ساماندهی برندها به روایت آمار

دستورالعمل نحوه صدور گواهی فعالیت برندهای پوشاک خارجی با رویکرد «حمایت از تولید داخل، تقویت صادرات و جلوگیری از ورود کالاهای قاچاق» به کشور تهیه شد و بر اساس آن همه نمایندگی‌ها یا شعب شرکت‌های خارجی برای فعالیت مجاز در ایران ملزم به دریافت گواهی فعالیت شدند. در کنار اخذ گواهی فعالیت براساس دستورالعمل ابلاغی برندهای خارجی ملزم شدند تا در دو سال اول فعالیت خود در ایران حداقل ۲۰ درصد ارزش واردات خود را در داخل تولید و حداقل معادل ۵۰ درصد ارزش تولید خود را صادر کند. الزامات در نظر گرفته شده تنها به مفاد پیش بینی شده در این دستورالعمل ختم نشد؛ به‌طوری که خرداد سال جاری متولیان تجاری کشور نیز در دو بخشنامه جداگانه سیاست‌های جدید واردات پوشاک به کشور را اعلام کردند؛ سیاستی که براساس آن واردات پوشاک به‌صورت فردی به شکل رسمی ممنوع شد و وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در بخشنامه‌ای اولتیماتومی یک‌ماهه به واردکنندگان معتبر پوشاک داد که تاکنون گواهی فعالیت خود را تمدید نکرده‌اند. براساس ابلاغیه گمرک، واردات پوشاک به کشور از این پس به‌صورت تجاری صرفا از طریق دریافت «گواهی فعالیت» مطابق با شرایط دستورالعمل نحوه صدور گواهی فعالیت نمایندگان و شعب شرکت‌های خارجی عرضه‌کننده مجاز پوشاک در ایران صورت خواهد گرفت و در غیر این صورت، واردات پوشاک قاچاق تلقی شده و طبق مقررات با آن برخورد خواهد شد.

فراوانی قاچاق پوشاک یکی از عواملی است که موجب شد تا ساماندهی واردات این گروه در دستور کار قرار گیرد، براساس آمار اعلام شده از سوی ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال‌های اخیر بیشترین فراوانی قاچاق به پوشاک، مواد غذایی، گوشی تلفن‌همراه، شمش طلا و انواع لوازم‌خانگی اختصاص داشته است. به‌طوری که ارزش قاچاق «پوشاک» در سال ۹۴ برابر با ۲ میلیارد و ۳۶۸ میلیون دلار بوده است و در این سال براساس کشفیات صورت‌گرفته بیش از ۹ میلیون و ۹۰۰هزار ثوب (واحد شمارش لباس دوخته) پوشاک قاچاق کشف شده است؛ در سال ۹۵ نیز میزان کشفیات البسه بیش از ۵/  ۸ میلیون ثوب ثبت شده است و باید دید در سال جاری با توجه به اجرای دستورالعمل ساماندهی بازار پوشاک آیا شاهد کاهش پوشاک قاچاق به کشور خواهیم بود.  در کنار الزام نمایندگی‌های رسمی به تولید در داخل و صادرات متولی این بخش درج شماره بارکد GTIN (شناسه کالای بین‌المللی) و شناسه کالا برای شفافیت هرچه بیشتر واردات پوشاک نیز در دستور کار قرار گرفت و نمایندگی‌ها مکلف به ثبت قیمت رسمی ارائه شده از شرکت مادر که صحت آن به تایید مقام‌های صلاحیت‌دار کشور مبدأ (اتاق بازرگانی) و رایزن جمهوری اسلامی ایران در کشور مبدا رسیده باشد، شدند و هنگام اخذ گواهی ثبت نمایندگی از مرکز اصناف (قبل از واردات کالا) نیز باید شناسه لازم را در سامانه TSC اخذ و به گمرک اجرایی ارائه کنند؛ اقداماتی که می‌تواند کنترل واردات پوشاک را بیش از پیش کند.

حال مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت،‌معدن و تجارت به تشریح اقدامات صورت گرفته در راستای اجرایی کردن این دستور العمل پرداخت و در این خصوص گفت: در راستای اجرای دستورالعمل ساماندهی بازار پوشاک تاکنون ۱۷ برند خارجی مطرح دنیا موفق به اخذ گواهی فعالیت در کشور شده‌اند و ۱۴ متقاضی نیز در حال تکمیل مدارک خود هستند. مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین از درون‌سپاری و سرمایه‌گذاری برندها و نحوه نظارت آن خبر داد.

بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی «شاتا»، افسانه محرابی درباره چگونگی اجرای ساماندهی واردات پوشاک صاحب نام‌ونشان (برند) از مبادی ورودی تا سطح توزیع و عرضه گفت: این دستورالعمل ۱۷ شهریور ۹۵ از سوی وزیر صنعت، معدن و تجارت وقت ابلاغ و کارگروه پیگیری، اجرا و رفع موانع این دستورالعمل به ریاست مشاور وزیر در امور صنایع نساجی، پوشاک و چرم تشکیل شده است. وی هماهنگی لازم برای صدور ثبت سفارشات پوشاک و تعیین ضوابط مربوط به درون‌سپاری و سرمایه‌گذاری برندها و نحوه نظارت آن را از جمله فعالیت‌های این کارگروه دانست.

در کنار برون‌سپاری نحوه نظارت بر فعالیت‌هایی که از سوی این کارگروه صورت گرفته «برگزاری جلسات هماهنگی با نمایندگان برندها و تشویق آنها برای رعایت ضوابط دستورالعمل و ارائه راهکارهای لازم در ارتباط با لزوم دریافت پروانه کسب برای تمامی فروشگاه‌های متقاضی گواهی فعالیت به نام دارنده گواهی فعالیت، الزام به ثبت و درج تعداد و نشانی فروشگاه‌های (شعب) متقاضیان گواهی فعالیت در سامانه مرکز امور اصناف، الزام دارندگان گواهی فعالیت به معرفی توزیع‌کنندگان غیر مجاز (برند) به سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان» نیز از دیگر اقداماتی که به گفته مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت از سوی این کارگروه صورت گرفته است.

محرابی همچنین با اشاره به بازرسی و بررسی میدانی از سوی اداره کل بازرسی و مبارزه با قاچاق کالای سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان از برندها و ارائه گزارش آن، گفت: به منظور انطباق با دستورالعمل جدید برای برندهایی که قبل از صدور دستورالعمل، گواهی فعالیت دریافت کرده‌اند، مهلت قانونی تعیین شد. تمدید مجدد مهلت به برندهایی که در اجرای دستورالعمل موفق به ارائه مدارک مثبت نشده بودند و ابطال گواهی افرادی که مدارک مورد نیاز را در چارچوب دستورالعمل جدید ارائه نکرده‌اند نیز از دیگر برنامه‌های کارگروه بود.

مدیرکل دفتر صنایع نساجی و پوشاک وزارت صنعت، معدن و تجارت با طرح این موضوع که طبق اطلاع ارائه شده از سوی مرکز اصناف و بازرگانان ۱۲۷ درخواست برای دریافت گواهی فعالیت نمایندگی پوشاک به آن مرکز رسیده است، ادامه داد: تاکنون ۱۷ نام نشان (برند) خارجی مطرح دنیا با انجام تمامی مراحل لازم موفق به اخذ گواهی فعالیت در کشور شده‌اند و ۱۴ متقاضی نیز در حال تکمیل مدارک خود هستند؛ از سوی دیگر موضوع تهیه شناسه و شناسنامه کالا براساس ماده ۱۱ آیین‌نامه اجرایی شناسه‌های کالا و رهگیری کالا موضوع ماده (۱۳) قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز و تبصره ۲ ماده ۷ دستورالعمل واردات پوشاک نیز در کارگروه در حال پیگیری است.