روزانه ۸۳هزار گواهی نقره در بورس کالا مورد معامله قرار می‌‌‌گیرد
گواهی نقره؛ ابزاری برای تنوع سبد سرمایهگذاران
شنیده‌‌‌ها حاکی از آن است که چند نهاد مالی برای دریافت مجوز و پذیرهنویسی اولین صندوق نقره در تلاش هستند. با توجه به اینکه صندوق نقره یک ابزار جدید در بازار سرمایه با دارایی پایه متفاوت خواهد بود، طبیعتا نخستین صندوق نقره در جمع‌‌‌آوری تقاضاهای موجود موفق‌‌‌تر عمل خواهد کرد. البته در بلندمدت و با ورود صندوق‌های نقره جدید به بازار، موفقیت صندوق به کیفیت مدیریت داراییها بستگی خواهد داشت. پس از تجربه موفق پذیرهنویسی صندوق‌های طلا در بورس، به نظر می‌‌‌رسد که صندوق‌های نقره نیز می‌توانند به عنوان ابزاری جدید برای دنبال کردن دلار، مورد اقبال عمومی قرار بگیرند. بررسی روند قیمتی گواهی سپرده نقره در بورس کالا نشان می‌دهد که در نخستین روز معاملاتی و در بیستم آذر، قیمت هر گواهی سپرده نقره ۸۸۹هزار ریال بوده که در پایان معاملات روز ششم دی ماه به ۹۵۵هزار ریال رسیده است. بررسی حجم معاملات گواهی سپرده نقره نیز گویای این نکته است که روزانه به طور متوسط ۸۳هزار گواهی نقره در بورس کالا مورد معامله قرار گرفته است.
نقره چیست؟
نقره یا سیم یک عنصر شیمیایی با علامت Ag است. نقره فلزی نرم، سفیدرنگ، براق و جذاب است که در بین تمام عناصر کمترین مقدار مقاومت ویژه الکتریکی را دارد و در بین تمام فلزات بیشترین میزان رسانایی گرمایی را دارد. نقره در طبیعت به صورت خالص و به صورت آلیاژ طبیعی همراه با طلا و دیگر فلزات و در برخی سنگ‌‌‌های معدنی نیز یافت می‌شود. بیشترین تولید نقره جهان به عنوان محصول جانبی از استخراج مس، نیکل، سرب و روی به دست میآید.
انواع نقره
در همین رابطه مهدی فرهادی، کارشناس ابزارهای نوین مالی به دنیای اقتصاد می‌‌‌گوید: نقره بر اساس کاربرد آن، در سراسر جهان با عیارهای مختلفی تولید می‌شود. این عیار با اعداد مختلفی نشان داده می‌شود. عیار ۷۵۰، ۸۵۰، ۹۰۰، ۹۲۵، ۹۵۰، ۹۵۸، ۹۹۰، ۹۹۹ و ۹۹۹.۹ از جمله عیارهای مرسوم نقره است که معروفترین آنها ۹۲۵ است که به آن نقره استرلینگ می‌‌‌گویند. نقره ۹۹۹ خالص‌‌‌ترین نوع نقره است که به‌‌‌دلیل نرمی زیاد قابل استفاده در زیورآلات نیست. شمش نقره به صورت قطعات بزرگ و با خلوص بالا تولید می‌شود و معمولا به صورت اشکال مستطیلی یا مربعی به فروش می‌‌‌رسد. درجه خلوص شمش نقره ۹۹۹ از ۱۰۰۰ است که با خلوص ۹۹.۹درصد نیز نشان داده می‌شود و خالص‌‌‌ترین نوع نقره است که به دلیل نرمی زیاد قابل استفاده در زیورآلات نیست اما در صنایع دیگر و همین‌طور به منظور سرمایهگذاری استفاده می‌شود. سرمایهگذاران به دلیل ویژگی‌‌‌های منحصر به فرد آن، به شمش نقره به عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایهگذاری می‌‌‌نگرند. از مزایای آن می‌توان به خلوص بالا و راحتی در خرید و فروش به صورت قطعات بزرگ اشاره کرد. به این نکته توجه کنید ریسک نگهداری شمش نقره زیاد است و قیمت آن ممکن است تحت‌تاثیر تغییرات بازار قرار بگیرد. نوع دیگر نقره، نقره ساچمه‌ای است؛ این نوع از نقره، به صورت زنجیر یا محصولات مشابه دیگر تولید می‌شود و معمولا به عنوان جواهرات استفاده می‌شود. نقره ساچمه‌ای برای سرمایهگذاری گزینه مناسبی است زیرا به علت نداشتن اجرت، قیمت کمتری نسبت به شمش نقره دارد و همچنین به دلیل زیبایی ظاهری، مقاومت در برابر زنگ زدگی و ارزش آن به عنوان جواهر، توجه سرمایه‌‌‌گذارانی که می‌‌‌خواهند مقادیر کمتری از نقره خریداری کنند، را جلب می‌کند. استرلینگ، یکی دیگر از انواع نقره است که در بازار سرمایه است و جزو محصولات با ارزش سرمایهگذاری محسوب می‌شود. این نوع از نقره، به عنوان یکی از استانداردهای بین‌المللی برای خلوص نقره شناخته می‌شود. درجه خلوص نقره استرلینگ که استاندارد جواهرسازی است ۹۲۵ از ۱۰۰۰ که با ۹۲.۵درصد نیز نشان داده می‌شود. این نقره از ترکیب با فلزات دیگر مانند مس، روی یا نیکل به دست میآید. نقره آب شده یکی دیگر از انواع نقره است که در فرآیندی به نام آب شدن، با اضافه کردن نقره خالص به آب، تولید می‌شود. خلوص نقره آب‌‌‌شده متفاوت است اما استاندارد آن ۹۲۵ است. اگر زیورآلات نقره، به شمش آب‌‌‌شده تبدیل شود عیار آن ۹۲۵ است ولی اگر ساچمه (گوارسه)، به شمش نقره آب‌‌‌شده تبدیل شود، عیار آن ۹۹۹ خواهد بود. این فرآیند باعث تولید نقره با خلوص بالا و استحکام مناسب می‌شود که معمولا به عنوان جواهرات یا زینت‌‌‌های مختلف استفاده می‌شود. نقره آب شده به دلیل زیبایی و استحکام آن، به عنوان یک گزینه جذاب برای سرمایهگذاری در بازار سرمایه شناخته می‌شود.
اوراق بهادار نقره
نقره یکی از فلزات گرانبها و محبوب در بازارهای جهانی است که به عنوان یک دارایی سرمایهگذاری و همچنین ماده اولیه در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌‌‌گیرد. نقره معمولا در بورسهای کالایی مختلفی معامله می‌شود، از جمله بورس کالای نیویورک (COMEX) یکی از بزرگ‌ترین و معتبرترین بورس‌‌‌ها برای معاملات نقره محسوب می‌شود که قراردادهای آتی و اختیار معامله در آن معامله می‌شود. یکی دیگر از بورسهای مطرح بورس فلزات لندن (LME) است که به عنوان یکی از مراکز اصلی معاملات فلزات پایه و گرانبها شناخته می‌شود. نقره در این بورس نیز به صورت قراردادهای آتی و نقدی معامله می‌شود. علاوه بر (COMEX) و (LME)، نقره در بورسهای دیگر مانند بورس کالای شیکاگو (CME) و بورسهای آسیایی نیز معامله می‌شود. بورس کالا به عنوان یک بازارسازمان‌‌‌یافته برای خرید و فروش کالاهای اساسی و مواد اولیه، ظرفیت‌‌‌های زیادی را برای توسعه اقتصادی و تجاری فراهم می‌کند. یکی از ظرفیت‌‌‌های جدید بورس کالای ایران گواهی سپرده کالایی شمش نقره است. گواهی سپرده کالایی شمش نقره یکی از ابزارهای مالی نوین است که به سرمایهگذاران امکان می‌دهد تا با اطمینان بیشتر در بازار فلزات گرانبها فعالیت کنند. این گواهی، نمایانگر مالکیت شمش نقرهای است که در انبارهای معتبر نگهداری می‌شود و به سرمایهگذاران اجازه می‌دهد تا به‌‌‌آسانی و با هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای کمتر نسبت به خرید فیزیکی، در این بازار سرمایهگذاری کنند. مزایای گواهی سپرده کالایی شامل افزایش نقدشوندگی، کاهش ریسک نگهداری فیزیکی و همچنین شفافیت معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌گری است. این ابزار بهویژه در شرایط ناپایدار اقتصادی، گزینه‌‌‌ای مطمئن برای حفظ ارزش داراییها به شمار میآید. به همین دلیل، توصیه می‌شود سرمایهگذاران با آگاهی کامل نسبت به این ابزار، اقدام به خرید و فروش آن کنند. نقره به عنوان یک فلز گرانبها در بورسهای جهانی دارای اهمیت بالایی است و ظرفیت‌‌‌های بورس کالا می‌تواند به تقویت بازارهای مالی، تسهیل تجارت، مدیریت ریسک و جذب سرمایهگذاری کمک کند. با توجه به تحولات اقتصادی و تغییرات در بازارهای جهانی، توجه به توسعه بورس کالا و بهره‌‌‌برداری از ظرفیت‌‌‌های آن امری ضروری است.
کاربردهای نقره
امروزه کاربرد نقره را در جواهرات و بعضی از ظروف می‌توان دید. با وجود اینکه این فلز نسبت به بسیاری از فلزات دیگر ارزان‌تر است، اما هنوز جایگاهش را بعد از طلا حفظ کرده است. در ادامه گزارش به استفاده‌‌‌های متنوعی که از این فلز می‌شود، اشاره خواهد شد. امروزه مهم‌ترین بخش استفاده از نقره در ایران، به صورت جواهرات و زیورآلات است. این موضوع در کشور‌‌‌های مسلمان بیشتر است؛ چرا که دین اسلام استفاده از طلا را برای مردان منع کرده و افزون بر آن، استفاده از انگشتر نقره را تایید و سفارش کرده است. دومین کاربرد نقره در تهیه ظروف قیمتی است؛ به دلیل اینکه نقره ضد باکتری است و مانند برخی فلزات در معرض رطوبت اکسیده نمی‌شود (زنگ نمی‌‌‌زند)، هنوز هم از آن در ساخت ظروف استفاده می‌شود؛ اما به دلیل تولید انواع ظروف از جنس‌‌‌های مختلف، ظروف نقره بیشتر جنبه تزئینی دارند. سومین کاربرد نقره در ورزش است؛ از آنجا که جایگاه نقره بعد از طلا ارزش‌‌‌گذاری شده است، به همین دلیل به عنوان جایزه یا نشان در مسابقات مختلف، به نفر دوم تقدیم می‌شود. این جوایز می‌تواند به صورت مدال، جام یا حتی توپ نقرهای باشد. چهارمین کاربرد نقره در عکاسی و ثبت تصاویر است؛ نقره‌‌‌های برمید و یدید به دلیل حساس بودن در برابر نور، در تاریخ عکاسی بسیار پرکاربرد بوده‌‌‌اند. امروزه با وجود عکاسی دیجیتال، هنوز هم از نمک‌‌‌های نقره برای تولید تصاویر باکیفیت استفاده می‌شود. استفاده از نقره در عکاسی سرقت اثر هنری را بسیار سخت می‌کند. پنجمین کاربرد نقره در صنایع تولیدی است؛ از این فلز به صورت ذوب برای لحیم‌‌‌کاری قطعات و در تراشه‌‌‌های RFID برای ردیابی محصولات پست‌‌‌شده استفاده می‌شود. همچنین نقره در تراشه‌‌‌های LED، رآکتور‌‌‌های هسته‌ای، باتری‌‌‌ها، صفحه نمایش‌‌‌های لمسی، مواد نگهدارنده در چوب و دندان‌پزشکی نیز کاربرد دارد.
مزیت‌‌‌های ورود نقره به بورس
شفافیت معاملات در بورس کالا، حذف ریسک نگهداری فیزیکی، امکان خرید و فروش آنلاین، افزایش نقدشوندگی، ایجاد تنوع در سبد سرمایهگذاری، شفافیت در قیمت‌‌‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا، کاهش ریسک تقلب و کلاهبرداری، امکان سرمایهگذاری با مبالغ اندک، جذابیت برای سرمایهگذاری بلندمدت به دلیل کاربردهای صنعتی نقره از جمله مزیت‌‌‌های ورود نقره به بورس کالاست.
جزئیات معاملات گواهی شمش نقره
معاملات گواهی سپرده شمش نقره در سامانه معاملات ابزارهای نوین مالی بورس کالای ایران انجام خواهد شد. معاملات از ساعت 11:30تا 17 روزهای شنبه تا چهارشنبه انجام خواهد شد. در روزهای پنج‌‌‌شنبه نیز معاملات تا ساعت 15 خواهد بود. دامنه نوسان گواهی سپرده شمش نقره نیز مثبت و منفی 5درصد قیمت پایانی روز معاملاتی قبل خواهد بود. سقف هر سفارش خرید و فروش نیز 10هزار گواهی (معادل 10 کیلوگرم) خواهد بود. کارمزد معاملات هم 0.24درصد در هر سمت (خرید و فروش) خواهد بود. هر گواهی سپرده کالایی معادل یک گرم از شمش نقره یک کیلوگرمی با عیار 999.9 است؛ بنابراین هر شمش نقره معادل‌هزار گواهی سپرده کالایی است.
بررسی بازدهی اونس نقره
با ورود گواهی سپرده نقره به بورس کالا و زمزمه‌‌‌های تاسیس صندوق‌های نقره این سوال برای برخی به وجود آمده است که آیا نقره می‌تواند به عنوان جایگزینی برای طلا در امر سرمایهگذاری تلقی شود یا اینکه همچنان باید طلا را به عنوان دارایی برتر در قیاس با نقره قلمداد کرد. بررسی نوسانات قیمت نقره در بازار جهانی نشان می‌دهد که از ابتدای سال‌جاری میلادی، نقره رشد 23.2 درصدی را به ثبت رسانده است. در همین بازه زمانی طلا رشد 25.8درصدی را تجربه کرده است. برای پاسخ به سوال بالا باید عوامل اثرگذار بر قیمت این دو فلز را از جنبه‌‌‌های مختلف بررسی کرد. رشد طلا و نقره در بازار جهانی به‌‌‌طور کلی تحت‌تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و بازارهای مالی قرار دارد. در ادامه، به مقایسه رشد طلا و نقره در بازار جهانی از منظرهای مختلف پرداخته می‌شود:
ویژگی‌‌‌های بنیادی طلا و نقره
طلا به عنوان یک دارایی امن و پناهگاه مالی در دوران بحران‌های اقتصادی و سیاسی شناخته می‌شود. این فلز گرانبها معمولا در شرایط بی‌‌‌ثباتی اقتصادی و تورم بالا عملکرد خوبی دارد. طلا بیشتر به عنوان یک ابزار سرمایهگذاری بلندمدت در نظر گرفته می‌شود. نقره علاوه بر کاربردهای مشابه طلا در حفظ ارزش، در صنایع مختلف (مانند الکترونیک، انرژی خورشیدی و صنایع پزشکی) نیز کاربرد دارد. به همین دلیل، قیمت نقره ممکن است تحت‌تاثیر تقاضاهای صنعتی نیز قرار گیرد که باعث می‌شود نقره به‌‌‌طور معمول نوسان بیشتری نسبت به طلا داشته باشد.
نوسانات قیمتی
قیمت طلا معمولا نسبت به نقره پایداری بیشتری دارد و نوسانات آن در مقایسه با نقره کمتر است. این ویژگی به دلیل نقش طلا به‌‌‌عنوان یک دارایی امن در طول زمان است. نقره به دلیل ارتباط بیشتر با تقاضای صنعتی، نوسانات بیشتری دارد. در دوران رونق اقتصادی که تقاضا برای محصولات صنعتی افزایش می‌‌‌یابد، قیمت نقره تمایل به رشد دارد. اما در زمان رکود اقتصادی، نقره ممکن است دچار افت قیمت شدیدتری شود.
تقاضای صنعتی
عمده تقاضا برای طلا به عنوان یک سرمایهگذاری است (به ویژه در قالب جواهرات، سکه‌‌‌های طلا و صندوق‌های سرمایهگذاری) تقاضای صنعتی برای طلا در مقایسه با نقره کمتر است. علاوه بر استفاده به عنوان ذخیره ارزش، نقره در صنایع مختلف بهویژه در تولید الکترونیک، پنل‌‌‌های خورشیدی، باتری‌‌‌ها و تجهیزات پزشکی استفاده می‌شود. این ویژگی باعث می‌شود که نقره در مقایسه با طلا حساسیت بیشتری به تحولات اقتصادی و تقاضای صنعتی داشته باشد.
رشد قیمت‌ها
در طول دهه‌‌‌های اخیر، قیمت طلا روندی صعودی داشته است، بهویژه در دوره‌‌‌های بحران مالی (مانند بحران مالی 2008 و بحران کرونا). این رشد معمولا تدریجی و پایدار است. قیمت نقره در مقایسه با طلا رشد پرنوسان‌‌‌تری دارد. نقره می‌تواند در برخی دوره‌‌‌ها با رشد سریع‌‌‌تری مواجه شود، اما این رشد معمولا با ریسک‌‌‌های بیشتری همراه است.
رابطه با نرخ بهره و تورم
طلا به‌‌‌طور سنتی در برابر افزایش نرخ بهره و تورم مقاوم است. در زمان‌‌‌هایی که نرخ بهره کاهش می‌‌‌یابد یا تورم بالا می‌رود، طلا اغلب به‌‌‌عنوان یک دارایی امن جلب توجه می‌کند. اما نقره نیز به‌‌‌عنوان یک دارایی ضدتورم عمل می‌کند، اما به‌‌‌دلیل وابستگی بیشتر به تقاضای صنعتی، تغییرات نرخ بهره و شرایط اقتصادی می‌تواند اثرات بیشتری بر قیمت آن بگذارد.
عملکرد در زمان بحران‌ها
در بحران‌های اقتصادی، طلا اغلب به عنوان یک پناهگاه امن شناخته می‌شود و قیمت آن معمولا افزایش می‌‌‌یابد. بهویژه در زمان‌‌‌هایی که مردم از سرمایهگذاری در بازارهای مالی سنتی هراس دارند، طلا به عنوان یک گزینه مطمئن مطرح می‌شود. نقره نیز ممکن است در بحران‌ها رشد کند، اما این رشد معمولا کمتر از طلاست و بیشتر تحت‌تاثیر نیازهای صنعتی و تقاضای مالی قرار دارد.
بازارهای جهانی و عوامل تاثیرگذار
طلا معمولا در بازارهای جهانی مثل بورس لندن، بورس نیویورک و بورس شانگهای معامله می‌شود. بازار طلا تحت‌تاثیر عوامل مختلفی چون سیاست‌‌‌های پولی، تنش‌‌‌های جغرافیایی-سیاسی و بحران‌های مالی قرار دارد. نقره نیز در این بازارها معامله می‌شود، اما به‌‌‌دلیل حجم پایین‌‌‌تر معاملات و تقاضای صنعتی، ممکن است حساسیت بیشتری به تغییرات بازار و نوسانات اقتصادی داشته باشد. در حالی که طلا و نقره هر دو فلزات گرانبهایی هستند که می‌توانند به عنوان ابزاری برای حفظ ارزش مورد استفاده قرار گیرند، طلا به طور معمول به عنوان یک دارایی امن با پایداری بیشتر شناخته می‌شود، در حالی که نقره نوسانات بیشتری دارد و به دلیل کاربردهای صنعتی، رشد آن ممکن است با دقت کمتری پیش‌بینی شود. در مجموع، طلا برای سرمایه‌‌‌گذارانی که به دنبال کاهش ریسک و پایداری در بلندمدت هستند مناسب‌‌‌تر است، در حالی که نقره برای کسانی که به دنبال فرصت‌‌‌های رشد بیشتر و پذیرش ریسک بالا هستند، جذاب‌‌‌تر است.
