تصویر کشت ارگانیک در ایران

ایران دارای پتانسیل خوبی برای تولید محصولات ارگانیک است و هم‌اکنون در بسیاری از مناطق کشور، محصولاتی تولید می‌شوند که در تولید آنها از سموم و کودهای شیمیایی استفاده نمی‌شود. در بسیاری از موارد، تولید این محصولات به‌طور خودجوش از طرف خود کشاورزان صورت گرفته است، این نشان می‌دهد که زمینه برای تولید این محصولات در کشور فراهم بوده است. اگر برنامه‌ریزی اصولی در این رابطه انجام بگیرد و از پتانسیل‌های موجود به درستی بهره‌برداری شود، ایران در تولید محصولات ارگانیک جایگاه خوبی را در سطح جهانی کسب خواهد کرد. علت رشد سریع سیستم کشاورزی ارگانیک را می‌توان نیاز جامعه، اقتصادی بودن و اهمیت اکولوژیک آن دانست. از دیگر دلایلی که موجب ترغیب کشاورزان به کشاورزی ارگانیک شده، بالا بودن کیفیت محصول و تقویت زمین، کاشت و برداشت با استفاده از نهاده‌‌های طبیعی نظیر کودزیستی، کمپوست‌ها و حشرات سودمند است. یکی دیگر از مواردی که باعث ترویج کشاورزی ارگانیک می‌شود، آگاهی مردم از مضرات مصرف مواد شیمیایی در تهیه محصولات کشاورزی است. بنابراین آگاهی جوامع به ایمنی غذایی، حفاظت محیط زیست و سلامتی انسان‌ها می‌تواند از طریق تحقیق و برنامه‌ریزی دقیق کشاورزی ارگانیک حاصل شود تا نسل‌های آینده بتوانند از شرایط مناسب برخوردار شوند.

رشد بخش کشاورزی به‌عنوان بستری برای کسب اهداف توسعه در کشورهای درحال توسعه امری ضروری قلمداد می‌شود. در میان اهداف موردنظر، بهبود و تقویت رشد اقتصادی و کاهش فقر، بهبود امنیت غذایی و حفظ منابع طبیعی بسیار مهم هستند. شاید بتوان گفت یکی از دلایل عمده عملی و اجرا نشدن برنامه‌های ارتقای بهره‌وری در جامعه کشاورزی کشور به‌خصوص در بخش کشت ارگانیک، فقدان ساختار تشکیلاتی با بهره‌وری و کارآیی بالا در دستگاه‌ها و نبود متولیان مشخص در یک نظام اجرایی است.

کشاورزی پایدار از ارکان مهم دسترسی به امنیت غذایی و حفظ آن با تکیه بر حفظ پایداری محیط‌زیست و سلامت آن است. کشت ارگانیک در این بین یکی از راه‌های رسیدن به این هدف است. به‌طورکلی، کشت ارگانیک باعث رعایت ملاحظات زیست‌محیطی می‌شود. همچنین مزایایی چون «هزینه پایین‌تر تولید نسبت به کشت معمولی و قیمت بالاتر محصولات ارگانیک»، «سلامت و امنیت غذایی مصرف‌کنندگان، حفاظت مناسب از منابع آب و خاک» و «افزایش بهره‌وری با استفاده از روش‌های کشت مخلوط» وجود دارد. علاوه بر آن، می‌توان ده علت برای لزوم حرکت به سوی کشاورزی ارگانیک را به‌صورت زیر طبقه‌بندی کرد. محصولات ارگانیک استانداردهای بیشتری دارند؛ گواهینامه‌های محصولات ارگانیک به‌عنوان بیمه‌هایی است که در تولید این محصولات از مواد شیمایی سمی استفاده نشده است. طعم غذاهای ارگانیک بهتر است؛ گیاهان تولید شده به روش ارگانیک سالم‌تر بوده و به‌عنوان غذاهای خوشمزه‌تر برای تغذیه انسان و حیوانات می‌توان به‌کار رود. محصولات ارگانیک خطر بیماری‌ها را کم می‌کند؛ کشاورزی ارگانیک یکی از راه‌های کاهش مصرف سموم شیمایی و کم کردن این مواد در منابع آب، زمین و هوا است. کشاورزی ارگانیک باعث ایجاد خاک سالم می‌شود؛ خاک یکی از منابع اصلی زنجیره غذایی بوده و یکی از اصول کشاورزی ارگانیک ایجاد خاک سالم است. کشاورزی ارگانیک الگوبرداری از طبیعت است؛ کشاورزی ارگانیک برای اکوسیستم متعادل ارزش قائل است. طبیعت زنده نیز شامل تناوب کشت در محصولات علوفه‌ای و استفاده از گیاهان پوششی و باقی مناطق طبیعی است.

کشاورزی ارگانیک هدایت‌کننده تحقیقات تازه است؛ تولیدکنندگان ارگانیک به‌عنوان پیشرو در تحقیق عدم استفاده از آفت‌کش‌ها و اثرات مضر آن بر محیط‌زیست هستند. تولیدکنندگان ارگانیک در جهت تنوع‌زیستی تلاش می‌کنند؛ از دست دادن تعداد زیادی از گونه‌ها یکی از نگرانی‌های دانشمندان محیط‌زیست است.