بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد
سند یکساله صرفه‌جویی مصرف آب و برق
رویکرد بودجه ۱۴۰۲ در چاههای غیرمجاز
براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۲، نرخ برداشت آب از چاههای غیرمجاز ۱۰برابر نرخ برداشت آب از چاههای مجاز تعیین شده است. در صورت ادامه تخلف و برداشت آب غیرمجاز این عدد، به ۲۰برابر نرخ برداشت از چاههای مجاز هم افزایش پیدا می‌کند. شرکت‌های آب‌منطقه‌‌‌ای استان‌‌‌ها موظف هستند براساس دوبرابر ظرفیت پروانه بهره‌‌‌برداری چاههای مجاز فاقد کنترل و دارای کنترل معادل ۳۰۰ریال دریافت و به خزانهداری کل کشور واریز کنند.
تعرفه آب پرمصرف‌‌‌ها افزایش می‌‌‌یابد
طبق لایحه بودجه ۱۴۰۲، وزارت نیرو باید برای مشترکانی که بیش از دوبرابر الگو آب مصرف می‌کنند، بهازای هر مترمکعب مصرف مازاد، ۳۵درصد نرخ آب‌‌‌بهای آنها را افزایش دهد و این مبلغ به خزانهداری کل کشور واریز شود.
وزارت نیرو از طریق شرکت‌های آب و فاضلاب استانی سراسر کشور مکلف است علاوه بر نرخ آب‌‌‌بها، بهازای هر مترمکعب فروش آب بالاتر از الگوی مصرف تا دوبرابر بیش از الگو ۱۵درصد نرخ آب‌‌‌بها را افزایش دهد و برای مشترکانی که بیش از دوبرابر الگو مصرف کرده‌‌‌اند، بهازای هر مترمکعب مازاد، ۳۵درصد نرخ آب‌بهایشان را افزایش دهد و این مبلغ را از آنان دریافت و به خزانهداری کل کشور واریز کند. این وجوه، شامل مالیات بر درآمد و مالیات ارزش‌افزوده نخواهد بود. بنابراین تمامی وجوه دریافتی از محل مذکور به آبرسانی شرب شهرهای دارای تنش آبی، روستایی و عشایری و شهرهای زیر ۲۵هزار نفر و اصلاح شبکه آن و تکمیل فاضلاب روستایی اختصاص می‌‌‌یابد. به‌طور مشخص، ۳۰درصد از این مبلغ برای آبرسانی عشایری و باقی‌‌‌مانده برای آبرسانی شهری و روستایی براساس بحران و کمبود آب سالم بین استان‌‌‌ها در مقاطع سه‌‌‌ماهه توزیع می‌شود.
حمایت از تولید برق تجدیدپذیر
دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۲، معادل ۶۵درصد از عوارض قانون حمایت از صنعت برق کشور را برای تولید برق تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوری‌‌‌های این حوزه اختصاص داده است. مشترکان برق روستایی و عشایری مجاز و برق چاههای کشاورزی مجاز از شمول حکم این بند معاف هستند.
از منابع حاصل ۳۵درصد به حساب شرکت توانیر نزد خزانهداری کل کشور برای حمایت از توسعه و نگهداری شبکه‌‌‌های برق روستایی و ۶۵درصد مابقی برای تولید برق تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوری‌‌‌های تجدیدپذیر با اولویت روستایی، عشایری، خانوارهای کم‌‌‌درآمد کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی واریز می‌شود.
جزئیات عوارض و مالیات مشترکان برق
در متن لایحه بودجه همچنین، جزئیات دریافت وجه از مشترکان خانگی و تجاری گاز و برق و واریز این وجوه به حساب خزانه از سوی دولت در بودجه ۱۴۰۲ تشریح شده است. به هریک از وزارتخانه‌‌‌های نفت و نیرو از طریق شرکت‌های تابعه ذی‌ربط، اجازه داده می‌شود ماهانه از هر واحد مسکونی مشترکان گاز مبلغ ۳هزار ریال، از هر واحد مسکونی مشترکان برق مبلغ ۲هزار ریال و از هریک از واحدهای تجاری مشترکان گاز و برق مبلغ ۲۰هزار ریال اخذ و به عنوان منابع داخلی نزد خزانهداری کل کشور واریز کنند. مبالغ فوق‌‌یادشده برای مشترکان روستایی معادل ۵۰درصد است.
عوارض صادراتی محصولات کشاورزی آببر
در لایحه بودجه ۱۴۰۲ برای صادرات محصولات کشاورزی آببر ۳درصد عوارض تعیین شده است. در این لایحه پیش‌بینی شده است که به‌منظور حفظ منابع آبی کشور، وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است نسبت به افزایش تا ۳درصد عوارض صادرات محصولات کشاورزی و غذایی آببر، مازاد بر عوارض محصولات مشمول این بند در سال ۱۴۰۲ اقدام کند. درآمد حاصله در سقف ردیف مربوطه به‌منظور اجرای الگوی کشت در اختیار وزارت کشاورزی قرار می‌گیرد.
تامین نیاز آب صنایع
براساس بودجه، بازتخصیص منابع آب موردنیاز صنایع از محل آب‌‌‌های نامتعارف پیش‌بینی شده است. وزارت نیرو هم مکلف است برای کاهش هدررفت آب در شبکه‌‌‌های توزیع و خطوط انتقال آب شرب، رفع تنش و همچنین رفع انشعابات غیرمجاز، از کمک و مشارکت بخش غیردولتی استفاده کند. این کمک قرار است با استفاده از سازوکار بیع‌‌‌متقابل یا سایر روش‌ها در قالب قراردادهای منعقده برای تامین منابع آبی، این منابع اعم از آب یا پساب را از طریق اصلاح شبکه‌‌‌های توزیع، به‌منظور استفاده در مصارف صنعت در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهد.
تعرفه سوخت نیروگاه‌‌‌های خودتامین
در لایحه بودجه ۱۴۰۲ تعرفه سوخت نیروگاه‌‌‌های خودتامین براساس متوسط بازدهی نیروگاه‌‌‌های حرارتی سال ۱۳۹۹ تعیین شده است. براساس لایحه بودجه ۱۴۰۲، تعرفه سوخت نیروگاه‌‌‌های خودتامین باید با تایید شرکت‌های تابعه وزارت نفت دارای کنتور جداگانه باشند؛ در غیر‌این صورت، باید بنا به اعلام وزارت نیرو نسبت به تحویل تمام یا بخشی از برق تولیدی خود به شبکه سراسری اقدام کنند آنان باید به میزان سوخت مصرفی برای برق تحویل‌شده به شبکه، معادل تعرفه سوخت نیروگاهی براساس متوسط بازدهی نیروگاه‌‌‌های حرارتی سال ۱۳۹۹ اقدام کنند. نقل و انتقال اموال و دارایی‌‌‌ها از شرکت‌های توزیع نیروی برق به شرکت مادرتخصصی توانیر و بالعکس از سال ۱۳۹۶ به بعد مشروط به ثبت اطلاعات اموال غیرمنقول شرکت‌های مذکور در سامانه سادای وزارت امور اقتصادی و دارایی از پرداخت هرگونه مالیات و سود سهام ابرازی معاف است.
