فناوری، اصلی‌ترین نیاز صنایع کوچک ایران است
قطعه گمشده پازل شهرکهای صنعتی
این موضوع در سومین رویداد ملی صنعت دانشبنیان با محوریت صنایع کوچک و زیستبوم فناوری در دستور کار قرار داشت و مسوولان دولتی مختلفی در این زمینه طرح و برنامه‌‌‌هایی را مطرح کردند. شهرکهای صنعتی در ایران نتوانسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند در مسیر توسعه صنعتی نقش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آفرینی چندانی داشته باشند. به عقیده وزیر صمت، باید رویکرد کشور در توسعه شهرکهای صنعتی به سمت فناوری حرکت کند. علی‌آبادی در این زمینه از تبدیل شهرکهای صنعتی به شهرکهای تخصصی و در نهایت ایجاد شهرکهای فناوری سخن گفت که این، تبیین‌کننده سیاست دولت در خصوص شهرکهای صنعتی است. به‌منظور گسترش فناورانه شهرکهای صنعتی، توسعه هرچه بیشتر بخش خصوصی نیز حائز اهمیت است. در همین زمینه، فرشاد مقیمی، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی گفت: مجوز اولین شهرک فناوری غیردولتی به میزان ۲۰۰هکتار با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت صمت صادر شده و احداث این شهرک در دستور کار است. ایجاد بازار برای شرکت‌های دانشبنیان و تسهیل صادرات یکی از اولویت‌های وزارت صمت در زمینه شهرکهای صنعتی است. به همین سبب، علی بابایی، مدیرکل دفتر نوآوری و فناوری وزارت صمت، از اختصاص ۷۲۰میلیارد تومان به فناوری‌‌‌های نوظهور و پیشرفته در سال‌جاری خبر داد. جمیع اتفاقات و برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌ها در خصوص شهرکهای صنعتی نشان می‌دهد که رویه گذشته کشور در حال بازبینی است. پیش‌تر در ایران ایجاد و توسعه شهرکهای صنعتی براساس یک استراتژی مشخص صنعتی و انطباق با مختصات بومی پیش نرفته و سیاستگذاری در این زمینه انسجام و پایداری لازم را نداشته است.
روز شلوغ دانشبنیانها برای توسعه صنایع کوچک
سومین رویداد ملی صنعت دانشبنیان با محوریت صنایع کوچک و زیستبوم فناوری، پنج‌شنبه، هفتم دی‌‌‌ماه با حضور وزیر صمت، وزیر علوم و معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست‌جمهوری برگزار شد. برگزاری این رویداد ملی از سوی سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی ایران با هدف جریان‌سازی در بدنه دولتی و خصوصی در خلق ایده‌‌‌ها، عملیاتی کردن آن و در نهایت تجاری‌سازی و صنعتی‌سازی بود. همچنین در این رویداد زیرساخت‌‌‌های لازم برای رسیدن شرکت‌های دانشبنیان به تجاری‌سازی ایده‌‌‌ها و تبدیل به محصولات فناورانه مورد بحث قرار گرفت.
در این همایش، تفاهم‌‌‌نامه‌های مختلفی برای ایجاد شهرک غیردولتی با رویکرد فناورانه امضا شد؛ ازجمله قرارداد بین شهرک صنایع کوچک و شرکت‌های دانشبنیان در راستای استقرار طرح بهینه‌سازی و متناسب‌سازی مصرف انرژی، تفاهم‌‌‌نامه در راستای طراحی و پیاده‌سازی توزیع امکانات (دیسپچینگ) و مدیریت هوشمند شهرکهای صنعتی، تفاهم‌‌‌نامه پروژه نمونه کشوری در بخش انقلاب صنعتی چهارم و ارتقای نرم‌افزارها با مشارکت شرکت‌های دانشبنیان و ایجاد مرکز تحقیق و توسعه با همکاری دانشگاهها به امضا رسید.
تبدیل شهرکهای صنعتی به شهرکهای فناوری
وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه این مراسم با اشاره به سومین رویداد ملی صنعت دانشبنیان با محوریت صنایع کوچک و زیستبوم فناوری گفت: در یک رویداد دائمی قرار داریم که تلاش می‌شود شهرکهای صنعتی را به دانشبنیانها متصل کند و این هدف اصلی است. ازاین‌‌‌رو در این رویداد مسائل صنعت به شرکت‌های دانشبنیان سپرده می‌شود تا به سمت حل مسائل کشور حرکت کرده و نیازهای فناورانه را پاسخ دهند. عباس علی‌آبادی، عنوان کرد: شهرکهای صنعتی را به شهرکهای تخصصی تبدیل خواهیم کرد و شهرک فناوری ایجاد می‌شود تا نیازهای فناورانه را حل کند؛ شهرکی که از حیث فناوری و تجهیزات به سایر صنایع و شرکت‌ها کمک می‌کند. این شرکت‌های دانشبنیان و کارگزاران فناوری هستند که ایده‌‌‌ها را به محصولات فناورانه تبدیل می‌کنند.
ورود ایران به بازار ۱۷۰میلیون نفری اوراسیا
علی‌آبادی با اشاره به موافقتنامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا گفت: نخستین بار است که در دولت سیزدهم توانسته‌‌‌ایم با پنج‌کشور بزرگ و پرجمعیت ۱۷۰میلیون نفری ارتباط تجارت آزاد برقرار کنیم. وزیر صنعت، معدن و تجارت در خصوص این موافقتنامه اظهار کرد: پنج کشور عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا نیازمند توانمندی‌های کشور ما در عرصه‌های مختلف از جمله صنعتی و اقتصادی هستند. اکنون از بازار این کشورها، اقلام کشاورزی از جمله ذرت و گندم وارد می‌کنیم که با امضای این توافق‌نامه ارتباط گسترده‌تر و تجارت آزاد بین کشورمان و سایر کشورهای عضو این اتحادیه صورت می‌گیرد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اولویت‌ها در موافقتنامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا گفت: قواعدی در این موافقتنامه تعریف شده که در آن تامین از تامین‌کنندگان داخلی در اولویت است، ولی به هر حال فضای رقابتی برای همه به وجود آمده است. این موافقتنامه فرصت و فضای خوبی را برای همه فعالان اقتصادی، به‌ویژه بازرگانان و تولیدکنندگان برای نفوذ در بازارهای بزرگ کشورهای عضو اتحادیه فراهم کرده است که باید بیشترین بهره را ببرند.
علی‌آبادی با بیان اینکه این موافقتنامه از جنبه‌های مختلف مهم خواهد بود، گفت: اکنون در شرایط تحریم قرار داریم و این امر فرصت خوبی برای کشورمان در راستای حضور در عرصه‌های جهانی است. در وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌زودی نشستی در خصوص بررسی ابعاد مختلف این موافقتنامه برگزار خواهیم کرد و در آن به زوایا و مزایای این موافقتنامه خواهیم پرداخت.
معرفی ۲۱۸۸ نیاز فناورانه به دانشبنیانها
مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی در این رویداد گفت: در قالب برگزاری سلسله رویدادهای دانشبنیان ارتباط بین شهرکهای صنعتی و دانشبنیانها برقرار شده است که انتظار داریم نیازهای شهرکهای صنعتی رفع شود. شناسایی و معرفی ۲هزار و ۱۸۸نیاز فناورانه شهرکهای صنعتی به شرکت‌های دانشبنیان در قالب فعالیت‌‌‌های فن‌بازارانه منطقه اعلام شده است. سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی به‌‌‌عنوان یکی از سازمان‌های توسعه‌‌‌ای وزارت صمت ایجاد شده و توسعه شهرکهای فناوری و مراکز خدمات فناوری کسب‌وکارها را در دستور کار دارد تا وارد بازارهای منطقه‌‌‌ای شوند. فرشاد مقیمی، عنوان کرد: ایجاد و توسعه مراکز نوآوری خوشه‌‌‌ها و رشته‌صنعت‌‌‌ها و آماده‌‌‌سازی بنگاه‌‌‌ها برای ورود به صنعت صورت گرفته و قرار است ۲۶۰هکتار به زیستبوم علم و فناوری کشور در شهرک‌‌‌ها و نواحی صنعتی ۱۷استان اضافه شود که این امر در راستای امضای تفاهم‌‌‌نامه با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انجام می‌شود. او با اشاره به صدور مجوز اولین شهرک غیردولتی فناوری گفت: این شهرک به میزان ۲۰۰هکتار با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارت صمت در دستور کار است. در این همایش ۱۷قرارداد و تفاهم‌‌‌نامه امضا شد. ضمن اینکه ۲۷۰شرکت دانشبنیان و فناور و کلینیک‌‌‌های کسب‌وکار حضور دارند. لازم به ذکر است ۴۰شهرک فناوری جدید در دست مطالعه است و اکنون ۶شهرک فناوری به بهره‌‌‌برداری رسیده و دو شهرک دیگر نیز در دست‌‌‌ساخت است. همچنین اکنون ۱۶۸واحد فناور دانشبنیان و ۲۳۹مشاور ارائه‌‌‌دهنده خدمات مهندسی در شهرکهای فناوری تخصصی مستقر هستند.
مقیمی با اشاره به اینکه ۳۱کلینیک کسب‌وکار در کشور فعال هستند، افزود: ۱۷۰مشاور عضو این کلینیک‌‌‌ها هستند که خدمات ارائه می‌کنند. همچنین ۵۷۰مشاور در کسب‌وکارها با اشتغال یک‌هزار و ۳۰۰نفری مشغول فعالیتند. همچنین ۵۷۷واحد کارگاهی در شهرک‌‌‌ها و نواحی صنعتی ایجاد می‌شود که از این تعداد ۲۰۵مورد جهت واگذاری به شرکت‌های دانشبنیان تکمیل شده و ۲۷۳واحد کارگاهی دیگر تا پایان امسال ایجاد می‌شود.
اختصاص ۷۲۰ میلیارد تومان برای فناوری‌‌‌های نوظهور
مدیرکل دفتر نوآوری و فناوری وزارت صمت از اختصاص ۷۲۰میلیارد تومان به فناوری‌‌‌های نوظهور و پیشرفته فناورانه در سال‌جاری خبر داد. علی بابایی، در همین زمینه گفت: این امر به تولید محصولات، ایجاد بازار برای شرکت‌های دانشبنیان و تسهیل صادرات کمک می‌کند. از فهرست یک‌هزار محصول فناورانه حدود ۱۶۱محصول فناورانه استراتژیک (راهبردی) نهایی‌‌‌سازی شده است که این امر یکی از بزرگ‌ترین اقدامات در حوزه دانشبنیان و فناورانه خواهد بود. وی بر پیوند بنگاه‌‌‌های بزرگ و شهرکهای دانشبنیان تاکید کرد و گفت: کار فناوری و دانشبنیان در ایران کار سختی است، چرا که ما مشوق‌‌‌هایی نداریم. بسته سیاست در محصولات فناورانه به‌زودی از سوی وزارت صمت ابلاغ می‌شود که این امر به کیفیت و رقابت محصولات استراتژیک و سایر موارد کمک می‌کند.
۹۰ درصد شهرکهای صنعتی، شامل بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط است
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاست‌جمهوری در این مراسم اظهار کرد: نیاز است شهرکهای صنعتی ماموریت‌‌‌محور ایجاد کنیم تا با همکاری شهرکهای دانشبنیان، زنجیره‌‌‌ای از تامین مواد اولیه تا فروش داشته باشند. این شهرک‌‌‌ها با تفکیک عملکرد در حوزه مواد اولیه، حمل‌‌‌ونقل، بسته‌‌‌بندی و عرضه کمک می‌کنند تا شرکت‌های دانشبنیان با زنجیره تولید، محصولات فناورانه تولید کنند.
روح‌‌‌الله دهقانی فیروزآبادی با اشاره به اینکه پارک‌‌‌های فناوری دنیا دارای شهرکهای صنعتی خوبی است، گفت: ما در کشورمان دچار تعدد عناوین و تیترها شدیم که شامل پارک‌‌‌ها، کلینیک‌‌‌ها و شهرکهای صنعتی است، در حالی که در دنیا به سمت توسعه کیفیت‌‌‌ها حرکت می‌کنند. باید در کنار توسعه شهرکهای صنعتی به کیفیت نیز بپردازیم.
معاون ریاست‌جمهوری افزود: ۹۰درصد شهرکهای صنعتی، شامل بنگاه‌‌‌های اقتصادی کوچک و متوسط است و این بنگاه‌‌‌ها نمی‌‌‌توانند بزرگ شوند و به بهره‌‌‌وری برسند، مگر اینکه به شهرک‌‌‌ها و شرکت‌های بزرگ متصل شوند. ازاین‌‌‌رو باید از ایجاد شرکت‌های کشف و فرصت‌‌‌های اقتصادی استفاده کنیم. باید دانست که موفقیت کشورها در حوزه صنعتی به‌‌‌خاطر اتصال شرکت‌ها و شهرکهای کوچک به یک ابرشرکت است.
لزوم تشکیل پردیس‌‌‌های فناورانه با همکاری صنایع
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر شکل‌‌‌گیری پردیس‌‌‌های علم و فناوری با همکاری صنایع مختلف گفت: این امر با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت به توانمندی دانشگاهها در کنار صنایع و ایجاد فرهنگ سالم منجر می‌شود.
محمدعلی زلفی‌‌‌گل با تاکید بر شکل‌‌‌گیری پردیس‌‌‌های علم و فناوری با همکاری صنایع مختلف تصریح کرد: وقتی دانشگاهها به صنایع متصل شوند و هر دانشگاه به عنوان مرجع توسعه یک صنعت انتخاب شود، این موضوع نه‌‌‌‌تنها موجب توسعه فناوری می‌شود؛ بلکه فرهنگ کار تیمی و گروهی را فراهم می‌کند. بیش از ۷هزار و ۱۵۰انجمن علمی در دانشگاهها داریم که اگر با صنایع ارتباط برقرار کنند شاهد پویایی صنعت خواهیم بود. دانشجویان درصورتی که جذب صنعت شوند مشکل بیکاری آنان حل خواهد شد.
آمادگی دانشگاهها برای همکاری با شهرکهای صنعتی
علیرضا رهایی، رئیس دانشگاه امیرکبیر هم در این رویداد اظهار کرد: دانشگاهها آماده توسعه همکاری‌‌‌های بین‌المللی در حوزه دانشبنیانها و شهرکهای صنعتی هستند. اکنون دانشگاهها در همکاری‌‌‌های بین‌المللی با کشورهای همسایه و کشورهای اروپایی محصولات خوبی دارند که می‌‌‌توانند با استفاده از ظرفیت شهرکهای صنعتی آن را توسعه دهند. در این زمینه نیاز است مدیران ارشد کشور در بخش وزارت صنعت این بستر را فراهم کنند تا از ظرفیت دانشگاها استفاده شود.
امیررضا شاهانی، رئیس دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، هم عنوان کرد: صادرات محصولات «های‌تک» (فناورانه پیشرفته) کم است و برای توسعه صادرات محصولات فناورانه باید به سراغ دانشبنیانها رفت. دولت باید در تنظیم‌‌‌گری ورود کند تا چرخه زنجیره تولید تکمیل شود. سرمایه در ادامه حیات بنگاه‌‌‌ها نقش مهمی دارد. برای تامین سرمایه اقدامات حمایتی از سوی بدنه‌‌‌های اقتصادی کشور نیاز است. اکنون سرمایه‌‌‌ها به بخش دلالی می‌رود که زودبازده و خطرپذیری آن کمتر است. وی با اشاره به اینکه بانک‌ها بنگاه‌‌‌داری و خرید و فروش می‌کنند، گفت: باید مالیات از سود خرید خانه‌‌‌هایی که با هدف دلالی است، گرفته شود تا سرمایه‌‌‌ها به سمت تولید حرکت کنند. دریافت مالیات یکی از مهم‌ترین راهکارها در مقابل دلالان و کاهش فشار به بخش تولید است.
