تیراژ آلبوم‌های موسیقی به کمتر از ۲۰هزار نسخه رسید
شکست بازار موسیقی از اینترنت
این موضوع بازار مراکز توزیع سی‌دی‌ها و آلبوم‌های موسیقی را تحت‌تاثیر قرار داده و رونق این بازارها در حد قابل‌توجهی از دست رفته است. گویا بازار موسیقی همواره به خاطر تغییرات تکنولوژی در معرض آسیب‌های اقتصادی بوده است. روزگاری صفحه‌های گرامافون بود که موسیقی را به خانه‌ها می‌آورد؛ بعد کم‌کم نوار کاست و روی «الف» و «ب» آن مُد شد و نوار موسیقی تا سال‌ها بین همه دست به دست می‌شد و به فروش می‌رسید. سال‌های دهه ۷۰ بود که نوار همچنان بود، اما سی‌دی (لوح فشرده) هم به بازار آمد تا آنان که به‌روزتر بودند یا دستگاه پخششان افزون بر نوار کاست، سی‌دی هم پخش می‌کرد، به جای نوار موسیقی، سی‌دی‌های موسیقی را بخرند. فروشگاه‌های بسیاری هم در هر محل وجود داشت که با عنوان‌های «نوارفروشی» و بعد، «سی‌دی فروشی» فعالیت می‌کردند و مردم موسیقی را از طریق آنها می‌خریدند، دیری نگذشت که در عرصه موسیقی نیز نوار کاست به موزه رفت تا کنار صفحه‌های گرامافون بنشیند؛ حالا پس ازسال‌ها سلطنت لوح‌های فشرده بر بازار موسیقی، دوران آن نیز سپری شده و تیراژ آلبوم‌های موسیقی که در قالب سی‌دی منتشر می‌شوند به کمتر از ۲۰هزار نسخه رسیده است.
بیشتر مخاطبان موسیقی ترجیح می‌دهند که آلبوم‌ها و قطعات مورد علاقه‌شان را از مراکز عرضه اینترنتی موسیقی تهیه کنند. البته دانلود از اینترنت هم عمدتا غیرقانونی و رایگان است. سال گذشته براساس آمارهای غیررسمی یک آهنگ از محسن چاووشی تنها چند‌روز بعد از انتشار، ۶ تا ۱۰ میلیون بار دانلود شد؛ در‌حالی‌که براساس آمار اعلامی از سوی رسانه‌ها، فروش رسمی آلبوم او کمتر از ۲۰۰ هزار نسخه بوده است. این موضوع باعث شده تا خوانندگان و گروه‌های موسیقی به جای انتشار آلبوم که بهره‌ای مالی برایشان ندارد، سعی در انتشار تک‌آهنگ در فضای مجازی داشته باشند و توجه خود را برای کسب درآمد روی برگزاری کنسرت‌های موسیقی متمرکز کنند. به این معنی که انگار بازار آلبوم‌های موسیقی در آینده نه چندان دور برچیده خواهد شد و فعالان این حوزه روال کاری خود را روی برگزاری کنسرت‌ها متمرکز خواهند کرد. این تغییر رویه در بازار موسیقی بازار بسیاری از عرضه‌کنندگان محصولات فرهنگی را تغییر داده است.
روایت فعالان بازار
غلامعلی علمشاهی رئیس هیات‌مدیره کانون ناشران خانه موسیقی و از فعالان بازار موسیقی معتقد است که آلبوم موسیقی به شکل فیزیکی، نه‌‌تنها مرده، بلکه کفنش نیز پوسیده است. علمشاهی در این‌باره توضیح می‌دهد: افزون بر هزینه‌های تولید که بسیار زیاد است، امروزه جای زیادی برای عرضه و توزیع آلبوم نمانده است. آلبوم‌های پاپ در سوپرمارکت‌ها توزیع می‌شود، هرچند این آلبوم‌ها هم دیگر چندان خریداری ندارد، به همین دلیل هنرمندان پاپ به تولید تک‌آهنگ روی آورده‌اند تا آن را در اینترنت منتشر کنند و تبلیغی باشد برای کنسرت‌هایشان؛ زیرا در حال حاضر تنها اجرای صحنه‌ای است که در موسیقی ما توجیه اقتصادی دارد. برای عرضه شاخه‌های دیگر موسیقی (سنتی، محلی و ...) نیز انگار دیگر نه جایی وجود دارد و نه حامی و سرمایه‌گذار. امروز ناشران قدیمی که کارهای فاخر تولید می‌کردند، کنار رفته‌اند و ناشران فعلی هم اغلب موسیقی پاپ تولید می‌کنند.
این ناشر موسیقی ادامه می‌دهد: اگر مسائل مربوط به کپی‌‌رایت حل شود و قانون رعایت حقوق مولفان و مصنفان را اجرا کنند و از آن سو مکان‌هایی را برای عرضه موسیقی اختصاص بدهند و دولت حمایت کند و به شرکت‌های موسیقی تسهیلات بانکی بدهد، می‌توان امید داشت که وضع کمی بهتر شود. شرایط به‌گونه‌ای است که من سالی ۱۵ آلبوم در ژانرهای مختلف پاپ، سنتی و محلی منتشر می‌کردم، الان چند سال است که نتوانسته‌ام کاری تولید کنم؛ زیرا هزینه‌های دستمزد موزیسین، استودیو، چاپ و... بسیار بالا است و هیچ حمایتی هم از ما نمی‌شود. از آن سو، وقتی هم که با این هزینه‌ها آلبوم را تولید کنم، کجا آن را عرضه کنم؟ بسیاری از کتابفروشی‌ها جمع کرده‌اند. سابق در خیابان انقلاب مغازه‌های بسیاری وجود داشت که نوار و سی‌دی موسیقی می‌فروختند، اما الان یا دیگر نیستند یا شده‌اند موبایل‌فروشی. کپی غیرمجاز آلبوم‌ها در اینترنت هم که دیگر بیداد می‌کند. یک فلش با هزار ساعت موسیقی را می‌فروشند دو هزار تومان! اما دولت کاری برای برخورد با این تخلف‌ها نمی‌کند. با این شرایط چگونه می‌توان شغل تولید کرد؟ ما توقع داریم ارشاد و مسوولان موسیقی با ناشران جلسه بگذارند تا فکری برای این مساله بشود.
موسیقی مظلوم
محسن نویدپور، مدیر عامل شرکت «آوای نوین اصفهان» هم می‌گوید: من سال‌ها هم در زمینه تولید آلبوم‌های موسیقی و هم در حوزه پخش آلبوم‌ها فعال بوده‌ام، اما دارم همه چیز را جمع می‌کنم. من که حدود ۴۰ سال یک مرکز معتبر موسیقایی را اداره می‌کردم دارم به کار خود پایان می‌دهم و این، شاید ماه‌های آخر فعالیتم باشد و در نهایت بهنظر می‌رسد که تا فروردین پیش رو دیگر به‌شکل رسمی کار خود را در این حوزه پایان دهم. نویدپور گفت: بی‌مهری موزیسین، بی‌مهری وزارت ارشاد، بی‌مهری اداره‌های کل ارشاد در شهرستان‌ها، مظلوم واقع شدن موسیقی در کشور، نبود فرهنگ لازم در حوزه اقتصاد موسیقی و به‌طور کلی مجموعه‌ای از عوامل وجود دارد که سبب شده کار موسیقی به اینجا برسد که شرکت‌های بزرگ و قدیمی تولید و پخش موسیقی همه به‌ناچار کنار بروند. حتی بهنظر من با این وضعیت، خود موسیقی نیز دارد به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود. من آلبوم‌هایی را که تولید کرده‌ام، همه را با دل سپردن و حوصله کردن و هزینه کردن و عشق ورزیدن تولید کرده‌ام، اما متاسفانه امروز به جایی رسیده‌ام که گاهی به خودم می‌گویم شاید اشتباه کرده‌ام که این طور کار کرده‌ام.
علی‌اکبر سلطانی، مدیر شرکت تعطیل شده «هم‌آواز آهنگ» نیز گفت: هشت سال پیش که شرکت را تعطیل کردم، دیدم چیزی حدود چهار میلیارد تومان از سرمایه‌ام را دور ریختم و آتش زدم. دستگاهی داشتیم که با آن روزی ۲۰ هزار نوار تولید می‌کردیم؛ این دستگاه را گذاشتم کنار خیابان و جالب اینکه حتی افرادی که ضایعات می‌خرند هم حاضر نمی‌شدند آن را ببرند؛ چراکه دستگاه، سنگین بود و می‌گفتند باید آن را با جرثقیل حمل کرد. یک میلیارد پول دستگاه دیجیتال ما بود؛ دستگاه چاپ داشتیم، دستگاه بسته‌بندی داشتیم، خلاصه خیلی امکانات داشتیم، اما همه را ریختم دور! ای کاش زودتر از فضای موسیقی خارج می‌شدم؛ اینکه دیر متوجه شدم شاید به این دلیل بود که وقتی آدم آلوده چیزی می‌شود، باید تا پایان خط برود و مدام به داشته‌هایش فکر می‌کند، اما زمانی به خودش می‌آید و می‌بیند این آلبوم‌ها را منتشر کرده و برای آنها هزینه‌های فراوانی کرده، ولی سود که نبرده هیچ، بلکه همه‌اش ضرر کرده است.
ارسال نظر