همزمان با اعلام خزانه‌داری آمریکا برای لغو فروش ایرباس و بوئینگ به ایران بررسی شد
جایگزین خرید در صنعت هوایی
تصمیم وزارت خزانه‌داری آمریکا در حالی است که «ایندیپندنت» در تحلیلی اعلام کرد که خروج آمریکا از برجام در مجموع موجب ضرر مالی ۴۰میلیارد دلاری به شرکت‌های اروپایی ایرباس و بوئینگ آمریکا می‌شود. در این شرایط مقامات ایرانی قرار است ظرف مدت دو هفته بررسی‌های لازم را انجام دهند و نظر خود را در رابطه با قراردادها و وضعیت خرید هواپیما، اعلام کنند. برخی ارزیابی‌ها حاکی از این است که در صورت پیروی بوئینگ و ایرباس از سیاست‌های جدید دولت آمریکا، ادامه رایزنی با هواپیماسازی «میتسوبیشی» ژاپن، «ATR» (ای‌تی‌آر) ایتالیا، هواپیماسازی کومک (Comac) چین و سوخو روسیه به‌عنوان جایگزین مطرح است. مقامات ایران بعد از اجرای برجام، پای میز مذاکره با دو غول هواپیماساز جهان یعنی ایرباس و بوئینگ از یک‌سو و شرکت ای‌تی‌آر ایتالیا از سوی دیگر نشستند، نتایج این مذاکرات امضای خرید ۲۰۰ فروند هواپیما میان هواپیمایی ایران‌ایر با سه شرکت مهم هواپیماسازی دنیا در تاریخ‌های ۲۱ آذرماه ۹۵ با بوئینگ برای خرید ۸۰ فروند هواپیما، ۲ دی‌ماه ۹۵ با ایرباس برای خرید ۱۰۰ فروند هواپیما و ۲۴ فروردین ۹۶ با ای‌تی‌آر برای خرید ۲۰ فروند هواپیما بود؛ هواپیماهایی که بعدها به‌عنوان هواپیماهای برجامی شهرت یافتند.
ایران تاکنون ۱۱ فروند هواپیما (شامل هشت فروند آی‌تی‌آر و سه فروند ایرباس) را تحویل گرفته است. بر اساس این گزارش، بعد از سخنرانی ترامپ اداره خزانه‌داری آمریکا که مجوز صادرات را کنترل می‌کند، اعلام کرد که ایالات‌متحده، پس از یک دوره ۹۰ روزه (۶ آگوست ۲۰۱۷)، دیگر اجازه نخواهد داد هواپیماهای مسافربری، قطعات و خدمات آن به ایران صادر شود. استیون منوچین به خبرنگاران حاضر در خزانه‌داری آمریکا، گفت: مجوز صادرات بوئینگ و ایرباس لغو خواهد شد. تحت توافق اصلی، مجوزهایی برای صادرات هواپیما، قطعات و خدمات، صادر شده بود که لغو خواهند شد. ایرباس در واکنش به تصمیم آمریکا برای خروج از برجام اعلام کرد که تصمیم آقای ترامپ را بررسی خواهد کرد، اما این کار زمان خواهد برد. راینر الر، مدیر روابط‌عمومی ایرباس، گفت: «ما به دقت تصمیم رئیس‌جمهوری آمریکا را ارزیابی خواهیم کرد و قدم بعدی ما بر اساس سیاست داخلی و در متابعت کامل از تحریم‌ها و مقررات منع صادرات اتخاذ خواهد شد. این زمان می‌برد.» اما گوردون جاندور، سخنگوی بوئینگ، در این رابطه گفته است: «ما به دنبال مسیری خواهیم بود که دولت آمریکا ما را هدایت کند، همان‌طور که در سراسر این پروسه این‌چنین بوده است.»پیش از این نیز مقامات بوئینگ تحویل هواپیما به ایران را در راستای فرآیندهای دولت آمریکا به تعویق انداخته بودند. اما مقامات مسوول ایرانی چه واکنشی نشان دادند؟ فرزانه شرفبافی، مدیرعامل هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که طرف قرارداد با دو غول هواپیماساز جهان است، در اظهارنظری اعلام کرد: درخصوص قراردادهای خرید هواپیما از ایرباس و بوئینگ به مدت دو هفته بررسی‌های لازم را انجام می‌دهیم و پس از آن نظر خود را در رابطه با این قراردادها و وضعیت خرید هواپیما اعلام می‌کنیم.
دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران نیز معتقد است که با توجه به باقی‌ماندن اروپایی‌ها در برجام و زمانی که شرکت ایرباس برای بررسی شرایط درخواست داده، اظهارنظر قطعی درباره سرنوشت قرارداد هواپیماهای برجامی زود است، ولی نمی‌توان گفت که با خروج آمریکا از برجام، ورود هواپیماهای جدید به ایران متوقف خواهد شد. مقصود اسعدی‌سامانی در گفت‌وگو با «ایسنا» اظهار کرد: با توجه به اینکه آمریکا رسما اعلام کرد که از برجام خارج خواهد شد، شرکت‌های هواپیمایی ایرانی نیز رویکردها و برنامه‌های خود را بر این اساس تنظیم خواهند کرد. همان‌طور که صنعت هواپیمایی ایران در طول چهار دهه گذشته با وجود تمام تحریم‌ها به حیات خود ادامه داده، از این پس نیز شرکت‌های ایرانی حرکت‌شان را متوقف نخواهند کرد. وی با بیان اینکه ایرباس و بوئینگ باید خودشان شرایط فروش هواپیما به ایران را بار دیگر بررسی کنند، تصریح کرد: با وجود آنکه ما در جزئیات قراردادها میان طرفین نیستیم، اما این موضوع مشخص است که دو طرف تعهداتی به یکدیگر دارند و باید دید که در آینده این تعهدات چگونه اجرایی می‌شود؛ هرچند با خروج آمریکا از برجام اجرای این قراردادها دشوار خواهد شد، اما باید دید که به‌طور خاص ایرباس به‌عنوان یک شرکت اروپایی در نهایت به چه ارزیابی در این رابطه می‌رسد.
اسعدی‌سامانی با اشاره به توافقات اخیر شرکت‌های ایرانی با هواپیماساز سوخوی روسیه گفت: این موضوع نشان می‌دهد که ایرلاین‌های ما برنامه‌های مختلفی برای توسعه ناوگان خود دارند. حتی در صورتی که مشکلاتی بزرگ در جریان قراردادها به‌وجود بیاید نیز باز هم ما می‌توانیم با طرح‌های جدید، توسعه و تجهیز ناوگان خود را ادامه دهیم. بر اساس این گزارش، علاوه بر سوخو روسیه، ایران قرارداد خرید ۲۰ فروند آی‌تی‌آر را نیز امضا کرده است که تاکنون ۸ فروند از این هواپیماها را تحویل گرفته است. از سوی دیگر، خرید از شرکت هواپیمای تجاری «کومک» چین نیز هدف دیگر مقامات ایرانی است. این شرکت به منظور کاهش وابستگی چین به شرکت‌های ایرباس و بوئینگ، هواپیماهای مسافربری بزرگ با ظرفیت بیش از ۱۵۰ مسافر را طراحی و تولید می‌کند. هواپیماهای «میتسوبیشی رجیونال جت» ۷۰ نفره شرکت میتسوبیشی گزینه دیگر است. ایران‌ایر قصد دارد از این هواپیماها در مسیرهای داخلی استفاده کند. متقابلا این شرکت هواپیماسازی نیز برای فروش هواپیماهای مسافربری خود که در دست تولید دارد، پیش از این وارد مذاکره با ایران شده بود.
ارسال نظر