روند تولید کالاهای منتخب صنعتی و معدنی در نیمسال اول ۱۴۰۰ بررسی شد
بازگشت رونق در آخر تابستان
دلیل این حجم از کالاهای تولیدی رو به نزول وضعیتی است که در فصل تابستان از ناحیه خاموشی برق و تعطیلی‌‌‌های اجباری گریبانگیر صنایع مختلف شد. شواهد آماری موید این نکته است که در ۶ماه اول سال ۱۴۰۰ از نظر رشد تولید، پنج کالای «کامیون، کامیونت و کشنده»، «ماشین لباسشویی»، «شیشه جام»، «دوده» و «شمش آلومینیوم» بهترین وضعیت را داشته‌اند. ضمن اینکه پنج کالای «الیاف اکریلیک»، «الکتروموتور»، «فیبر»، «پودر شوینده» و «وانت» به ترتیب بدترین شرایط ممکن را در بین ۳۵ کالای منتخب تجربه کرده‌‌‌اند. اگر گزارش معاونت طرح و برنامه وزارت صمت را یک جمع‌‌‌بندی کلی از کارنامه تولید در نیمه اول سال ۱۴۰۰ فرض کنیم، می‌توانیم روی برد صنایع خودرو، لوازم‌خانگی، کاشی و سرامیک و پتروشیمی و باخت صنایع نساجی، فولاد، سیمان و شوینده در این بازه زمانی تاکید کنیم.
از نقطه‌‌‌نظر فراز و فرود ماهانه یک اتفاق بزرگ در شهریور ماه رخ داده است. از مجموع ۳۴ کالای منتخب که «دنیای‌اقتصاد» موفق شد آمار ماهانه تولید آنها را از ابتدای فروردین تا پایان شهریور ۱۴۰۰ احصا کند، ۱۳محصول بیشترین میزان تولید را در شهریور۱۴۰۰ تجربه کرده‌‌‌اند. ضمن اینکه ۲۶محصول یعنی حدود ۷۵درصد کالاها نسبت به مردادماه کار خود را با رشد تولید به اتمام رسانده‌‌‌اند. بررسی گزارش‌های تولید کالاهای منتخب که به صورت آمار ماهانه توسط وزارت صمت منتشر می‌شود نشان می‌دهد در شهریور ۱۴۰۰ هر سه کالای اصلی منتخب صنعت لوازم خانگی، هر چهار کالای اصلی منتخب صنعت خودرو و هر دو کالای اصلی منتخب صنعت فولاد وضعیتی توام با رشد تولید را نسبت به مرداد ۱۴۰۰ تجربه کرده‌‌‌اند. بیشترین رشد تولید را در این ماه کمباین با ۲۹۵درصد، محصولات فولادی با ۸۹درصد، اتوبوس، مینی‌‌‌بوس و ون با ۸۳درصد، کامیون، کامیونت و کشنده با ۶۳درصد و خودرو با افزایش ۶۰درصدی تجربه کرده‌‌‌اند. در عین حال بدترین آمار تولید را در این ماه نسبت به وضعیت مردادماه، فیبر و کنسانتره زغال‌سنگ تجربه کرده‌‌‌اند.
افت تولید لاستیک، تداوم رشد تولید در روغن خوراکی، کاهش ملموس تولید تلویزیون به نسبت ۶ماه نخست سال گذشته در کنار افت جدی تولید در بخش پودر شوینده از وقایعی است که در بازخوانی آمارهای تولید صنعتی در ۶ماهه اول ۱۴۰۰ قابل لمس است. در شهریور ۱۴۰۰ نیز رشد جدی تولید یخچال و فریزر در کنار جهش قابل‌توجه تولید محصولات فولادی از جمله مواردی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.
کارنامه نیمه نخست۱۴۰۰
مجموعه‌‌‌های خودرویی جزو برندگان نیمه اول ۱۴۰۰ هستند. بهرغم اینکه خودروسازان در ماه‌‌‌های مختلف وضعیتی نوسانی و توام با فراز و فرود در تیراژ تولید داشتند، اما در پایان نیمه اول سال توانستند خود را در قالب صنعتی رو به رشد به تصویر بکشند. بر مبنای گزارش صمت، خودروی سواری با تولید بیش از ۴۴۱هزار و ۴۰۰ دستگاه خودرو رشدی ۴/ ۳درصدی را تجربه کرده است. وانت با وجود افت تولید ۷/ ۱۲درصدی، ۳۴هزار و ۵۱۰ دستگاه تیراژ داشته است. سه کالای «اتوبوس، مینی‌‌‌بوس و ون»، «کامیون، کامیونت و کشنده» و «تراکتور» با نرخ تولید ۹۱۰، ۴۱۵۵ و ۹۴۵۷ دستگاه، افزایش ۹/ ۹، ۴/ ۶۶ و ۳/ ۳درصدی نسبت به نیمه نخست سال ۱۳۹۹ داشته‌اند. کمباین هم که ۵/ ۱۷درصد افزایش تولید را در این دوره زمانی به نسبت مدت مشابه سال ۱۳۹۹ تجربه کرده، مجموعا ۳۳۵ دستگاه تیراژ داشته است. افزایش ۴/ ۳۸درصدی تولید روغن‌نباتی از جمله مواردی است که نیازمند توجه است. به این ترتیب این کالای مهم خوراکی در نیمه اول امسال به نسبت نیمه اول ۱۳۹۹ تولیدی به میزان بیش از یکمیلیون تن را تجربه کرده است.
افت تولید ۸/ ۱۲درصدی پودر شوینده نیز از دیگر اتفاقات مهم گزارش وزارت صمت از وضعیت تولید کالاهای منتخب صنعتی است. این محصول طبق گزارش صمت تا پایان تابستان ۱۴۰۰ به میزان ۲۷۸هزار و ۹۰۰ تن تولید شده است.
انواع کاغذ طبق اسناد معاونت طرح و برنامه وزارت صمت با افتی محسوس ۶/ ۱درصدی به ۴۷۹هزار و ۱۰۰ تن محدود شده است. کارتن اما با ۲درصد افزایش تولید، در نیمه اول سال مجموعا ۲۷۲هزار و ۶۰۰ تن تولید داشته است.
در بین کالاهای صنعتی رشد ۹درصدی تولید نئوپان موجب شده تا این محصول تولیدی معادل ۴۳۸هزار و ۸۰۰ مترمکعب در نیمه اول سال داشته باشد. تولید فیبر اما افتی ۴/ ۱۵درصدی داشته تا مجموع تولید این کالا در دو فصل ابتدایی سال به کمتر از ۶۶۲هزار مترمکعب محدود شود.
روغن صنعتی و موتور تصفیه اول به عنوان کالایی که در جرگه فرآورده‌‌‌های نفتی جای دارد، تنها ۱۵/ ۰درصد رشد کرده تا تولیدش در نیمه اول ۱۴۰۰ به ۳۲۹هزار و ۴۰۰ تن برسد. رشد ۱۹درصدی دوده هم موجب شده تا این محصول در این مدت، بیش از ۸۰هزار تن تولید شود.
کشور در بخش پتروشیمی کماکان روی دور رشد تولید قرار دارد. خبر خوب اینکه تولید پتروشیمی در نیمه اول ۱۴۰۰ معادل ۷/ ۳۱میلیون تن تولید داشته است. عددی که گرچه از رشد ۸/ ۳درصدی تولید در این مدت نسبت به نیمه اول سال ۱۳۹۹ حکایت دارد اما نشان می‌دهد این صنعت بهرغم همه مشکلات اعم از بی‌‌‌برقی و خاموشی یا گرانی و کمبود مواد اولیه به مسیر قبلی خود پایبند است.
از دیگر اتفاقات عجیب که در گزارش وزارت صمت درباره وضعیت تولید در نیمه اول ۱۴۰۰ منتشر شده، نصف شدن تولید الیاف اکریلیک است. شواهد موجود نشان می‌دهد این کالا با افتی بیش از ۴۴درصد تنها به میزان ۱۴۰۰ تن تولید شده است.
رشد ۲/ ۲درصدی حجم تولید الیاف پلی‌‌‌استر موجب شده تا این کالا در نیمه اول ۱۴۰۰ مجموع تولید خود را به ۹۵هزار و ۵۰۰ تن برساند. نخ سیستم پنبه‌‌‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی هم به عنوان یکی از ارقام مهم صنعت نساجی، تولید خود را در نیمه اول ۱۴۰۰ به ۱۱۸هزار و ۲۰۰ تن رسانده گرچه این رقم خبر از افتی ۲/ ۸درصدی در آمار تولید این کالا به نسبت نیمه نخست ۱۳۹۹ می‌دهد. تولید چرم که رشدی ۵/ ۳درصدی را از سر گذرانده، تا انتهای شهریور ۱۴۰۰ به ۸/ ۱۷میلیون فوت مربع رسیده است.
طبق گزارش وزارت صمت، تولید انواع کفش و پاپوش در نیمه اول سال با کاهشی ۲/ ۵درصدی روبهرو شده‌‌‌اند به طوری که تولید این کالا را به ۲/ ۵۸میلیون جفت عقب رانده است. در بخش لوازم خانگی شرایط اما هنوز هم مثبت است. با اینکه تلویزیون با کاهش تولید روبهرو شده ولی مجموع تولید این بخش با ۲میلیون و ۲۹۴هزار و ۷۰۰ دستگاه از رشدی ۷/ ۹درصدی برخوردار شده است. تولید تلویزیون افتی ۹/ ۱۰درصدی را تجربه کرده و به کمتر از ۵۵۶هزار دستگاه محدود شده است.
در بخش تولید یخچال و فریزر اما کشور شاهد افزایش تولید مناسبی بوده به طوری که با افزایش ۱۰درصدی تولید به نسبت دوره مشابه سال قبل، حجم تولید این کالا به ورای یکمیلیون و ۷۰هزار دستگاه رسیده است.
بهترین عملکرد را در بین همه کالای صنعت لوازم خانگی، ماشین لباسشویی تجربه کرده است. تولید این کالا در نیمه اول امسال با افزایش ۱/ ۳۵درصدی به ۶۶۸هزار و ۹۰۰ دستگاه رسیده است.
تولید الکتروموتور یکی از مواردی است که در دو فصل اول سال به شدت تضعیف شده است. افت ۹/ ۲۲درصدی در تولید این کالا موجب شده تا تولید این محصول در این دوره زمانی مجموعا به ۳میلیون و ۳۴۳هزار و ۵۰۰ دستگاه محدود شود.
در بین کالاهای معدنی، دو کالای فولاد و محصولات فولادی کاهش تولید را در این دوره زمانی تجربه کرده‌‌‌اند. فولاد با نزول ۵/ ۹درصدی حجم تولید، مجموعا به میزان ۱۲میلیون و ۸۸۸هزار تن در ۶ماهه اول امسال تولید داشته است. تولید محصولات فولادی هم بهرغم احیا در شهریور، کماکان ۸/ ۳درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است به ۱۲میلیون و ۸۲۲هزار و ۶۰۰ تن محدود شده است.
به نظر می‌رسد صنایع داخلی در زمینه تولید شمش آلومینیوم با تلاش مضاعفی به فعالیت مشغول شوند. این تلاش در رشد ۷/ ۲۷درصدی این محصول در نیمه اول ۱۴۰۰ و افزایش حجم تولید تا ۲۶۵هزار و ۸۰۰ تن قابل لمس است. این موضوع بهرغم افت ۶/ ۴درصدی تولید آلومینا اتفاق افتاده است.
کل حجم تولید کاتد مس در نیمه اول ۱۴۰۰ با رشدی ۷/ ۳درصدی به ۱۵۰هزار و ۷۰۰ تن رسیده است. همچنین طبق گزارش صمت تولید کنسانتره زغال‌سنگ با افتی ۶درصدی در این مدت روبهرو بوده تا مجموع تولید این بخش از ۷۲۴هزار تن عبور نکند.
صنعت سیمان دیگر بخشی است که پس از ضربه خاموشی برق، هنوز هم نتوانسته به شرایط رونق برگردد. آمارهای نیمه اول سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد افت ۲/ ۹ درصدی تولید سیمان در کشور به حجم تولید ۳۲میلیون و ۳۵۴هزار و ۷۰۰ تن منجر شده است.
افزایش تولید کاشی و سرامیک در کشور به ورای ۲۲۱میلیون مترمربع هم که در گزارش صمت آمده خبر از رشد ۷/ ۵درصدی تولید این کالا در دو فصل اول ۱۴۰۰ به نسبت دوره مشابه در سال قبل دارد. افزایش تولید ظروف چینی در کنار شیشه جام از دیگر وقایعی است که در این دوره زمانی اتفاق افتاده است.
