تحلیلگران اقتصادی نامتوازن بودن اقتصاد برق و آب را به نرخ‌های غیرمتعارف آب و برق نسبت می‌دهند و معتقدند این چالش مسبب شکل‌گیری مشترکان بدمصرف زیادی در کشور شده است. از سوی دیگر فعالان بخش‌خصوصی نیز ناهمخوانی دخل و خرج‌ها در صنعت آب و برق را یکی از مهم‌ترین دلایلی می‌دانند که این روزها کسب‌وکارشان را در مرز ورشکستگی قرار داده است. حال دولت در جهت رفع این چالش، بسته‌های تشویقی و تنبیهی برای مشترکان در دستورکار قرار داده که البته هنوز در هیات دولت بررسی و به تصویب نرسیده است. وزارت نیرو برای بسته‌های بازدارنده پیشنهادی خود، مصرف‌کنندگان را در سه گروه تقسیم‌بندی کرده است. به‌گفته متولی نیرو گروه نخست مشترکان خوش مصرف وسیعی هستند که ۷۰ درصد مشترکان برق و ۷۵ درصد مشترکان آب در این گروه قرار گرفته‌اند و الگوی مصرف را رعایت می‌کنند. دسته دوم اما شامل مشترکانی است که کمتر از گروه نخست هستند و به‌عنوان گروه صرفه‌جو شناخته می‌شوند و از الگوی صحیح مصرف کمتر آب و برق استفاده می‌کنند. گروه سوم نیز با وجود اینکه بخش کمی از مصرف‌کنندگان را شامل می‌شود، اما حجم مصرف بسیار بالایی را به خود اختصاص داده‌اند و از آنها به‌عنوان بدمصرف یاد می‌شود. این گروه مطابق با آمارها چند برابر الگوی مصرف از آب و برق استفاده می‌کند که به همین منظور متولیان نیرو درصدد هستند در بسته پیش‌رو این افراد را به سمت خوش مصرفی سوق دهند.

جزئیات بسته

وزیر نیرو جزئیات بسته‌های تشویقی و تنبیهی وزارتخانه متبوعش را تشریح کرد. به‌گفته رضا اردکانیان در صورت تصویب دولت قرار است برای مشترکان صرفه‌جو و کم‌مصرف معادل مبلغ صرفه‌جویی شده آب و برق، پرداختی صورت گیرد. به‌طور مثال اگر الگوی مصرف آب برای خانوار ۱۵ مترمکعب است و خانواده‌ای ۱۲ مترمکعب استفاده می‌کند، وجه منابع صرفه‌جویی شده به این مشترکان پرداخت می‌شود. وزیر نیرو در ادامه گفت: اما از طرف مقابل برای گروه اندک بدمصرف تعرفه بالایی را لحاظ خواهیم کرد که آن هم نه از جهت تامین منابع مالی بلکه درصددیم تا مصارف این گروه را نیز متعادل کنیم و در صورت ادامه روند بدمصرفی وجه دریافتی از آنها را به گروه‌های خوش مصرفی که صرفه‌جویی می‌کنند اختصاص بدهیم. وی تاکید کرد: برای تابستان سال آینده درصددیم تا حدود ۳هزار مگاوات برق را با کمک مردم این‌گونه صرفه‌جویی و به تعبیری تولید کنیم تا پیک تابستان سال ۹۸ را با مشکلات کمتری سپری کنیم.

وزیر نیرو افزود: بر اثر توقف صادرات برق برنامه‌های کشورهای همسایه به‌هم ریخت اما در قرارداد به آنها گفته بودیم که در زمان پیک مصرف امکان صادرات وجود ندارد. اردکانیان گفت: با تنظیم دمای دستگاه‌های سرمایشی از ۱۷ تا ۱۸ درجه به ۲۳ تا ۲۵ درجه بیش از ۲ هزار مگاوات معادل ۲/ ۵ میلیارد یورو صرفه‌جویی شد. وزیر نیرو افزود: پیک مصرف برق کشور از شب به روز منتقل شده و این حرکت به سمت مصرف درست است. اردکانیان گفت: میانگین میزان بارش‌ها ۲۸ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافت و استان خوزستان حدود ۴۸ درصد و استان‌های سیستان و بلوچستان و هرمزگان نیز حدود ۷۵ درصد کاهش بارندگی داشتند. وی با بیان اینکه در تهران ۴۶ روز دمای بالاتر از سال قبل داشتیم، افزود: هر یک درجه افزایش دما در کشور ۱۵۰۰ مگاوات به برق مورد نیاز اضافه می‌کند و این موجب شد خاموشی‌هایی از نیمه تیر تا ۱۸ مرداد ایجاد شود البته کمبود برق به خوبی مدیریت شد. وزیر نیرو گفت: قبل از تابستان سال ۹۷ برآورد ما این بود که ۳۳۴ شهر کشور با جمعیت ۳۴ میلیون نفر در معرض تنش آبی هستند و براین اساس هزار و ۲۰ میلیارد تومان برای حفر چاه، بهسازی، ساخت مخازن و ایستگاه‌های پمپاژ تخصیص یافت. اردکانیان افزود: در برنامه‌ریزی برای سال آینده میزان بارش‌ها را مانند سال قبل در نظر گرفته‌ایم و برای آب شرب پیش‌بینی‌های لازم را کرده‌ایم. وی گفت: در بهره‌برداری از آب‌شیرین‌کن‌ها طرح‌های کوتاه‌مدت و بلندمدتی داریم و می‌خواهیم نواری با عمق ۱۰۰ کیلومتر در جنوب کشور را به آب شیرین‌کن‌ها برای تامین آب شرب و بهداشتی متکی کنیم. وزیر نیرو با بیان اینکه در اجرای این طرح‌ها به بخش‌خصوصی توجه ویژه‌ای داریم، افزود: نقدینگی بسیاری در کشور وجود دارد که باید با فراهم کردن الزامات آن را وارد مسیر درست و بخش‌های مختلف سودآور از جمله آب و انرژی کنیم. اردکانیان گفت: بیش از ۶۰ درصد نیروگاه‌ها به بخش‌خصوصی واگذار شده و وزارت نیرو مشتری آنهاست. وی افزود: دولت باید صنعت برق و تجهیزات آن را به موقع و با ارز مناسب حمایت کند.