وقتی دیواری کوتاه‌‌‌تر از دیوار صنعت برق نیست/ هدررفت انرژی در صنایع از عوامل مهم ناترازی برق ۱۷مرداد ۱۴۰۳، اوج مصرف برق به عدد ۷۹‌هزار و ۸۷۲مگاوات رسید تا رکوردی بی‌‌‌سابقه از اوج مصرف در صنعت برق ثبت شود؛ رکوردی که سبب شد شاخص اوج بار ایران در میان ۱۴۰کشوری که دسترسی به برق در آنها بیش از ۹۰‌درصد است، از ۱۳۰کشور بیشتر باشد. این آمار حکایت از آن دارد که به‌رغم گرمای بی‌‌‌سابقه در کشور، برق به‌‌‌صورت حداکثری در تابستان تامین شده است، اما آنچه سبب می‌شود این میزان تولید پاسخگوی نیاز کشور نباشد، استفاده غیراصولی از کولرهای گازی در مناطق معتدل و سرد و مهم‌تر از آن صنایع هستند که با فناوری قدیمی، انرژی را به هدر می‌دهند. درحالی از برق به عنوان مانع دائمی رشد صنایع یاد می‌شود که این خود صنایع هستند که با هدررفت انرژی به مانعی بزرگ برای توسعه صنعت برق تبدیل شده‌‌‌اند؛ به قول قدیمی‌‌‌ها کاش صاحبان صنایع یک سوزن به خودشان می‌‌‌زدند، یک جوالدوز به صنعت برق. تا جایی بهره‌‌‌گیری از تجهیزات با راندمان پایین و هدررفت انرژی در صنایع جدی شده که برای رفع آن، ماده ۴ قانون ‌‌‌مانع‌‌‌زدایی از توسعه صنعت برق پیش‌بینی شده است. براساس این ماده، «صنایع انرژی‌بر با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلفند، حداقل ۹هزار مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل ۵۵‌درصد و هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند. در صورت عدم‌احداث، تامین برق این صنایع در شرایط کمبود برق، در اولویت طرح‌‌‌های مدیریت مصرف برق وزارت نیرو قرار می‌گیرد.»

با وجود هدررفت انرژی در صنایع، پیش‌بینی ماده ۴ قانون ‌‌‌مانع‌‌‌زدایی از توسعه صنعت برق و همچنین افزایش ۲ تا ۳درجه‌‌‌ای دمای هوا در تابستان ۱۴۰۳ که استمرار و ماندگاری‌‌‌اش، مردم را کلافه کرده بود، صنعت برق در تابستان امسال همه تلاش خود را به کار گرفت و موفق شد برق صنایع را مانند سال گذشته تامین کند و برخلاف برخی ادعاها، برنامه مدیریت مصرف برای شهرک‌‌‌های صنعتی به صورت «یک روز در هفته» اجرا شد که در آن مشترکان می‌‌‌توانستند بار این یک‌روز را در روزهای تعطیل جبران کنند، حتی در یک بازه زمانی محدود که ناترازی بسیار زیاد شد، به برنامه یک‌روز و یک نیم‌روز شهرک‌‌‌های صنعتی، فقط یک نیم‌روز اضافه شد. افزون بر همه این موارد، گزارش تولید فروردین صنایع در سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که ۷کارخانه از ۱۰صنعت برتر بورسی ایران در مجموع نسبت به فروردین پارسال کاهش تولید داشته‌‌‌اند. فولاد هرمزگان و ذوب‌‌‌آهن اصفهان به ترتیب با ۲۵.۳‌درصد و ۲۴.۶‌درصد کاهش، صدرنشین سقوط تولید در فروردین امسال نسبت به پارسال هستند. سیددانیال آل‌‌‌هاشم، استاد دانشگاه نیز در گزارشی که خبرگزاری فارس در تاریخ ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ در این زمینه منتشر کرد، گفته است که فروردین‌‌‌ماه، صنایع ایران نه محدودیت برق دارند و نه گاز، اما باز هم شاهد کاهش سنگین تولید هستیم، این یعنی صنایع کشور عوامل اصلی کاهش تولید از جمله رکود بازار را پشت مساله برق و گاز پنهان کرده‌‌‌اند. همچنین در کنار رکورد بازار؛ «نوسانات قیمتی نهاده‌‌‌ها»، «کمبود نقدینگی» و «تسویه‌نشدن بدهی‌‌‌ها» از مشکلاتی است که صنایع با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. به نظر می‌رسد صاحبان صنایع با علم به همه این مشکلات، دیواری کوتاه‌‌‌تر از صنعت برق پیدا نکرده‌‌‌اند تا رکودشان را به گردن آن بیندازند، این درحالی است که حتی درصورت رفع ناترازی برق، هر کدام از مشکلات یادشده به‌تنهایی می‌‌‌تواند نقش تعیین‌‌‌کننده‌‌‌ای در رکود داشته باشد.