ایستادن در دورترین نقطه
امروز سالروز تولد پیمان قاسمخانی است
قاسمخانی متولد ۱۳۴۵ است و در دانشگاه اهواز، آمار و انفورماتیک خوانده است. او در سال ۱۳۷۰ به مرکز آموزش فیلمسازی باغ فردوس رفت و اولین دوره فیلمنامه‌‌‌نویسی را در این مرکز زیر نظر سیف‌‌‌الله داد گذراند و مدت کوتاهی را نیز در کلاس آموزشی بهرام بیضایی گذراند. قاسمخانی برای نوشتن فیلمنامه دختری با کفش‌‌‌های کتانی (۱۳۷۷) جایزه بهترین فیلمنامه‌‌‌نویسی را از جشن خانه سینما دریافت کرد و ۵سال بعد برای نوشتن فیلمنامه مارمولک به کارگردانی کمال تبریزی، سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر را در کارنامه‌‌‌اش ثبت کرد. وی سال‌ها پیش در مصاحبه‌‌‌ای درباره توصیه به خودِ جوانترش گفته بود: «برای پیمان ۱۸ساله بیشتر توصیه‌های غیرسینمایی دارم، اما توصیه‌های سینمایی‌ام برایش این است که بیشتر کار کند و تنبل نباشد و یادش باشد تا به خودش بیاید می‌بیند ۵۰ ساله شده. این را هم بهش می‌گویم که کلا برای این صدا و سیما کار نکند!»
با اینکه قاسمخانی در بازیگری نیز تبحر دارد اما خود را بیشتر فیلمنامه‌‌‌نویس می‌‌‌داند و دراین‌باره میگوید: «وقتی وارد کار فیلمنامه‌‌‌نویسی شدم روی این حرفه خیلی متعصب شدم و همیشه در مقابل پیشنهاد برخی افراد که می‌‌‌گفتند بازی کن، می‌‌‌گفتم من بازیگر نیستم و فیلمنامه‌‌‌نویس هستم. من علاقهای به بازیگری ندارم و وقتی فیلمنامه می‌نویسم، هیچگاه خودم را جای شخصیت‌هایی که طراحی می‌کنم، نگذاشته‌ام. سن پترزبورگ هم که پیش آمد و نتیجه مثبتی هم داشت واقعا انتخاب خودم نبود.» او میگوید: بازیگری کلا برایم جذاب نیست، دوست ندارم موقعی که به خیابان می‌‌‌روم مرا بشناسند. کارگردانی را هم نمی‌‌‌دانم اصلا دوست دارم یا ندارم، فقط می‌‌‌دانم که متنفرم از اینکه سر صحنه باشم! پیمان قاسمخانی زمانی به شهرت رسید که نویسندگی آثار پر مخاطب مهران مدیری را بر عهده داشت اما جدایی‌اش از این کارگردان با حرف و حدیث‌های فراوانی هم همراه بود. البته سرانجام پس از ۱۱ سال از این جدایی در سال ۱۳۹۷ در سریال «هیولا» دوباره با هم همکاری کردند.
او پیش‌تر درباره جدایی از مهران مدیری گفته بود: «من و مهران مدیری دو کاراکتر خیلی متفاوت هستیم اما مشکلی با هم نداشتیم، فقط من دوست داشتم فیلم سینمایی کار کنم، در حالی که مهران، تلویزیون را دوست داشت. راستش هیچ مشکلی نداشتیم. مهران کار خود را می‌کرد و من هم کار خودم را. آن موقع بحث شروع کار شبکه نمایش خانگی هم مطرح بود که من علاقهای به آن نداشتم. اینکه بین من و مهران اختلافاتی وجود داشت هم درست نیست.»
مهراب قاسمخانی درباره برادرش پیمان میگوید: «خاطره پیدا کردن از پیمان توى کار، خیلى کار سختیه. از بس بى‌‌‌حاشیه و آرومه. اگه توى لوکیشن هم بیاد معمولا دورترین نقطه به جمع رو پیدا می‌‌‌کنه و می‌‌‌شینه پشت میزش و کارش رو می‌‌‌کنه. البته منم تا حدودى اینجوری‌‌‌ام، ولى نه به‌‌‌شدت پیمان. به جاش دوران کودکى ما پر از خاطرات شیرینه. مثل اون بارى که بابامون برامون یکى یه دونه هفت تیر اسباب‌‌‌بازى خرید که خیلى شبیه اصل بودن و پیمان می‌‌‌خواست امتحان کنه که اینکه وقتى تو فیلما با ته هفت‌‌‌تیر میزنن تو سر یارو و بیهوش میشه واقعیه یا نه و روى من امتحان کرد و فهمیدیم واقعیه. یا یه‌‌‌بار دیگه وقتى برامون تخت دو طبقه گرفتن و من اون بالا بودم وایستاد پایین و گفت بپر تو بغلم و وقتى من پریدم جا خالى داد که خیلى بامزه بود. البته من یادم نیست بامزگیش رو، چون بعدش هیچى نفهمیدم. خلاصه که از این دست خاطرات شیرین کودکى زیاد داریم؛ ولى خودش باید تعریف کنه، چون من تو بیشترش بیهوش بودم.»
زندگی پیمان قاسمخانی و همسر سابقش بهاره رهنما با فراز و نشیب‌های فراوانی روبه‌رو بود که سرانجام از هم جدا شدند اما حرمت‌ها را حفظ کردند. بهاره رهنما در جایی گفته بود: «این نیز یکی از مصادیق عدم‌اعمال خشونت نسبت به یکدیگر است. پیمان قاسمخانی قدیمی‌ترین دوست زندگی من است و ما ۲۴، ۲۵ سال است که با هم دوستیم و ادامه پیدا نکردن زندگی مشترکمان دلیل نمی‌شود که دوستی‌مان لطمه ببیند. جدا از این من فَنِ پیمان قاسمخانی هستم. او رفیق خوبی برایم است و امیدوارم این فرهنگ خصوصا در میان کسانی که بچه دارند جا بیفتد. چون بچه‌ها حتی اگر ۵۰ یا ۶۰ سالشان هم شود باز هم پدر و مادرشان را در کنار هم می‌بینند و در کنار هم می‌خواهند.»
آرش خوشخو روزنامه‌نگار و منتقد سینما درباره او گفته است: پیمان برای طبقه متوسط می‌‌‌سازد و ادعایی هم غیر از این ندارد. فیلم‌‌‌هایش معمولا کمدی‌‌‌هایی لوکس هستند و این را می‌توان ژانر کاری‌‌‌اش دانست. به هر حال پیمان فیلمنامه‌‌‌نویس خوبی است. در یک دهه اخیر فیلم‌‌‌های کمدی ما پیشرفت کرده‌‌‌اند. ما یک میدانی داشته‌‌‌ایم که چند سال پیش پیمان قاسمخانی تنها پادشاه آن بود، اما حالا این عرصه تکان خورده و شوخی‌‌‌نویس‌‌‌های خوبی وارد سینما شده‌اند. سینمای کمدی امروز ما شوخی‌‌‌های بیشتری دارد و شاید برخی از همین شوخی‌‌‌نویسان شاگرد قاسمخانی هم باشند، اما امروز کار او را دشوار کرده‌‌‌اند.
