چرا مسیر پرداخت بلیت در اتوبوسهای پایتخت مسدود است؟
خودتحریمی در حمل و نقل عمومی
آژانس عکس تهران
ماجرا از تذکر عضو شورای شهر شروع شد و ناصر امانی اعلام کرد که دستگاه‌‌‌های کارتخوان در برخی ایستگاه‌‌‌ها یا وجود ندارند یا فعالیت نمی‌‌‌کنند و مردم نمی‌توانند با کارت بلیت هزینه را پرداخت کنند و این در حالی است که در خطوط اصلی تندرو مثل میدان راه‌آهن تا تجریش که یکی از مهم‌ترین خطوط است و بیشترین حجم مسافران را دارد، این خرابی دیده می‌شود و برخی شهروندان می‌‌‌خواهند هزینه کرایه را واریز کنند تا مدیون نباشند؛ چراکه راننده‌‌‌ها هم حق دریافت پول نقد را ندارند و مردم نیز پول نقد به همراه ندارند و این در حالی است که در جلسه گذشته که مدیرعامل سازمان فاوا به شورا آمد گفت این مسوولیت بر عهده آنها نیست، چراکه خرید امکانات با معاونت حمل‌ونقل و ترافیک است و در مورد خرید این امکانات و نصب آنها اطلاعی نداریم. این در حالی است که شهرداری تهران مدعی است هوشمندسازی را توسعه داده؛ اما در خطوط تندرو دستگا‌‌‌هی موجود نیست و از شهرداری می‌‌‌خواهیم هرچه سریع‌تر این دستگاه‌‌‌ها را نصب و مشکل را حل کند.
بعد از این تذکر، مهدی چمران رئیس شورای شهر تهران نیز با بیان اینکه بر اساس آنچه پرسیدیم گفتند قطعی دستگاه‌‌‌ها نادر است، گفت: شرکت واحد اتوبوسرانی باید دستگاه‌‌‌ها را نصب کند و گزارش آن را سریع‌تر تهیه و ارائه کند. هم فاوا و هم شرکت واحد در این مورد از هم گلایه داشتند. ما تذکر کتبی می‌دهیم که موضوع را حل کنند.
با وجود گلایه‌‌‌های نمایندگان مردم، مهدی علیزاده مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی نیز با تاکید بر اینکه شرکت واحد اتوبوسرانی صرفا بهره‌بردار تجهیزات مذکور بوده و کلیه مسوولیتهای فنی و اجرایی پروژه کارت بلیت اعم از تائید تجهیزات و نرمافزارهای سطح تجهیز و... با سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران است، گفت: با توجه به راهاندازی پروژه ABT (سیستم حساب کاربری مبتنی بر اعتبار شهروندی) در شهر تهران تاکنون ۴۸۵ دستگاه کارتخوان جهت تجهیز ایستگاه‌‌‌ها خریداری و تحویل مناطق اتوبوسرانی شده است، اما از آغاز پروژه در سال۱۴۰۲ تاکنون ۲۲۲ ایستگاه تندرو و ۱۲۴۵ اتوبوس در سطح شهر به کارت‌خوان‌‌‌های جدید تجهیز شده است و این دستگاه‌‌‌ها با صفحه نمایش لمسی، مجهز به سیستم عامل اندروید، قابلیت خوانش کد QR و کارت‌‌‌های بلیت الکترونیک شهروندی و پرداخت از طریق بلیت‌‌‌های دو‌بعدی تهیه شده از نرم‌‌‌افزار شهرزاد را دارد.
وی با تاکید بر اینکه درآمد اتوبوسرانی از بخش بلیت در سال ۱۴۰۲ برابر ۲۴۹ میلیارد تومان بوده است، افزود: جای سوال است که چرا در برخی از ایستگاه‌‌‌ها عامل کنترل بلیت حضور ندارد؟ باید عنوان کرد که با توجه به نصب دستگاه‌‌‌های کارتخوان در ایستگاه‌‌‌ها که در حال انجام است پس از تجهیز هر ایستگاه عامل نظارت بر ثبت کارت نیز استقرار می‌یابد. در همین خصوص، ماه گذشته هم در۵۰ ایستگاه که دستگاه جدید نصب شده است، عامل کنترل بلیت استقرار یافت.
وی در مورد آمار خرابی‌‌‌ها با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۱۸۰ ایستگاه به دلیل مشکل برق و... دستگاه کارتخوان مستقر نشده است که این موضوع در حال پیگیری است، اظهار می‌‌‌کند: هزینه خرید هر دستگاه کارتخوان نسل جدید با احتساب هزینه نصب و راهاندازی حدود ۳۶۰ میلیون ریال است و در مورد علل عمده فقدان یا خرابی دستگاه‌‌‌های کارتخوان در برخی ایستگاههای اتوبوس نیز باید تاکید کنم که شرکت واحد اتوبوسرانی صرفا بهره‌بردار تجهیزات مذکور بوده و کلیه مسوولیتهای فنی و اجرایی پروژه کارت بلیت اعم از تائید تجهیزات و نرمافزارهای سطح تجهیز و... با سازمان فناوری اطلاعات شهرداری تهران است. با این احتساب برخی از مشکلاتی که در بهره‌‌‌برداری دستگاه‌‌‌ها مشاهده شده، در حال رفع هستند و می‌توان هنگ کردن دستگاه‌‌‌های در معرض تابش نور خورشید و حرارت بالا با توجه به شرایط ایستگاه و طولانی شدن زمان قرائت برخی از کارت بلیت‌‌‌ها را از مشکلات عمده دستگاه‌‌‌های کارتخوان اعلام کرد.
وی در مورد میزان فرار بلیت مسافران نیز با تاکید بر اینکه فرار بلیت در ایستگاههای خطوط تندرو حدود ۲۰درصد است، می‌‌‌گوید: شاید یکی از دلایل عمده فرار بلیتی، ایزوله نبودن سازه ایستگاههای اتوبوس باشد که باید این مساله حل و فصل شود.
علیزاده با تاکید بر اینکه دریافت هرگونه وجه نقد توسط رانندگان شرکت واحد در صورت خرابی دستگاه‌‌‌های کارتخوان ما ممنوع است، با وجود این ما به این نیز اکتفا نکرده و بازرسی‌‌‌های ویژه‌‌‌ای از خطوط داریم که در صورت مشاهده هرگونه تخلف بلافاصله با راننده برخورد و پرونده شخص به کمیته انضباطی ارسال می‌شود، گفت: ناگفته نماند که بحث تخلفاتی مثل دریافت وجه نقد توسط راننده تخلف جدیدی نیست؛ ولی در دوره فعلی مدیریت شهری و شرکت واحد نظارت بالا سبب شده شده تا این موضوع به حداقل برسد. علاوه بر اینها، هم سامانه ۱۳۷ پلاس و هم سامانه همیار اتوبوس امکان گزارش تخلف رانندگان را فراهم کرده است و ما در این زمینه با هیچ‌کس تعارف نداریم.
وی با اشاره به سخنان یکی از اعضای شورای شهر درباره ۲۲۰۶ دستگاه کارتخوان غیرفعال در ایستگاههای اتوبوس گفت: تعداد ۲۲۰۶ دستگاه کارتخوان قدیمی روی اتوبوسها فعال و در حال بهره‌‌‌برداری است که به اشتباه و سهوا از سوی کارشناسان غیرفعال تلقی شده است. ضمن اینکه باعنایت به اینکه ۳۰درصد از پرداخت مابه‌‌‌التفاوت به بخش‌خصوصی براساس تراکنش‌‌‌های ثبت شده است، بنابراین تمام دستگاه‌‌‌های کارتخوان در اتوبوسها فعال است که دوستان گفته‌‌‌اند تعداد تراکنش‌‌‌های فعلی ۳۶۰هزار عدد به صورت روزانه است که بنابر فرمایش آنها باید یک و نیم میلیون باشد در حالی که در سال ۱۳۹۸ (قبل از کرونا) که بهترین شرایط سال‌‌‌های اخیر را داشته‌‌‌ایم، تعداد تراکنش ثبت شده روزانه به‌طور متوسط بالغ بر یک میلیون و۲۳۰هزار عدد بوده است. این در حالی است که با توجه به شیوع ویروس کرونا و تغییر رفتار شهروندان در استفاده از وسائط حمل‌ونقل عمومی که منجر به روند کاهشی تقاضای سفر و به تبع آن کاهش تراکنش‌ها ثبتی شده است. در سال‌جاری تعداد تراکنش ثبت شده روزانه در دستگاه‌‌‌های کارتخوان به‌طور متوسط بالغ بر ۵۷۵هزار نفر در روز است.
