هشدار درباره قاچاق قهوه

علی مهجوریان با تاکید بر اینکه واردات قهوه خارجی فرآوری‌شده ممنوع و غیرقانونی است، افزود: به همین علت بدون شک بسیاری از قهوه‌‌‌های خارجی تقلبی است و در کارگاه‌‌‌های زیرزمینی به صورت غیربهداشتی تولید و بسته‌‌‌بندی می‌شود که به سلامت جامعه آسیب وارد می‌کند و هیچ نهادی هم در سطح توزیع گسترده در سوپرمارکت‌‌‌ها و فروشگاه‌‌‌های آنلاین، کنترلی اعمال نمی‌‌‌کند که البته این مورد بارها از طریق انجمن قهوه و حتی شرکت‌های تولیدکننده داخلی پیگیری شده است.

وی یادآور شد: قهوه باید تحت نظارت کارخانه‌‌‌های بهداشتی و مراکزی تولید شود که متعهد به برندشان هستند و به مشتریان خود پاسخگو و در دسترس هستند؛ بنابراین مقابله با ارائه قهوه‌‌‌های تاریخ گذشته و بی‌‌‌کیفیت که باعث مسمومیت می‌شود، گرفته شود تا به سلامت جامعه آسیب نرسد.

مهجوریان با بیان اینکه تولیدکننده داخلی بلاتکلیف است، ادامه داد: به‌‌‌رغم اینکه دولت طی توافق‌‌‌نامه‌‌‌ای با اتاق بازرگانی تاکید کرده که هر قانونی باید با نظر بخش‌خصوصی وضع شود و از دستورالعمل‌‌‌های خلق‌‌‌الساعه جلوگیری شود، اما هنوز این رویکرد ادامه دارد.

وی با اشاره به لزوم حمایت از تولیدکننده داخلی گفت: کارخانه‌‌‌های تولیدی در تامین مواد اولیه باید در اولویت باشند و مورد حمایت قرار بگیرند. همچنین دولت باید از بازرگانان به صورت مدیریت شده حمایت کند تا بتوانند مواد اولیه تولیدکننده‌‌‌هایی را که توان واردات مواد اولیه خود را ندارند را تامین کنند و بازرگانان نقش تسهیل‌گر برای تولید داشته باشند .

این فعال صنعت قهوه درباره نقش دولت و نهادهای ذی‌ربط در توسعه صنعت قهوه گفت: به‌رغم اینکه دولت باید نقش مانع‌زدایی ایفا کند، اما در مواردی نقش مانع‌‌‌تراش را دارد. واردات مواد اولیه، تعرفه‌‌‌های گمرکی، اخذ ضمانت‌‌‌نامه‌‌‌های مختلف، تعلل در خروج مواد اولیه از گمرک، عدم مهلت جهت وصول مالیات‌‌‌ها یا حقوق دولتی و تحمیل فشار مالی به تولیدکنندگان از جمله این موانع است. همچنین تعطیلات گسترده نهادهایی همچون گمرک؛ بانک مرکزی و... به دلیل ناترازی‌‌‌های انرژی مطرح است، بسیاری از این تعطیلی‌ها باعث تعطیلی تولید یا تعویق فعالیت‌های ما شده اینکه دولت مسوولیت عدم اجرای وظایف خود را بر عهده نمی‌گیرد جای بسی تعجب هست اما از ما انتظار دارد به‌‌‌موقع تکالیف‌مان را انجام دهیم درغیر این صورت صرف حاکم بودن با هرگونه اقدام بدون اهمیت به توقف تولید نسبت به وصول درآمدهای خود اقدام می‌کنند .

وی تاکید کرد: این صنعت آمادگی صادرات به کشورهای همسایه و دورتر را دارد و دولت باید از این صنعت حمایت و ارزش‌آفرینی کند و نباید به فکر کشیدن جان یک صنعت نوپا و سودآور با تصمیمات اشتباه باشد .

عضو‌‌‌انجمن قهوه ایران در ادامه با بیان اینکه انتظارات و سلایق مصرف‌کنندگان قهوه در ایران بسیار گسترده است، گفت: با توجه به علم موجود، ما می‌توانیم تمام سلایق را در صنعت قهوه پوشش دهیم. کارخانه‌‌‌های داخلی به این نیازها پاسخ می‌دهند و تمام محصولاتی که در سطح جهانی عرضه می‌شود، در ایران هم تولید می‌شود.

مهجوریان وضعیت تولید، فرآوری و بسته‌‌‌بندی قهوه در ایران را از لحاظ شکلی و سرمایه‌‌‌گذاری، عالی دانست و گفت: سرمایه‌گذاری‌‌‌های کلانی در صنعت قهوه انجام شده . صنعت قهوه در دنیا حجم تجارت بزرگی را دارد، به طوری که تراکنش‌‌‌های مالی کلانی در این صنعت انجام می‌شود و کمپانی‌‌‌های بزرگ روی آن سرمایه‌‌‌گذاری می‌کنند و زنجیره بزرگی از کارآفرینی و شغل را شامل می‌شود. در ایران نیز صنعت قهوه در حال ورود به گام بالاتری است و صنعتی تاثیر‌گذار و مهم است که باید از این فرصت جهت پوشش بازارهای بین‌المللی استفاده کرد محصولات در کافه‌‌‌ها، رستوران‌‌‌ها، فروشگاه‌ها، کارآفرینی گسترده‌‌‌ای ایجاد کرده و نیروهای انسانی زیادی در این صنعت مشغول به کار هستند، بنابراین عدم حمایت از صنعت قهوه تاثیر منفی در امنیت شغلی کشور نیز به همراه دارد.

مهجوریان درباره مشکلات واردات قهوه به ایران گفت: ناهمخوانی تخصیص ارز و عدم تخصیص زمان مناسب ثبت‌سفارش، از مشکلات واردات قهوه به ایران است. قهوه یک محصول کشاورزی است و زنجیره تامین قهوه در سراسر دنیا زمان‌‌‌های مختلف برداشت دارد که زمان برداشت آن ۳ماه در سال است. یعنی ۹ ماه پس از تخصیص ارز و ثبت‌سفارش، زمان برداشت این محصول می‌‌‌رسد و این رویه باعث نگرانی و ضرر واردکنندگان و تولیدکنندگان است و باید این مدت زمان افزایش پیدا کند تا بتوانند بدون دغدغه محصول باکیفیت‌‌‌تری را در زمان مناسبی وارد کنند. عملیات ثبت‌سفارش قهوه باید متناسب با زمان برداشت و منطقی‌‌‌تر انجام شود و سهمیه‌‌‌بندی شرکت‌ها باید مطابق آنچه که تولید و ارائه می‌کنند، باشد.

وی درباره چالش‌‌‌های توزیع قهوه در کشور بیان کرد: شرکت‌های دارای مجوز رسمی می‌توانند در داخل کشور فعالیت کنند، ولی محصولات شرکت‌های فاقد مجوز و فاقد سیب سلامت توسط نهادهای نظارتی جمع‌‌‌آوری می‌شود و با توجه به اینکه نیاز کشور همواره رو به افزایش است، امیدواریم دولت از این شرکت‌ها حمایت کند تا بتوانند بازار را گسترش دهند.

این فعال بخش‌خصوصی درباره تاثیر نوسانات نرخ ارز بر قیمت قهوه در بازار داخلی گفت: نوسانات نرخ ارز نه تنها بر صنعت قهوه بلکه بر همه بخش‌‌‌ها تاثیر وحشتناکی دارد. فرضا وقتی یک تولیدکننده مارجین ۱۵ تا حداکثر ۲۰درصدی برای تولید خود در نظر می‌گیرد و ناگهان با افزایش نرخ مواد اولیه مواجه می‌شود، دچار بلاتکلیفی می‌شود. از آن طرف، تغییر قیمت محصولات تولیدی ۳ تا ۴ ماه زمان می‌برد و در این مدت باید زیان بزرگی را متحمل شود.

وی درخصوص راهکارهای بهبود زنجیره تامین قهوه در ایران بیان کرد: برای بهبود زنجیره تامین قهوه وزارت جهاد کشاورزی باید هماهنگی بیشتری با وزارت صمت و کارگروه علمی متشکل از انجمن قهوه و متخصصان و کارخانه‌‌‌هایی که در وزارت صمت به رسمیت شناخته شده‌‌‌اند و به عنوان مرجع می‌تواند از آنها استفاده کند، داشته باشد و نظرات آنها را بپذیرد.

مهجوریان افزود: امیدواریم این صنعت هر روز پویاتر شود. اگر دولت از این صنعت غافل شود، بعدها بابت واردات محصولات نهایی، باید چهار برابر ارز بیشتری را از محل درآمدهای ارزی خود اختصاص دهد و این ارزش افزوده را در داخل از دو جهت از دست خواهد داد؛ یکی اینکه اشتغال‌زایی از بین می‌رود و دوم اینکه مجبور است برای تامین نیاز قهوه مصرفی داخلی، به عنوان یکی از کالاهای اساسی، اقدام به واردات کند.

وی در پایان گفت: اگر امروز ارز به واردات مواد اولیه یعنی گیاه خام قهوه تخصیص داده نشود، نیاز کارخانه‌‌‌ها به مواد اولیه تامین نمی‌شود و در آینده بسیار نزدیک این میزان قهوه با چهار برابر قیمت به عنوان محصول نهایی باید وارد کشور شود. پس کاری نکنیم که صنعت پیشتاز قهوه ایران با قدم‌‌‌های اشتباه، به ایران خودروی ایران در مقایسه با کشورهای دیگر تبدیل شود و بعد تازه به فکر واردات خودرو و کالای خارجی بیفتیم.