تامین مالی بنگاهها تا پایان شهریورماه رصد شد
اطلس استانی وام رونق
جداول استانی پرداخت تسهیلات طرح رونق تولید در نیمسال نخست سال‌جاری از پرداخت بیش از ۱۴۸ هزار میلیارد ریال وام تولید حکایت دارد. طبق ارزیابی‌ها در نیمه سال ۱۳۹۸ این میزان ۵۱ هزار میلیارد ریال بوده است. تازه‌ترین گزارش وزارت صمت نشان می‌دهد از مجموع درخواست‌های ثبت‌شده برای وام تولید، پنج استان «خراسان‌رضوی»، «سمنان»، «اصفهان»، «گیلان» و «قم» تا پایان شهریورماه امسال بیشترین دریافت تسهیلات را در کارنامه خود به ثبت رسانده‌اند. داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صمت نشان می‌دهد در مجموع به ۴ هزار و ۷۲۴ فقره درخواست در قالب طرح رونق تولید پرداخت شده و مجموع رقم تسهیلات پرداختی به متقاضیان از ابتدای سال ۱۳۹۹ تا پایان شهریورماه بیش از ۱۴۸ هزار میلیارد ریال بوده است. علاوه بر طرح رونق تولید برای سال‌جاری، اعطای تسهیلات با هدف تولید و اشتغال (موضوع بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه) نیز در دستور کار متولیان قرار داشته است. برنامه تولید و اشتغال از اسفندماه ۱۳۹۷ پس از انعقاد تفاهم‌نامه و موافقت‌نامه مشترک وزارت صمت با سازمان برنامه و بودجه کل کشور، ابلاغ دستورالعمل‌های اجرایی مربوطه، انعقاد قرارداد عاملیت با بانک‌ها و پیاده‌سازی فرآیند اعطای تسهیلات از طریق سامانه این وزارتخانه (بهین‌یاب)، وارد فاز اجرایی شد. در تفاهم‌نامه مذکور سقف منابع مورد نیاز این برنامه مبلغ ۲۰۱.۲۹۹ میلیارد ریال تعیین شده که مطابق با ارزیابی‌ها، صندوق توسعه ملی به همین منظور تاکنون (طی سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸) به میزان ۵۵.۲۰۰ میلیارد ریال نزد بانک‌های عامل طرف قرارداد، سپرده‌گذاری کرده که تلفیق با منابع داخلی بانک‌ها (۵۰ درصد منابع صندوق+ ۵۰ درصد منابع بانک)، منابع ایجاد شده برای پرداخت تسهیلات (سرمایه در گردش و سرمایه ثابت) به مبلغ ۱۱۰.۴۰۰ میلیارد ریال رسیده است. طبق بررسی‌ها، پس از ابلاغ دستورالعمل اجرایی برنامه موصوف توسط وزارت متبوع، کمیته‌های بررسی و کارگروه‌های استانی تشکیل و اقدامات لازم به منظور ثبت درخواست متقاضیان تسهیلات و بررسی و معرفی واجدان شرایط به بانک‌های عامل در دستور کار قرار داده شد و بر همین اساس از ۶,۶۰۰ درخواست ثبت شده در سامانه این وزارتخانه در سه بخش سرمایه در گردش، بازسازی و نوسازی و تکمیل طرح‌های نیمه‌تمام در کل کشور، تعداد ۲۸۴۰ طرح صنعتی و صنفی تولیدی با رقم حدود ۲۰۳ هزار میلیارد ریال توسط کارگروه‌های استانی تایید و به سرپرستی و شعب بانک‌های عامل در استان‌ها معرفی شده‌اند.
بانک‌های عامل نیز تاکنون به ۲۸۳ طرح به مبلغ ۱۲.۸۱۰ میلیارد ریال در بخش سرمایه ثابت (معادل ۲۲ درصد منابع ایجاد شده) و نیز به ۷۵۸ واحد تولیدی به مبلغ ۴۷.۴۴۸ میلیارد ریال در بخش سرمایه در گردش (معادل ۹۰ درصد منابع ایجاد شده) تسهیلات پرداخت کرده‌اند. این گزارش در مجموع حاکی از جذب ۵۵ درصدی منابع تسهیلاتی ایجاد شده است و ۴۵ درصد منابع طبق ارزیابی‌ها در بانک‌های عامل طرف قرارداد باقی‌مانده و به‌رغم معرفی متقاضیان از سوی کارگروه‌های استانی، تسهیلات پرداخت نشده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد میانگین عملکرد بانک‌های عامل در این بخش تنها ۲۲ درصد بوده است که همکاری جدی و بهبود عملکرد برخی بانک‌ها به منظور جذب باقی‌مانده منابع (ثابت-در گردش) در جهت پیشبرد و تحقق اهداف توسعه سرمایه‌گذاری و اشتغال برنامه مذکور، مورد انتظار است.
جزئیات طرح تبصره ۱۸ تا شهریورماه امسال نشان می‌دهد «اصفهان»، «تهران»، «البرز»، «یزد»، «آذربایجان شرقی» و «فارس» استان‌هایی برتر در پرداخت تسهیلات بوده‌اند. همچنین «ایلام»، «اردبیل»، «قم»، «خراسان جنوبی»، «سمنان» و «خراسان شمالی» استان‌هایی بوده‌اند که در جذب منابع پیشتاز بوده‌اند.
جزئیات طرح رونق تولید
از سوی دیگر در قالب طرح رونق تولید نیز تا پایان شهریور سال‌جاری در مجموع بیش از ۱۴۸ هزار میلیارد ریال تسهیلات پرداخت شده که این میزان تسهیلات برای ۴ هزار و ۷۲۴ فقره درخواست بوده است. در دستورالعمل اعلامی از سوی صمت، پرداخت تسهیلات پیش‌بینی‌شده مشمول بنگاه‌هایی می‌شود که از سوی کارگروه استانی مشروط به احراز توجیه فنی، مالی و اقتصادی باشند. همچنین دریافت تسهیلات براساس دستورالعمل پیش‌بینی شده مشمول محصولاتی می‌شود که در بازار فروش قابل‌قبولی داشته باشند و منجر به انباشته شدن محصولات در انبار نشوند. همچنین تسهیلات مذکور مشمول بنگاه‌هایی می‌شود که تولید آنها به دلیل کمبود نقدینگی متوقف شده باشد یا فعالیت آنها به کمتر از ظرفیت اسمی رسیده باشد. سال ۹۵ بود که تصمیم‌‌سازان و سیاست‌گذاران صنعت و تولید کشور برای افزایش سرمایه در گردش بنگاهها، تخصیص وام‌های ارزان به صاحبان صنایع را در دستور کار قرار دادند. استارت تخصیص این نوع وام‌‌ها با یک طرح به نام «طرح رونق تولید» کلید خورد.
اما یک‌سال بعد و در اواخر خردادماه ۹۶، سیاست‌گذاران در راستای «استمرار رونق تولید»، «حفظ اشتغال»، «ایجاد اشتغال جدید» و «افزایش رشد اقتصادی کشور» ثبت‌نام سه نوع وام دیگر در راستای تداوم طرح رونق تولید را آغاز کردند و این روند برای سال‌جاری نیز تمدید شد. کارنامه پرداخت تسهیلات از طریق طرح رونق تولید نشان‌دهنده آن است که تا پایان شهریور امسال در مجموع ۴ هزار و ۷۲۴ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند که بخشی از این متقاضیان از طریق فرآیند رونق (ثبت‌نام در سایت بهین‌یاب) یا مراجعه مستقیم به بانک خواستار دریافت تسهیلات شده‌اند. براساس آمار اعلام‌شده از مجموع درخواست‌های ثبت شده به ۱۵۱۰ فقره درخواست تسهیلات پرداخت شده که از طریق فرآیند رونق (ثبت‌نام در سایت بهین‌یاب) ثبت‌نام کرده بودند.
از سوی دیگر، ۳ هزار و ۲۱۴ متقاضی نیز به‌صورت مستقیم به بانک‌های عامل مراجعه کرده‌اند. آمار اعلام شده بیانگر آن است که بیشترین پرداخت تسهیلات طرح رونق تولید مربوط به درخواست استان‌های «خراسان‌رضوی»، «سمنان»، «اصفهان»، «گیلان» و «قم» است.
با توجه به داده‌های اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع ۷۴۶ متقاضی در استان خراسان‌رضوی موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند. تسهیلات پرداختی به این استان ۳ هزار و ۴۷ میلیارد ریال بوده است. در استان سمنان هم، ۶۲۵ متقاضی موفق به دریافت تسهیلات شده‌اند. براساس آمار اعلام‌شده تسهیلات پرداختی به این استان در دوره زمانی مورد بررسی بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال بوده است. تسهیلات پرداختی به استان اصفهان به‌عنوان سومین استان در مدت زمان مورد بررسی بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال بوده که این میزان تسهیلات به ۴۰۱ فقره درخواست ثبت شده پرداخت شده است. مجموع تسهیلات پرداختی به استان گیلان نیز در این مدت ۹ هزار و ۲۹۰ هزار میلیارد ریال بوده که این میزان تسهیلات به ۳۸۶ متقاضی پرداخت شده است.
