جنگ تجاری 2 در خاور دور تظاهرات روز یکشنبه کره‌ای‌ها مقابل سفارت ژاپن در سئول علیه محدودیت‌های جدید تجاری ژاپنی‌ها

به‌دنبال تشدید تنش‌های سیاسی و تجاری میان دو متحد آسیایی آمریکا، روز دوشنبه کره‌جنوبی علیه اقدامات ژاپن موضع گرفت و در تلافی اقدام توکیو نام این کشور همسایه خود را از فهرست کشورهای شامل روابط تجاری ترجیحی کشورش حذف کرد، اقدامی که نوع جدیدی از جنگ تجاری را در سطح جهان به نمایش می‌گذارد. البته با توجه به اینکه در روز دوم اوت، ژاپن نیز اقدام مشابهی را در تجارت با کره اتخاذ کرده بود، این اقدام تلافی‌جویانه کره‌ای‌ها چندان دور از ذهن نبود. به گزارش «نیویورک‌تایمز» بالا گرفتن تنش‌های تجاری میان این دو همسایه شرق آسیا، شواهد جدیدی را در اختیار واشنگتن قرار می‌دهد که هیچ‌یک از دو کشور به این زودی‌ها قصد کوتاه آمدن از مواضع خود را ندارند، حتی با وجود اینکه دونالد ترامپ از مقامات آنها خواسته است بنشینند و اختلافات خود را حل کنند. به گفته سانگ یون‌مو، وزیر تجارت، صنعت و انرژی کره‌جنوبی، حذف ژاپن از فهرست کشورهایی که تجارت ترجیحی با این کشور دارند، موسوم به «فهرست سفید» شامل ۲۹ اقتصاد دارای روابط تجاری قابل اطمینان با سئول، از ماه سپتامبر اجرایی خواهد شد. البته هنوز مشخص نیست کنترل‌های محدود‌کننده‌ای که این دو کشور برای یکدیگر در نظر گرفته‌اند چطور بر روابط تجاری دوجانبه آنها اثر خواهد گذاشت. با این حال به عقیده کارشناسان این اقدامات ابزار‌های ساده‌ای در اختیار مقامات دو کشور قرار می‌دهد تا جریان تجارت کالاهای از لحاظ سیاسی حساس را کند یا متوقف سازند.

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد»، با سیاست تجاری جدیدی که روز دوشنبه اعلام شد، شرکای تجاری کره‌جنوبی به جای دو گروهی که تاکنون وجود داشته، به سه گروه تقسیم خواهند شد. بر این اساس اقتصاد ژاپن در گروه کشورهای شاخه دوم قرار می‌گیرد، کشورهایی که سیاست‌های کنترلی صادرات کره مطابق با قوانین بین‌المللی برای آنها نخواهد بود. وزیر تجارت کره‌جنوبی بدون اینکه اشاره‌ای به نام ژاپن کند در این رابطه می‌گوید: «اتخاذ چنین معیارهایی به آن خاطر است که مقامات ما تشخیص داده‌اند همکاری با کشوری که به‌طور مداوم قوانین بین‌المللی ابتدایی پیرامون کنترل‌های صادراتی را نقض، یا روش‌های نامتعارفی را برای فعالیت‌های خود در نظر می‌گیرد، دشوار است. به گزارش «نیویورک‌تایمز»، در‌حال‌حاضر ژاپن تنها کشوری است که در گروه تازه تعریف شده کشورهای شاخه دوم قرار خواهد گرفت. براساس دستورالعمل جدید، شرکت‌های کره‌جنوبی که کالاهای استراتژیک حساس به ژاپن صادر می‌کنند، همچون کالاهایی که در ساخت تسلیحات به کار می‌روند، باید درخواستی اضافه را به دولت ارائه دهند. براساس قوانین تازه اعلام‌ شده همچنین فرآیند تایید این درخواست‌ها، سه برابر بیشتر از روال معمول زمان خواهد برد. علاوه بر اقدام تلافی‌جویانه دولت کره‌، مردم این کشور نیز درحال تحریم‌های کالاهای تولید ژاپن هستند و سفرهای تفریحی خود را به این کشور جزیره‌ای لغو می‌کنند.

البته مقامات کره‌جنوبی مشخص نکرده‌اند، کدام یک از سیاست‌های تجاری ژاپن مطابق با نرم‌های بین‌المللی نبوده که چنین اقدامی را در دستور کار قرار داده‌اند. با این حال مقامات این کشور مدعی شده‌اند اوایل این ماه ژاپنی‌ها با حذف نام کره از فهرست اقتصادهای شامل تجارت ترجیحی با ژاپن، اصول بین‌المللی تجارت آزاد را نقض کردند، اقتصادهایی که در تجارت با این کشور با حداقل موانع تجاری مواجه می‌شوند. براساس گزارش‌ها دولت ژاپن همچنین محدودیت‌های سختگیرانه‌تری را بر صادرات سه کالای شیمیایی به کره اعمال کرده است، کالاهایی که در تولید دو گروه بسیار مهم از محصولات صادراتی سئول مورد استفاده قرار می‌گیرند: نیمه‌رساناها، نمایشگرهای تلویزیونی و تلفن‌های همراه هوشمند. پس از تصمیم دولت ژاپن، رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی با برگزاری جلسه‌ای اضطراری در این رابطه گفته بود: «در صورتی که ژاپنی‌ها بخواهند به عمد به اقتصاد ما صدمه بزنند، مجبورند صدمات بزرگی را متحمل شوند. ما هرگز به ژاپن نخواهیم باخت.» به‌دنبال این تنش‌های سیاسی-تجاری دو کشور بازارهای جهانی دچار وضعیت قرمز شدند، چرا که سرمایه‌گذاران نگران بودند کنترل‌های وضع‌شده ممکن است جریان تجارت اجزای الکترونیکی حیاتی از کره‌جنوبی به کارخانه‌های جهانی را مختل سازد. البته مقامات ژاپنی می‌گویند محدودیت‌های اعمالی در راستای نگرانی مربوط به امنیت ملی کشورشان بوده، چراکه کالاهای ممنوع ‌شده کاربردهای تسلیحاتی در بخش نظامی کره‌جنوبی دارند. در طول تاریخ دو کشور دعواهای سیاسی و حکمرانی متعددی داشته‌اند، اختلافاتی که ریشه در نقش استعماری ژاپن در کره از سال ۱۹۱۰ تا ۱۹۴۵ میلادی داشته است، زمانی که در پایان جنگ‌جهانی دوم این کشور تسلیم نیروی‌های متحد شد. از زمانی که شینزو آبه و مون‌جائه‌این سکان رهبری این دو کشور را به دست گرفته‌اند، روابط دو کشور بیشتر رو به وخامت رفته است. سال گذشته، زمانی که دادگاه عالی کره جنوبی از قانونی که حکم می‌کرد شرکت ژاپنی «نیپون استیل‌اند سومیتومو متال» باید به چهار شهروند کره‌جنوبی غرامت بپردازد، حمایت کرد، مواضع شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، علیه کره‌ سخت‌تر شد. شهروندان کره‌ای مدعی شده بودند در طول اشغال ژاپن، از آنها به‌عنوان نیروی‌کار اجباری استفاده می‌شده است. هفته‌های اخیر نیز رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی توکیو را به استفاده خصمانه از جریان تجارت میان دو کشور متهم کرد، اتهامی که به گفته مون در راستای تلافی اختلافات تاریخی دو کشور بوده است. بر این اساس حامیان رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی از او خواسته‌اند در برابر آنچه به اعتقاداتشان تجاوز جدید ژاپنی‌ها است کوتاه نیاید، چراکه تلاشی برای مطیع کردن اقتصاد کره‌جنوبی است. البته روز دوشنبه رئیس‌جمهوری کره‌جنوبی از مردم کشورش خواست علیه ملی‌گراهای ستیزه‌جو موضع بگیرند. او در نشستی با مقامات ارشد دولتش گفت: «پاسخ ما به اقدام تلافی‌جویانه ژاپن نباید احساسی باشد. ما باید مصمم اما خونسرد باشیم.» در این رابطه هفته گذشته یک اداره منطقه‌ای در سئول تصمیم گرفت برنامه همکاری با صدها پلاکارد «نه به ژاپن» را در خیابان‌های خود کنار بگذارد، چرا که به اعتقادشان این پلاکاردها، دشمنی آشکار با توریست‌‌های ژاپنی است.

براساس گزارشی که روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» منتشر کرده، در گذشته واشنگتن به کرات نقش میانجی را در حل دیپلماتیک تنش‌های میان سئول و توکیو ایفا کرده است. صاحب‌نظران اما، دونالد ترامپ را متهم کرده‌اند به اینکه در تنش‌‌های فعلی میان دو کشور منفعل بوده است. روز دوشنبه رئیس‌جمهوری آمریکا هشدار داد اختلافات میان کره‌جنوبی و ژاپن، تلاش‌های مشترک واشنگتن با این دو کشور را برای حل چالش‌های مربوط به چین و کره‌شمالی تضعیف می‌کند. دونالد ترامپ گفت: «کره‌جنوبی و ژاپن همواره درحال جنگیدن هستند. آنها باید سعی کنند از در مصالحه وارد شوند، چراکه اختلافات آنها، ما را در موقعیت بسیار بدی قرار می‌دهد. من نگران آن هستم که آنها اختلافات خود را کنار نگذارند.»