هم تخمین زده‌‌‌اند. رقمی که اگرچه در مقایسه با فروش فیلم‌‌‌ها در دوران پیش از کرونا، چندان بالا نیست اما با توجه به تعطیلی دوباره و گسترده بازارهای بزرگی مثل چین، همچنان قابل‌توجه است. این در حالی است که طبق اعلام رسانه‌‌‌ها فروش کل سینماها در سال ۲۰۲۱ به ۲۱میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار رسید که ۷۸درصد نسبت به سال ۲۰۲۰ افزایش داشته است. با این وجود این میزان فروش در حدود نیمی از متوسط فروش ۴۲میلیارد دلاری سینما در سال ۲۰۱۹ بوده است. نکته قابل‌توجه در این باره موج ادامه‌دار افزایش ورود تماشاگران به سینماها در طول ۲ سال اخیر است. در هفته گذشته فیلم «دکتر استرنج در چندجهانی دیوانگی»، با وجود تداوم شیوع کرونا، شروعی استثنایی داشت و در پیش‌‌‌نمایش‌‌‌ها ۳۶میلیون دلار فروش کرد و برای فروش بزرگ ۱۷۵میلیون دلاری در اکران افتتاحیه، خیز برداشت.
این فیلم پس از فیلم «انتقام‌‌‌جویان: جنگ ابدیت» که در پیش نمایش‌‌‌های سال ۲۰۱۸ که ۳۹میلیون دلار فروش کرد، هشتمین پیش نمایش بزرگ تاریخ هالیوود است. این فیلم تاکنون در بیش از ۴۰ بازار جهانی از جمله فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و کره ۸۵میلیون و ۷۰۰هزار دلار فروخته و پیش‌بینی می‌شود در ۳ روز اول اکران بین ۱۲۵ تا ۱۴۰میلیون دلار در گیشه بین‌الملل فروش کند. در فیلم «دکتر استرنج در چند جهانی دیوانگی»، شخصیت اصلی داستان دست به یک جادوی ممنوعه می‌‌‌زند که درگاهی را به مولتی ورس باز کرده و تهدیدی بزرگ برای او و تیمش به بار می‌‌‌آورد. با شروع توفانی این فیلم ابرقهرمانی، فصل اکران تابستانی فیلم‌‌‌های بزرگ در گیشه رسما آغاز شد. سینماها در این فصل فیلم‌‌‌های موردانتظاری چون پارک ژوراسیک: سلطه، تاپ گان ماوریک و ثور: عشق و تندر را در چنته دارند و امیدوارند به کمک آنها به جبران خسارت ناشی از تعطیلی‌‌‌های کرونایی ادامه دهند. به نظر می‌رسد با رونق بازار تابستانه سینماها در دو ماه آینده، مجموعه فروش فیلم‌‌‌ها در پایان تابستان به ۲۰میلیارد تومان نزدیک شود.
رکورد مونرو در حراجی
اما فقط فیلم‌‌‌ها نیستند که رونق بازار را به هنر بازگردانده‌‌‌اند. در حراجی‌‌‌ها هم چنین قصه‌‌‌ای در جریان است. به تازگی خبرهایی منتشر می‌شود که انتظارها را برای ثبت یک رکورد تاریخی بیشتر کرده است. پیش‌بینی می‌شود یکی از چهار پرتره اندی وارهول از «مریلین مونرو»، در حراجی بهاره کریستیز عنوان گرانترین اثر هنری قرن بیستم را به دست آورد. اندی وارهول، هنرمند سرشناس آمریکایی، در سال ۱۹۶۴ پنج پرتره از مریلین مونرو کشید که در سال ۱۹۶۲ براثر مصرف بیش از حد مواد مخدر درگذشت. چهار مورد از این پرتره‌‌‌ها، که هرکدام رنگ پس زمینه متفاوتی دارند، بعدها به مجموعه گلوله (Shot) معروف شدند. ماجرا از آنجا شروع شد که وارهول این چهار پرتره را در استودیوی خود موسوم به فکتوری نگهداری می‌کرد تا اینکه یکی از دوستانش خواست به آنها شلیک کند! از آنجا که واژه shoot در انگلیسی علاوه بر شلیک کردن معنی عکس گرفتن هم می‌دهد، وارهول با این خواسته موافقت کرد و دوستش نیز یک تفنگ از کیفش درآورد و به پرتره‌‌‌ها شلیک کرد! البته این نقاشی‌‌‌ها بعدها ترمیم شدند. حالا قرار است یکی از این پرتره‌‌‌ها که پس زمینه آبی دارد، در حراج بهاره کریستیز به مزایده گذاشته شود. ارزش تخمینی این تابلوی ۱۰۰*۱۰۰ سانتی متری که Shot Sage Blue Marilyn نام دارد، ۲۰۰میلیون دلار برآورد شده است. اگر پیش‌بینی کارشناسان کریستیز درست از آب در آید، این تابلو به گرانترین اثر هنری قرن بیستم تبدیل خواهد شد.
در حال حاضر گرانترین اثر هنری قرن بیستم تابلوی زنان الجزایر (Women of Algiers) از پابلو پیکاسو است که در سال ۲۰۱۵ در یک حراجی به قیمت ۱۷۹میلیون و ۴۰۰هزار دلار چکش خورد. رکورد گرانترین اثر حراج شده از اندی وارهول نیز در اختیار تابلوی تصادف ماشین نقره‌‌‌ای (Silver Car Crash) است که در سال ۲۰۱۳ به قیمت ۱۰۴میلیون و ۵۰۰هزار دلار فروخته شد. از دیگر آثار مهمی که در حراجی پیش‌‌‌روی کریستیز چکش خواهند خورد می‌توان به پرتره هنرمند به عنوان یک جوان رها شده (۱۹۸۲) از ژان میشل باسکیت و تابلوی بدون عنوان اثر مارک روتکو اشاره کرد که ارزش تخمینی‌شان به ترتیب ۳۰ و ۸۰میلیون دلار برآورد شده است. کریستیز در این حراجی همچنین سه تابلوی رنگ روغن از کلود مونه را به مزایده خواهد گذاشت که پیش‌بینی می‌شود هرکدام به قیمت بالای ۳۰میلیون دلار فروخته شوند.
