در تازه‌ترین تحول تنش‌های تجاری دوسوی آتلانتیک، اتحادیه اروپا با تهیه فهرستی از محصولات آمریکایی، جریان تجارت با بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا را تهدید تعرفه‌ای کرد. هواپیما، تراکتور، موادغذایی و کیف‌دستی از ‌جمله کالاهای وارداتی آمریکایی هستند که در فهرست ۲۰ میلیارد دلاری اروپا برای افزایش تعرفه قرار دارند؛ تهدیدی که به دنبال تشدید تنش‌های تجاری پیرامون یارانه‌های اعطایی به غول‌های هواپیماساز، روز چهارشنبه از جانب بروکسل صادر شد. هفته گذشته ۲۸ عضو اتحادیه اروپا اعلام کردند به منظور کاهش یارانه‌های صنعتی، آمادگی دارند با آمریکا وارد مذاکره بی‌قیدوشرط شوند. اکنون اما آنها طرحی پرجزئیات تهیه کرده‌اند که می‌تواند منجر به تشدید هر چه بیشتر تنش‌های تجاری میان غول‌های اقتصادی جهان شود. به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای اقتصاد» ۱۵ سال است که آمریکا و اروپا در «سازمان تجارت جهانی» در جنگ بر سر یارانه‌های اعطایی به «بوئینگ» و «ایرباس»، غول‌های هواپیماساز طرفین به سر می‌برند. به گزارش «رویترز» آتش جنگ تجاری دوسوی آتلانتیک پس از اینکه روز چهارشنبه واشنگتن از قصد خود برای پایان دادن به ممنوعیت طرح دعوی شهروندان آمریکایی علیه شرکت‌های خارجی که در کوبا فعالیت دارند خبر داد بار دیگر زبانه کشید، قصدی که به نظر می‌رسد شرکت‌های اروپایی نیز در آن هدف قرار می‌گیرند. هفته گذشته واشنگتن فهرستی ۷ صفحه‌ای از کالاهای اروپایی، شامل هواپیما و مشروبات الکلی، منتشر و اعلام کرد به بهانه صدمه ۱۱ میلیارد دلاری اقتصادش از یارانه‌های اعطایی اروپا به ایرباس، هدف افزایش تعرفه قرار خواهند گرفت. بروکسل نیز این اقدام آمریکایی‌ها را با تهیه فهرست ۲۰ میلیارد دلاری از کالاهای وارداتی از این کشور پاسخ داده است. این فهرست ۱۱ صفحه‌ای شامل طیف گسترده‌ای از محصولات کشاورزی است، از خشکبار گرفته تا سس گوجه‌فرنگی‌. این فهرست همچنین شامل محصولاتی نظیر ماهی یخ‌زده، تنباکو، کیف دستی، چمدان، تراکتور، هلی‌کوپتر و کنسول بازی‌های ویدئویی است. البته این فهرست تا تاریخ ۳۱ مه برای نظرخواهی در اختیار عموم قرار گرفته و پس از دریافت نظرات مردم مورد بازبینی قرار می‌گیرد. با این حال هر دو طرف مدعی شده‌اند به جای اعمال تعرفه ترجیح می‌دهند اختلافات خود را حل کنند. سسیلیا مال‌استورم، کمیسیونر تجاری اتحادیه اروپا، در این رابطه می‌گوید: «هر چند ما باید به دفاع از حمایت‌های خود از زمینه بازی عادلانه برای صنایع‌مان ادامه دهیم، اما بگذارید شفاف باشیم، نمی‌خواهیم تنش تعرفه‌ای با آمریکا داشته باشیم.» در پرونده‌ شکایت مربوط به یارانه‌های هواپیما، قضات «سازمان تجارت جهانی» هنوز تصمیمی درخصوص میزان خسارات و اقدامات تلافی‌جویانه طرفین نگرفته‌اند. با این حال پرونده‌ای که آمریکایی‌ها علیه ایرباس گشوده‌اند پیشرفت بیشتری داشته است، و انتظار می‌رود نتیجه نهایی آن تا ماه ژوئن یا جولای اعلام شود. رأی مربوط به شکایت اتحادیه اروپا از یارانه‌هایی که آمریکا به غول هواپیماساز خود می‌پردازد اما به نظر در اوایل سال ۲۰۲۰ صادر خواهد شد.

آشتی: ماموریت غیرممکن

واشنگتن و بروکسل پیش از این نیز در جریان تعرفه‌هایی که دونالد ترامپ علیه واردات فولاد و آلومینیوم وضع کرد درگیر جنگ تجاری بوده‌اند. اتحادیه اروپا این تعرفه‌ها را با افزایش تعرفه ۸/ ۲ میلیارد دلار از واردات محصولات آمریکایی پاسخ داده است. در این واکنش، بروکسل کالاهایی که از لحاظ سیاسی حساس هستند را هدف قرار داده است، محصولاتی همچون مشروبات الکلی، کنتاکی و موتورهای هارلی‌دیویدسون. در این رابطه یکی از مقامات اروپایی می‌گوید فهرست جدید به‌گونه‌ای تهیه شده است که در کنار اثرگذاری حداقلی بر کسب‌وکارهای اروپایی، نقش بازدارنده و اثرگذار علیه طرف مقابل داشته باشد.

چین جایگزین آمریکا

مازاد تجاری اتحادیه اروپا برابر آمریکا در دو ماه نخست ۲۰۱۹ روندی افزایشی داشت، در حالی که کسری تجاری آن در برابر چین وخیم‌تر شد. به عقیده کارشناسان این ارقام می‌تواند تنش‌های اقتصادی جهان را وخیم‌تر کند. بر اساس آمارهایی که روز چهارشنبه اداره آمار اتحادیه اروپا منتشر کرد، مازاد تجاری این اتحادیه برابر ایالات‌متحده در ماه‌های ژانویه و فوریه نسبت به دوره مشابه سال گذشته از ۹/ ۲۰ میلیارد یورو به ۶/ ۲۱ میلیارد افزایش یافت. این در حالی است که در دوره مشابه کسری تجاری اتحادیه اروپا برابر چین با افزایش از ۵/ ۳۵ میلیارد یورو به ۹/ ۳۷ میلیارد، وخیم‌تر شده است. به گزارش «رویترز»، تاکنون آمریکایی‌ها، اتحادیه اروپا را هدف افزایش تعرفه قرار داده‌اند، و با گلایه از عدم‌توازن تجاری، تهدید کرده‌اند که تعرفه‌های بیشتری را علیه قاره سبز اعمال خواهند کرد. این در حالی است که هر دو طرف در واشنگتن و بروکسل از اقدامات تجاری ناعادلانه پکن شاکی هستند. بر اساس آمارهای روز چهاشنبه، در مجموع نیز کسری تجاری ۲۸ عضو اتحادیه اروپا در دو ماه نخست ۲۰۱۹ نسبت به سال گذشته از ۷/ ۲۰ میلیارد یورو به ۴/ ۲۸ میلیارد یورو افزایش یافته است. به عقیده کارشناسان، یکی از اصلی‌ترین دلایل تشدید کسری تجاری کشورهای اروپایی، افزایش واردات انرژی بوده است. البته با در نظر گرفتن تجارت ۱۹ کشور عضو اتحادیه اروپا، حجم صادرات نسبت به سال گذشته رشد ۴/ ۴ درصدی را تجربه می‌کند، رشدی که برای واردات به ۴/ ۰ درصد می‌رسد. این روند منجر شده است مازاد تجاری دو ماه نخست این گروه از کشورها از ۵/ ۱۶ میلیارد یورو دوره مشابه سال گذشته به ۹/ ۱۷ میلیارد یورو افزایش یابد. البته زمانی که تعدیلات فصلی لحاظ می‌شود، مازاد تجاری ناحیه یورو از ۴/ ۱۷ میلیارد یورو در ماه ژانویه به ۵/ ۱۹ میلیارد یورو در ماه فوریه افزایش می‌یابد، روندی که ناشی از کاهش ۴/ ۱ درصدی صادرات و ۷/ ۲ درصدی واردات است.

روز چهارشنبه همچنین وزارت بازرگانی آمریکا، تازه‌ترین آمارهای تجارت این کشور را منتشر کرد، آمارهایی که خلاف روال همیشگی را نشان می‌داد. بر اساس این آمارها، کسری تجاری آمریکا به پایین‌ترین سطح ۸ ماه اخیر خود رسیده، اتفاقی که عمدتا ناشی از کاهش واردات از چین بوده است. به گزارش «رویترز» این آمارها می‌تواند خبری امیدوارکننده برای رشد فصل نخست اقتصاد آمریکا و رئیس‌جمهوری این کشور باشد، فردی که از زمان روی کار آمدن، سیاست «نخست آمریکا» را در پیش گرفته است. آمارهای روز چهارشنبه تجارت آمریکا نشان می‌دهد، کسری تجاری این کشور با کاهشی ۴/ ۳ درصدی به ۴/ ۴۹ میلیار دلار در ماه فوریه رسیده که پایین‌ترین سطح از ژوئن ۲۰۱۸ است. این در حالی است که تجارت کالاهای به لحاظ سیاسی حساس – که هدف اصلی دولت او در جنگ تجاری با چین بوده‌اند – با کاهشی ۲/ ۲۸ درصدی به ۸/ ۲۴ میلیارد دلار در ماه فوریه کاهش یافت. عمده این امر ناشی از کاهش ۲/ ۲۰ درصدی واردات ایالات‌متحده‌ از دومین اقتصاد بزرگ دنیا، چین، و افزایش ۲/ ۱۸ درصدی صادرات به این کشور در ماه فوریه بوده است.