صنایع معدنی آماده خیز جدید

با دستور ویدئوکنفرانسی رئیس‌جمهور و با حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت، چهار طرح صنعتی، معدنی و تجاری در تداوم افتتاح‌های دولت در استان‌های هرمزگان، کرمان و مازندران مورد‌بهره‌برداری قرار گرفت. حسن روحانی روز پنج‌شنبه در مراسم افتتاح طرح‌های ملی صنعتی و معدنی تاکید کرد: شما می‌بینید که امروز (پنج‌شنبه) با سرمایه‌گذاری بیش از ۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان طرح‌ها و پروژه‌ها افتتاح می‌شود و آمار و ارقامی که در همین سال جدید از آغاز سال تا امروز در تحولاتی که فقط در بخش صنایع معدنی مشاهده می‌کنیم فقط امروز ۵/ ۷ میلیون تن تولید گندله آهن را افتتاح کردیم، ۵ میلیون تن در سیرجان، ۵/ ۲ میلیون در هرمزگان و این نشان زنده و فعال بودن کشور و جهش تولید در کشور است. رئیس‌جمهور در ادامه گفت: امسال در کل شاهد حرکت در تولید و رونق تولید و حتی جهش تولید بودیم و اینکه در زنجیره فولاد در بخش‌های مختلف موفقیت به دست آمده و داریم این زنجیره را کامل می‌کنیم، از معدن گرفته تا کنسانتره و تا بعد گندله و تا آهن اسفنجی و فولاد.

روحانی در ادامه گفت: همانطور که اعلام شد ما در طول ۵/ ۷ سال این دولت، در بخشی از این زنجیره‌ها بیش از ۷۰ و در بخشی بیش از ۸۰ درصد توانستیم رشد و توسعه داشته باشیم، آن هم در شرایط تحریم و جنگ اقتصادی و کرونا. رئیس‌جمهور ادامه داد: در ۴ طرحی که افتتاح شد، از یک طرف دیدیم که مردم در زمینه صنایع معدنی کاملا فعال هستند. ۲طرح افتتاحی امروز (پنج‌شنبه) ما مربوط به بخش فولاد و گندله‌سازی بود و یک بخش ما مربوط می‌شد به پایانه‌های صادراتی و اسکله‌هایی که بتواند پتروشیمی و فولاد و آلومینیوم ما را به خوبی صادر کند. در جنوب و در یک منطقه بسیار خوب در مرز ۳ استان هرمزگان، بوشهر و فارس یک طرح بزرگ افتتاح شد و امیدواریم دنبال شود که می‌تواند یک مرکز صادراتی بسیار مهمی در منطقه بسیار استراتژیک پارسیان برای کشور ما باشد. همچنین در شمال شاهد افتتاح یک پایانه بسیار خوب بودیم که برای محصولات کشاورزی، مرکبات و سایر محصولات این پایانه‌ها بسیار مهم است. اولا محصول کشاورز عزیز به سرعت خریداری و به آنجا منتقل می‌شود، از بین نمی‌رود. آنجا سردخانه و انبارهای لازم هست که در آنجا بسته‌بندی‌های خوب انجام می‌گیرد. می‌تواند هم یک ذخیره خوب برای داخل باشد اگر لازم است و عمدتا می‌تواند مرکزی برای صادرات محصولات باشد.

رئیس‌جمهور همچنین در خصوص ابرپروژه ملی و استراتژیک شیرین‌سازی و انتقال آب خلیج فارس به فلات مرکزی و شرق کشور، گفت: این طرح جزو طرح‌های بی‌نظیر تاریخ ایران است که تحولی عظیم و بزرگ در شرق کشور ایجاد خواهد کرد. وی همچنین ادامه داد: منطقه شرق همواره از لحاظ آب در تنگنا بوده است که این خط انتقال، یکی از راه‌حل‌ها برای رفع این کمبودها است، شرق کشور باید احیا شود و برای توازن جمعیت، امنیت ملی، تحول در منطقه این خط انتقال ضروری است. رئیس‌جمهور انتقال آب از خلیج فارس به سیرجان (فاز اول) را تحولی بزرگ دانسته و ابراز امیدواری کرد که این انتقال تداوم یابد و به مس سرچشمه و اصفهان برسد. روحانی گفت: خط دوم به اصفهان و خط سوم به بیرجند، مشهد و سنگان خواهد رسید تا تحول عظیم و بزرگی در شرق کشور ایجاد شود. وی اعلام کرد: عملیات اجرایی خطوط دوم و سوم در همین دولت شروع می‌شود و جلو می‌رود.

 وزیر صمت چه گفت؟

وزیر صنعت، معدن و تجارت هم در مراسم افتتاح همزمان ۴ طرح صنعتی، معدنی و تجاری اعلام کرد: رشد تولید فولاد خام کشور در دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۷۷ درصد شده است و در حوزه محصولات فولادی نیز افزایش تولید ۸۳ درصدی داشته‌ایم. علیرضا رزم حسینی با بیان این مطلب افزود: افتتاح دو طرح گندله‌سازی شرکت‌های مادکوش و سنگ‌آهن گهر زمین مجموعا با ظرفیت سالانه ۵/ ۷میلیون تن موجب افزایش ظرفیت در صنعت یاد شده حدودا به میزان ۱۴ درصد خواهد شد و تکمیل زنجیره ارزش صنعت فولاد، تامین مواد اولیه مورد نیاز صنایع پایین دستی( تولید آهن اسفنجی) و اشتغالزایی در منطقه را نیز به همراه خواهد داشت. وی همچنین ادامه داد: با افتتاح این دو طرح ظرفیت تولید گندله آهن تا پایان سال به ۶۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تن می‌رسد و ظرفیت تولید فولاد خام نیز ۳۸میلیون و ۸۰۰ هزار تن تا پایان سال خواهد بود. وزیر صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه ایران جزو کشورهای مهم و صادرکننده فولاد است گفت: بر اساس آمار انجمن جهانی فولاد، رتبه ۱۶ صادرات فولاد را در دنیا داریم و در سال ۲۰۱۹ بیش از ۹ میلیون تن صادرات فولاد کشور بوده است. رزم‌حسینی یکی از شاخص‌های توسعه‌یافتگی را تولید و مصرف فولاد دانست و عنوان کرد: فولاد یک محصول استراتژیک و مهم در تولید ماشین‌آلات، ماشین‌سازی، ساختمان و... است.

وی همچنین با اشاره به افتتاح اسکله شماره ۵ بندر منطقه ویژه صنایع انرژی بر پارسیان جنوب در استان هرمزگان(بندر پارسیان)، بیان کرد: این اسکله توسط ایمیدرو برای تولید و صادرات صنایع معدنی، پتروشیمی و صنایع مختلف با مساحت ۳هزار هکتار راه اندازی شده است که زیر ساخت‌های آن در دولت تدبیر و امید انجام شده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت با اعلام اینکه ۴۰۰ میلیارد تومان برای راه‌اندازی این اسکله هزینه شده است، گفت: عملیات اجرایی ۲ پروژه پتروشیمی در زمینه GTX تولید متانول و زنجیره پایین‌دست پلی‌الفین در منطقه ویژه اقتصادی پارسیان نیز به صورت همزمان آغاز می‌شود. رزم‌حسینی با اشاره به افتتاح پایانه صادراتی محصولات کشاورزی در جویبار نیز بیان کرد: ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تن تولید انواع مرکبات در کشور داریم که ۵/ ۲ میلیون تن آن مربوط به استان‌های شمالی کشور است. وی با اعلام اینکه ۱۷ پایانه صادراتی در سراسر کشور وجود دارد، گفت: پایانه صادراتی محصولات کشاورزی روماک‌گستر‌پارس امروز افتتاح می‌شود. وزیر صمت اعلام کرد: این طرح در راستای بسته‌بندی و صادرات محصولات کشاورزی با ظرفیت بسته‌بندی و صادرات ۳۶۴ هزار تن در سال و ظرفیت ذخیره سردخانه ۹۰هزارتنی راه اندازی شده است. وزیر صنعت، معدن و تجارت در پایان گفت: بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان پروژه آماده افتتاح و بهره‌برداری در کشور در حوزه صنعت، معدن و تجارت وجود دارد. رئیس هیات‌عامل ایمیدرو نیز گفت: ذخایر سنگ‌آهن با اکتشافات انجام شده سال‌های اخیر از سوی ایمیدرو، ۴۵۰ میلیون تن افزایش یافته و به ۳/ ۳ میلیارد تن رسیده است. وجیه‌اله جعفری در آیین افتتاح طرح‌های صنایع معدنی و زیرساختی با ارایه گزارشی از توسعه زنجیره فولاد و زیرساخت‌ها به رئیس‌جمهور، افزود: ذخیره سنگ‌آهن ناحیه گل‌گهر نیز ۵/ ۱ میلیارد تن است که ۱۵۲ میلیون تن آن حاصل اکتشافات اخیر است. او با اشاره به مشکلات ناشی از تحریم‌ها، تصریح کرد: به‌رغم چالش‌های تحریم، ۴۷درصد از تجهیزات و قطعات گندله‌سازی ۵ میلیون تنی گهرزمین توسط سازندگان داخلی بومی‌سازی شده است. رئیس هیات‌عامل ایمیدرو افزود: تا پایان سال ۹۹ دو پروژه دیگر در این ناحیه افتتاح خواهد شد. جعفری سرمایه‌گذاری گندله‌سازی گهرزمین را ۳۸۳۰ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: ۶۰۰ شغل مستقیم و ۱۳۰۰ شغل غیرمستقیم، حاصل راه‌اندازی این کارخانه است. وی درباره تحقق اهداف ظرفیت‌سازی در زنجیره فولاد، گفت: تاکنون ۷۲ درصد اهداف در فولاد خام، ۶۸ درصد در آهن اسفنجی، ۸۲ درصد در گندله‌سازی و ۷۶ درصد در کنسانتره سنگ آهن (برای چشم‌انداز ۱۴۰۴) محقق شده است. معاون وزیر صنعت معدن و تجارت اضافه کرد: به زودی عملیات اجرایی قطعه دوم و سوم خط انتقال آب از خلیج‌فارس آغاز می‌شود. اخیرا فاز نخست این خط انتقال آب، تا شهرستان سیرجان با فرمان رئیس جمهور افتتاح شد.

 ویژ‌گی‌های ابر پروژه انتقال آب

طرح ملی انتقال آب از خلیج‌فارس به فلات مرکزی و شرق کشور، دستاوردی بزرگ است که به همت متخصصان داخلی و بخش خصوصی توانمند به سرانجام رسیده و فلات مرکزی و شرق کشور را متحول می‌کند. با تکمیل سه خط پروژه مهم و ملی انتقال آب خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران، در مجموع ۵۵۰ میلیون متر مکعب آب‌شیرین از خلیج‌فارس به فلات مرکزی ایران انتقال می‌یابد.

عملیات اجرایی جدی برای انتقال این آب در دولت یازدهم آغاز شد که رئیس‌جمهوری ۴۰۰ میلیون دلار تسهیلات از صندوق توسعه ملی برای این طرح اخذ کرد. به‌جز این تسهیلات که اقساط آن نیز پرداخت می‌شود، بقیه هزینه‌ها توسط شرکت‌های بزرگ معدنی کشور و بخش خصوصی تامین شده است.

پروژه انتقال آب از استان هرمزگان آغاز می‌شود و در مسیر کرمان و خراسان جنوبی به خراسان رضوی انتقال خواهد یافت و می‌تواند به توسعه صنایع گلخانه‌ای و واحدهای صنعتی و معدنی بزرگ این استان‌ها کمک کند. از نظر قیمتی نیز در مقایسه با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از جمله عمان و امارات، قیمت این آب ۲۰ درصد ارزان‌تر است. قطعه نخست خط اول چند ماه پیش توسط رئیس‌جمهوری به‌طورکامل افتتاح شد و خط دوم نیز به‌زودی آغاز می‌شود که در این خط، آب از هرمزگان به کرمان و  خراسان‌جنوبی و سرانجام خراسان رضوی (مشهد) می‌رود و آب به معادن سنگان می‌رسد.

دستیابی به منابع آبی پایدار و ایجاد تحول اقتصادی در منطقه فلات مرکزی و استان‌های مسیر خط انتقال (هرمزگان، کرمان، یزد، اصفهان، خراسان‌جنوبی و خراسان‌رضوی)، رشد صنایع معدنی به‌عنوان جایگزین مناسب نفت و اشتغال‌زایی، ظرفیت‌سازی و بهره‌گیری از قابلیت‌های بومی و تثبیت جمعیت ساکن مناطق فلات مرکزی و شرق کشور، از جمله دستاوردهای مهم این طرح است.

همچنین رفع نیاز آبی صنایع و معادن، حفظ و توسعه صنایع معدنی فلات مرکزی و استان‌های مسیر خطوط انتقال به‌ویژه صنایع بزرگ مس، ایجاد فرصت برای تامین کمبود آب شرب و توسعه کشاورزی‌های پربازده نظیر پسته، زعفران و کشت‌های گلخانه‌ای و حفظ ذخایر آب‌های زیرزمینی و ممانعت از حفر چاه‌های غیرمجاز به‌منظور  احیای محیط‌زیست، دیگر دستاوردهای مهم این طرح را تشکیل می‌دهند.

براساس این گزارش خط نخست انتقال آب خلیج‌فارس تا یزد به طول ۸۲۰ کیلومتر با حجم سرمایه‌گذاری ۱۶ هزار میلیارد تومانی، از سال ۹۱ آغاز شد که امسال به پایان رسید. حجم آب انتقالی در این خط ۱۳۰ میلیون متر مکعب در سال بوده و پتانسیل اشتغال‌زایی ۱۶هزار نفر را داراست. خط دوم انتقال آب از خلیج‌فارس تا مشهد به طول یک‌هزار و ۵۵۰ کیلومتر با حجم سرمایه‌گذاری ۴۷ هزار میلیارد تومانی، از امسال آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۴ به پایان برسد. حجم آب انتقالی در این خط ۲۳۰ میلیون متر مکعب در سال بوده و پیش‌بینی می‌شود برای ۳۰ هزار نفر اشتغال‌زایی به همراه داشته باشد. همچنین، خط سوم انتقال آب از خلیج‌فارس تا اصفهان به طول ۹۱۰ کیلومتر با حجم سرمایه‌گذاری ۳۵ هزار میلیارد تومانی، از امسال آغاز شده و پیش‌بینی می‌شود در سال ۱۴۰۴ به پایان برسد. حجم آب انتقالی در این خط ۲۰۰ میلیون متر مکعب در سال بوده و پیش‌بینی می‌شود برای ۱۴ هزار نفر اشتغال‌زایی به همراه داشته باشد. با اجرای خط نخست حدود ۳۵ درصد زیرساخت‌های خطوط دوم و سوم ساخته شده است.