کاهش تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی حاکی از تشدید رکود صنعت در آذرماه است
آمار جدید از رشد تولید صنعتی
بررسی‌‌‌های بازوی پژوهشی مجلس از پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران در آذرماه سال 1402 و بخش صنعت و معدن نشان می‌دهد که طی سه‌ماه منتهی به آذرماه سال 1402، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید کاهش 5.2درصدی و شاخص فروش آن کاهش 5.6درصدی داشته است. براین اساس در آذرماه سال ١٤٠٢، شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه قبل، کاهش 2.1درصدی و 0.4درصدی داشته است. این شاخص نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 11.7و 11.9درصدی را تجربه کرده است. مقایسه ٩ماهه سال‌جاری با ٩ماهه سال قبل هم گویای رشد 0.2درصدی شاخص تولید و کاهش 1.9درصدی شاخص فروش صنعت است. در آذرماه سال ١٤٠٢ همچنین نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیت‌‌‌های صنعتی بورسی صفر درصد بوده و رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه با کاهش 1.2واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 23.3درصد رسیده است.
همچنین میانگین سالانه شاخص قیمت در آذرماه سال ١٤٠٢ به روند نزولی یک‌‌‌‌سال اخیر خود ادامه داده و با 0.7واحد‌درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان 22.7درصد افزایش نشان می‌دهد.روند کاهشی چندماهه تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی بیانگر این است که علاوه بر چالش‌‌‌هایی همچون کمبود سرمایه در گردش و نقدینگی، دشواری تامین مالی و کمبود مواد اولیه که افت تولید را به دنبال داشته، تقاضای موثر صنایع نیز به کمترین میزان در سال‌های اخیر رسیده است. وضعیتی که نشان می‌دهد میزان فروش بنگاه‌‌‌ها کفاف هزینه‌‌‌های ثابت و سرمایه‌گذاری صورت‌گرفته در این بخش را نمی‌‌‌دهد و در این شرایط هرگونه سرمایه‌گذاری جدید نیز قابل توجیه نیست.
از طرف دیگر روند افزایشی تورم و افت قدرت خرید باعث شده است تا تقاضا برای تولیدات واحدهای صنعتی به کف برسد و بازار تقاضای داخلی کشش لازم برای تولیدات صنعتی و هر گونه افزایش قیمت را نداشته باشد؛ روندی که نشان می‌دهد بنگاه‌‌‌های صنعتی برای افزایش میزان فروش ناگزیرند به سمت بازارهای صادراتی بروند؛ این در حالی است که به دلیل محدودیت‌های ناشی از تحریم و دیگر محدودیت‌های داخلی از یک‌طرف و کاهش قدرت رقابت‌‌‌پذیری تولیدات داخلی، فروش صادراتی نیز روند کاهشی دارد. از طرف دیگر افزایش هزینه‌‌‌های داخلی، نبود تقاضای موثر و سیاست‌‌‌های دستوری و سرکوب قیمتی باعث شده است تا عملا بنگاه‌‌‌های تولیدی و صنعتی در وضعیتی نیمه‌‌‌جان به سر ببرند و با بخشی از ظرفیت مشغول به فعالیت باشند.
شاخص تولید و فروش به تفکیک فعالیت‌‌‌های صنعتی بورسی
در آذرماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ١٥رشته‌‌‌فعالیت صنعتی بورسی ٦رشته‌‌‌فعالیت افزایش در شاخص تولید و ٩رشته فعالیت کاهش در شاخص تولید را داشتهاند. رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های لاستیک و پلاستیک، سایر کانی غیرفلزی و کاشی و سرامیک بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های تجهیزات برقی، خودرو و قطعات و شیمیایی (به‌‌‌جز دارو) بیشترین کاهش را در شاخص تولید داشتهاند.همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ١٥رشته‌‌‌فعالیت صنعتی بورسی ٧رشته‌‌‌فعالیت افزایش در شاخص فروش و ٨رشته‌‌‌فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند.
رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های سایر کانی غیرفلزی، لاستیک و پلاستیک و دارو بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های خودرو و قطعات، شیمیایی (به‌‌‌جز دارو) و تجهیزات برقی بیشترین کاهش را در شاخص فروش تجربه کرده‌اند.طی آذرماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه قبل، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های کاشی و سرامیک، خودرو و قطعات و سایر کانی غیرفلزی افزایش در شاخص تولید داشتهاند و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های تجهیزات برقی، محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات و غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر کاهش را در شاخص تولید ثبت کرده‌اند. همچنین، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های خودرو و قطعات و محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات افزایش در شاخص فروش و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های شیمیایی (به‌‌‌جز دارو)، غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر و تجهیزات برقی کاهش در شاخص فروش داشتهاند.
طی آذرماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های سایر کانی غیرفلزی، لاستیک و پلاستیک و کاشی و سرامیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌تجهیزات برقی، خودرو و قطعات و محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های سایر کانی غیرفلزی، لاستیک و پلاستیک و کاشی و سرامیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های تجهیزات برقی، خودرو و قطعات و محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند.
طی آذرماه سال ١٤٠٢ نسبت به ماه قبل، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های کاشی و سرامیک، خودرو و قطعات و سایر کانی غیرفلزی بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های تجهیزات برقی، محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات و غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های خودرو و قطعات، محصولات فلزی به‌‌‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات و کک و پالایش، بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های شیمیایی (به‌‌‌جز دارو)، تجهیزات برق و غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر، بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش ثبت کرده‌اند.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت شیمیایی به‌‌‌جز دارو
در ٩ماهه سال ١٤٠٢، شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت شیمیایی به‌‌‌جز دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ٩ماهه مشابه سال قبل به ترتیب با کاهش 2.7درصدی و 5.9درصدی مواجه شده‌اند. همچنین در آذرماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت شیمیایی به‌‌‌جز دارو برمبنا شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 5.5درصدی و 15.4درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید و فروش زیربخش پلاستیک و لاستیک مصنوعی افزایش یافته است. همچنین، نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید زیربخش کودها و ترکیبات نیتروژن‌دار و شاخص تولید و فروش زیربخش متانول افزایش یافته است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت فلزات پایه
در ٩ماهه سال ١٤٠٢، شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت فلزات پایه برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ٩ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 1.5درصدی و کاهش 2.2درصدی مواجه شده است. همچنین در آذرماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت فلزات پایه برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 5.3درصدی و 0.6درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل تنها شاخص فروش زیربخش‌‌‌های شمش و پروفیل افزایش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش شاخص تولید زیربخش ورق سبب کاهش شاخص تولید شده است.
شاخص تولید و فروش صنایع غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر
در ٩ماهه سال ١٤٠٢، شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ٩ماه مشابه سال قبل به ترتیب با کاهش 0.6درصدی و افزایش ٣درصدی مواجه شده است. همچنین در آذرماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 8.1درصدی و ٩درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل و همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید لبنیات افزایش یافته است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت دارو
در ٩ماهه سال ١٤٠٢، شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ٩ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش 16.8درصدی و 13.4درصدی مواجه شده است. همچنین در آذرماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید و فروش رشته‌‌‌فعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه قبل کاهش 0.7درصدی و ٦درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیربخش‌‌‌ها کاهش یافته و تنها شاخص تولید شربت و سوسپانسیون و سایر افزایش یافته است. نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخش قرص و کپسول و شاخص فروش زیربخش فرآورده‌های تزریقی کاهش یافته است.
شاخص قیمت فعالیت‌‌‌های صنعتی بورسی
بررسی شاخص قیمت رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های بورسی نشان می‌دهد که در آذرماه سال ١٤٠٢، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های دارو و کاشی و سرامیک بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های فلزات پایه و سایر کانی غیرفلزی بالاترین نرخ رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه را تجربه کرده‌اند.رشته‌‌‌فعالیت دارو در آذرماه، نرخ رشد ماهانه مثبت 5.1درصدی داشته است. رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه رشته‌‌‌فعالیت دارو نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به ٢٢درصد رسیده و میانگین سالانه قیمت نیز ٤٨درصد افزایش یافته است.رشته‌‌‌فعالیت غذایی و آشامیدنی به‌‌‌جز قند و شکر در آذرماه، نرخ رشد ماهانه مثبت 1.6درصدی داشته است. رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه این رشته‌‌‌فعالیت نسبت به ماه پیش افزایش یافته و در آذرماه به 12.2درصد رسیده است، میانگین سالانه قیمت در این رشته‌‌‌فعالیت از فروردین‌‌‌ماه نزولی بوده و به ٣٥درصد رسیده است.
شاخص‌‌‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی
در ٩ماهه سال ١٤٠٢، شاخص تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ٩ماه مشابه سال قبل به ترتیب با افزایش ٦درصدی و 0.3درصدی مواجه شده است. همچنین در آذرماه سال ١٤٠٢ شاخص تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه قبل افزایش ٢1.2درصدی و 1.8درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش‌‌‌های کنسانتره و سایر افزایش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل تنها شاخص تولید زیربخش کنسانتره افزایش یافته است.
