خاموشی‌ها به صنایع بزرگ ضربه زد
خسارت خاموشی‌های خرداد
وضعیت تولید در پایان بهار1400 مشخص شد. تصویربرداری از تولید از دو نمای مختلف نشان می‌دهد نبض تولید آرام اما پیوسته می‌زند. مشکلات ناشی از بی‌برقی، ابهامات در فضای سیاسی و مسائل اقتصادی موجب شده تا شرایط تولید در برخی از بخش‌ها با مشکلاتی روبه‌رو شود. بررسی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد در خرداد1400 که مشکلات خاموشی به صنایع بسیاری لطمه زد، آن دسته از بنگاه‌هایی که وابستگی بالایی به مصرف انرژی داشتند، فشار بالاتری را متحمل شدند. در واقع قطب‌های صادراتی کشور در بخش صنعت اعم از فولاد، سیمان و پتروشیمی در نتیجه تحولات غیرمنتظره خردادماه، با افت تولید روبه‌رو شده و قربانی اصلی خاموشی بوده‌اند. با اینکه روند تولید در این صنایع در مقایسه با بهار1400 با بهار 1399مثبت است، تولید این گروه‌های کالایی در خرداد نسبت به اردیبهشت افت را تجربه کرده است و نگرانی درباره کاهش شدید تولید آنها در تیرماه نیز وجود دارد. قطعی پی‌در‌پی برق که از اواخر خردادماه شدت گرفت، در تیرماه به اوج رسید و به جز صنایع کوچک و متوسط، دامان صنایع بزرگ و انرژی‌بر را نیز گرفت.
به‌روزرسانی آمار کالاهای منتخب در سه بخش صنعت، معدن و پتروشیمی نشان می‌دهد در انتهای بهار کماکان 27کالا روند رشد مثبت خود را حفظ کرده، یک کالا وضعیتی کاملا ثابت نسبت به بهار 1399 داشته و 11کالا نیز با افت تولید روبه‌رو شده‌اند.
در کنار این قاب فصلی، بررسی وضعیت تولید در خرداد1400 نسبت به اردیبهشت امسال نیز نشان می‌دهد 9 کالا نسبت به اردیبهشت‌ماه 1400 سطح تولید پایین‌تری را تجربه کرده‌اند که فولاد و محصولات فولادی، پتروشیمی و سیمان سه مورد از مهم‌ترین اقلام این فهرست هستند. شواهد و قرائن نشان می‌دهد بخشی از این افت محسوس در صنایع تولیدی به‌دلیل مشکلاتی مثل قطعی برق و کمبود مواد اولیه بوده است؛ موضوعی که ادعاهای مطرح‌شده در گزارش شامخ خرداد 1400 را تایید می‌کند. در مقایسه دو دوره زمانی مورد اشاره، وضعیت تولید در بهار 1400 به نسبت بهار 1399 بهتر از شرایط تولید کالاهای منتخب در فاصله خرداد و اردیبهشت 1400 بوده است. در واقع در بهار 1400 نسبت به بهار 1399، حدود 70درصد کالاها رشد مثبت داشته و حجم تولید بالاتری را تجربه کرده‌اند.
در بهار1400 وضعیت صنایعی مثل «خودروسازی»، «لوازم‌خانگی»، «کاغذ و کارتن»، «کاشی و سرامیک» و «شیشه» رو به رشد بوده و کالاهایی همچون «کامیون، کامیونت و کشنده»، «روغن ساخته‌شده نباتی»، «ماشین لباسشویی»، «شمش آلومینیوم» و «ظروف چینی» بیشترین رشد تولید را تجربه کرده‌اند. ضمن اینکه در همین دوره صنایعی مثل «نساجی»، «شوینده» و «چینی» با افت تولید روبه‌رو شده و اقلامی نظیر «الیاف اکریلیک»، «پودر شوینده»، «چینی بهداشتی»، «تراکتور» و «انواع پاپوش و کفش» کاهش تولید را تجربه کرده‌اند.
وضعیت در ماه خرداد قدری متفاوت است. صنایعی که در خرداد1400 نسبت‌به اردیبهشت رشد مناسبی را تجربه کرده‌اند شامل «خودروسازی»، «لوازم‌خانگی»، «کاغذ و کارتن» و «نساجی» است. ضمن اینکه در همین مدت صنایعی مثل «فولاد»، «سیمان» و «پتروشیمی» با افت تولید روبه‌رو بوده‌اند. همچنین در خرداد1400 نسبت به ماه قبل از آن شاهد افزایش محسوس در آمار تولید محصولاتی مثل «انواع سواری»، «کنسانتره زغال‌سنگ»، «الیاف پلی‌استر»، «یخچال فریزر» و «الکتروموتور» هستیم و از آن سو کالاهایی همچون «سیمان»، «مواد پتروشیمی»، «فیبر»، «کفش و پاپوش» و«ظروف چینی» افت قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده‌اند.
در این باره زرندی، معاون وزیر صمت به ارزیابی وضعیت صنعت در فصل بهار از آینه آمار کالاهای صنعتی منتخب پرداخت و گفت: نگاه وزارت صمت نگاه حمایت از تولید است و به همین منظور رویکرد «تولید صادرات‌محور» و «واردات مبتنی‌بر تولید» مورد توجه قرار دارد.
وی در ادامه از استمرار رشد تولید در محصولات پتروشیمی، لوازم‌خانگی، فولاد خام، انواع سواری، سیمان، کاتد مس و دیگر محصولات منتخب صنعتی و معدنی در سه ماه ابتدایی ۱۴۰۰ خبر داد و گفت: میزان تولید محصولات پتروشیمی در سه ماه نخست امسال با رشد بیش از ۴درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۹، به حدود ۱۶میلیون تن ارتقا پیدا کرده است، لوازم خانگی نیز با رشد حدود ۳۰درصدی به بیش از یک‌میلیون دستگاه رسید. فولاد خام و کاتد مس نیز به ترتیب رشد 5/ 7درصدی و 4/ 9درصدی را تجربه کردند.
معاون طرح و برنامه وزارت صمت در ادامه میزان تولید خودروی سواری را در سه ماه اول امسال، با رشد 5/ 6درصد نسبت به مدت مشابه سال ۹۹، بیش از ۲۱۳هزار دستگاه اعلام کرد و گفت: تولید شمش آلومینیوم نیز در این سه ماه، با رشد حدود ۴۰درصدی، نزدیک به ۱۳۶ هزار تن بوده است و همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردم تغییر رشد در بسیاری از محصولات صنعتی و معدنی مثبت بوده است.
لاستیک خودرو با نرخ رشد 6/ 1درصدی، انواع کاغذ با رشد 4/ 14درصدی، کارتن با رشد 8/ 2درصدی، نئوپان با رشد 9/ 9درصدی، نخ سیستم پنبه‌ای و ترکیبی الیاف مصنوعی با رشد 4/ 10درصدی، ظروف شیشه‌ای با رشد 6/ 7درصدی، کاشی و سرامیک با رشد 7/ 22درصدی و شیشه جام با رشد 5/ 31درصدی از دیگر محصولاتی بودند که زرندی به آمار مثبت آنها اشاره کرد.
