ساز کوک تولید در آغاز تابستان

جدیدترین گزارش منتشر شده از وضعیت ۵۰ محصول منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی بیانگر  آن است که در اولین ماه تابستان سال‌جاری در مجموع ۳۱ محصول رشد تولید و ۱۹ محصول افت تولید را نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبت کرده‌اند. رصد وضعیت تولید بنگاه‌های صنعتی در دوره زمانی مورد بررسی از تداوم رونق تولید در بنگاه‌های صنعتی، معدنی و پتروشیمی حکایت دارد. نشانه‌های خروج تولید از رکود از نیمه‌های فصل بهار نمایان شد و تداوم آن موجب شد از میان ۲۴ محصول منتخب صنعتی ۱۳ محصول رشد تولید را تجربه کنند. «انتظارات مثبت شاخص مدیران خرید»، «تعدیل انتظارات تورمی» و «وضعیت تولید محصولات منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی» را می‌توان سه شاهد اصلی کاهش عمق رکود و رسیدن به رونق تولید در نظر گرفت؛ سه شاهدی که از ابتدای سال جاری ساز بهبود را کوک کردند و به واسطه آن موجب شدند تولید بتواند از رکودی که ماه‌ها دامن آن را گرفته بود خارج شود. شاخص مدیران خرید یکی از معیارهایی است که می توان رشد تولید را از وضعیت آن استنباط کرد،  جدیدترین گزارش شاخص مدیران خرید (PMI) نیز حاکی از آن است که سیگنال‌های رشد از ابتدای سال‌جاری نمایان شده است؛ به‌طوری‌که ارزیابی صورت‌گرفته از سوی فعالان اقتصادی نشان‌دهنده آن است که همچنان امید نسبت به آینده تولید وجود دارد، هر چند در این مسیر شاهد افت و خیزهایی خواهیم بود. رقم شاخص مدیران خرید (شامخ) در خردادماه ۰۷/ ۵۰ واحد محاسبه شده که نشان می‌دهد اقتصاد هنوز در وضعیت رونق است. شاخص‌هایی که به اعتقاد مدیران خرید بنگاه‌های اقتصادی نسبت به ماه خرداد وضعیت بهتری داشته‌اند، عبارتند از «سرعت انجام و تحویل سفارش»، «موجودی مواد اولیه خریداری شده»، «میزان استخدام و به کار‌گیری نیروی انسانی»، ‌«قیمت خرید مواد اولیه»،‌ «قیمت محصولات تولید شده» و «انتظارات تولید در ماه آینده». شاخص‌هایی که نسبت به خرداد وضعیت بدتری داشته‌اند نیز شامل «مقدار تولید محصولات»، «میزان سفارش‌های جدید مشتریان»، «موجودی محصول نهایی در انبار»، «میزان صادرات کالا»، «مصرف حامل‌های انرژی» و «میزان فروش محصولات» است. براساس یافته‌های این طرح، نکته امیدوارکننده در شامخ تیرماه امسال، ادامه کاهش روند شاخص قیمت مواد اولیه و به‌تبع آن قیمت محصولات تولیدی نسبت به ماه‌های گذشته است. به اعتقاد فعالان اقتصادی تسهیل در روند دسترسی تولیدکنندگان به مواد اولیه مورد نیاز از یکسو و تزریق منابع مالی مورد نیاز از سوی دیگر، عمده دلایلی است که بهبود روند تولید در مدت زمان مذکور را به همراه داشته و در صورت ادامه روند کنونی شاهد بهبود بیش از پیش روند تولید خواهیم بود. علاوه‌بر محصولات منتخب صنعتی، در بخش تولید کالاهای منتخب پتروشیمی به تفکیک محصولات شیمیایی و پلیمری در دوره زمانی مورد بررسی شاهد رشد تولید بوده‌ایم؛ به‌طوری‌که از میان ۱۳ محصول منتخب در این بخش، ۹ محصول شیمیایی و پلیمری روند رو به رشد را در این دوره تجربه کرده‌اند. روند تولید محصولات منتخب معدنی و صنایع معدنی نیز بیانگر آن است که از میان ۱۳ محصول مورد بررسی در این گروه ۹ محصول رشد تولید را ثبت کرده‌اند.

ارزیابی‌های صورت‌گرفته نشان‌دهنده آن است که بیشترین افت تولید در مدت زمان مورد بررسی به خودروسازان اختصاص داشته است؛ کمبود قطعات موردنیاز از یکسو و خروج برخی از شرکای تولیدی خودروسازان عمده دلایلی است که موجب شد این گروه بیشترین افت تولید را در این مدت تجربه کند.

محصولات منتخب با رشد مثبت

براساس آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت «کارتن»، «سیگارت»، «تراکتور»، «نئوپان» و «یخچال فریزر» از جمله کالاهای منتخبی هستند که  اولین ماه تابستان را با بیشترین رشد تولید سپری کردند. روند تولید «کارتن» در این دوره زمانی نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد بیش از ۵۳ درصدی داشته است، مجموع تولید کارتن در دوره زمانی مورد بررسی بیش از ۸/ ۲۵۱ هزار تن بوده است. آمار اعلام شده درخصوص تولید «سیگارت» نیز بیانگر آن است که در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع ۱۸ میلیارد نخ سیگارت در کشور تولید شده است که در مقایسه با تولید ۷/ ۱۲ میلیارد نخ سیگارت تولیدی در سال گذشته رشدی بیش از ۴۲ درصدی برای این کالا ثبت شده است. تولیدکنندگان «تراکتور»   نیز با تولید ۶ هزار و ۱۲۴ دستگاه تراکتور توانستند جایگاه سوم را به خود اختصاص دهند و از این طریق رشد بیش از ۲۹ درصدی را نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه کنند؛ مجموع تولید این محصول در دوره زمانی سال گذشته برابر با چهار هزار و ۷۴۵ دستگاه بوده است.

«نئوپان» تولیدی در این دوره زمانی نیز برابر با ۲/ ۲۳۵ هزار مترمکعب بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۲۷ درصدی را رقم زده است. ‌مجموع نئوپان تولید شده در مدت مشابه سال قبل  برابر با ۲/ ۱۸۵ هزار مترمکعب بوده است. «یخچال فریزر» پنجمین محصول منتخبی است که در این دوره رشد تولید را تجربه کرده است. براساس آمار اعلام شده تولید این محصول در بهار سال‌جاری در مجموع ۳۶۵ هزار و ۳۰۰ دستگاه بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشدی بیش از ۱۵ درصدی داشته است.

محصولات صنعتی با بیشترین افت

در دوره زمانی مورد بررسی بیشترین افت تولید نیز به گروه‌‌های «کامیون کشنده»، «اتوبوس، مینی‌بوس و ون»، «کمباین»، «انواع سواری» و «انواع تلویزیون» تعلق داشت. آمار اعلام شده حکایت از آن دارد که در دوره زمانی مورد بررسی در مجموع ۱۶۰۲ دستگاه کامیون کشنده در کشور تولید شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افتی حدود ۶۸  درصدی داشته است. تولید این محصول در دوره مشابه سال ۹۷ برابر با ۴۹۳۷ دستگاه بوده است. روند تولید «اتوبوس، مینی‌بوس و ون» نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با ۵۶۶ دستگاه بوده که با توجه به تولید هزار و ۴۵۸ دستگاه اتوبوس، مینی‌بوس و ون تولیدی در سال گذشته افت تولید بیش از ۶۱ درصدی برای این محصول ثبت شده است. «کمباین» تولید شده در کشور نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با ۱۲۴ دستگاه بوده که نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل افتی بیش از ۴۶ درصدی داشته است. روند تولید «انواع سواری» نیز در دوره زمانی مورد بررسی افتی بیش از ۳۸ درصدی را تجربه کرده است. خودروسازان در مدت زمان مورد بررسی در مجموع موفق به تولید ۲۴۶ هزار و ۷۰۰ دستگاه انواع سواری در کشور شده‌اند.  «انواع تلویزیون» تولید شده در کشور نیز در دوره زمانی مورد بررسی برابر با ۱۶۷ هزار و ۴۰۰ دستگاه بوده که افت  بیش از ۲۷درصدی داشته است.  

آمار تولید معدن

از سوی دیگر مطابق آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت، در مدت زمان مورد بررسی از میان ۱۳ محصول منتخب معدنی، ۴ محصول افت و ۹ محصول رشد تولید را نسبت به مدت مشابه سال ۹۷ تجربه کرده‌اند. ارزیابی‌‌ها نشان می‌دهد در مدت زمان مورد بررسی، پنج محصول «ظروف چینی»، «کاتد مس»، «چینی بهداشتی»، «ظروف شیشه‌ای» و «شیشه جام»   به ‌ترتیب بیشترین میزان تولید را در میان محصولات معدنی ثبت کرده‌اند. اما محصولات معدنی که در این دوره زمانی بیشترین افت تولید را تجربه کرده‌اند در برگیرنده چهار محصول «شمش آلومینیوم»، «آلومینا»، «سنگ آهن» و «کنسانتره زغال‌سنگ» می‌شود.

محصولات منتخب شیمیایی

در بخش کالاهای منتخب پلیمری و شیمیایی نیز از میان ۱۳ محصول، در مجموع ۹ محصول رشد تولید را تجربه کرده‌اند. پنج محصول منتخب شیمیایی و پتروشیمی که در دوره زمانی مورد بررسی رشد تولید را تجربه کرده‌اند به محصولات «اپوکسی رزین(ER)»، «استایرن بوتادین رابر (SBR)»، «پلی پروپیلن (PP)»، «پلی‌اتیلن (PE)» و «اوره» اختصاص داشته است. اما داده‌های اعلام شده بیانگر آن است که «پلی‌کربنات (PC)»، «اکریلونیتریل بوتادین استایرن (ABS)» و «پلی وینیل کلراید (PVC)» افت تولید داشته‌اند.