چشمانداز بازار خودرو
در همین حال، مصرفکنندگان بهطور فزایندهای بدبین شدهاند و عدمتحقق این وعدهها، اعتماد به اثربخشی چنین طرحهایی را از بین برده است. این مقاله تاثیر تاخیر در واردات خودرو بر اثربخشی سیاست خبردرمانی، وضعیت فعلی قیمت خودرو و فرصت مناسب برای تصمیمگیری مصرفکنندگان واقعی برای خرید را بررسی میکند.
واردات خودرو و وعدههای محققنشده
نرخ رشد قیمت خودروهای داخلی در سال گذشته، رقم ۸۰ تا ۹۰درصد و در مورد خودروهای وارداتی، بالای ۱۰۰درصد را نشان میدهد که حتی از نرخ افزایش قیمت دلار نیز، بیشتر بوده است. قرار بر این بود که در سال ۱۴۰۱ واردات صدهزار دستگاه و در سال ۱۴۰۲ واردات صدهزار دستگاه دیگر را شاهد باشیم، اما آنچه در عمل رخ داد، واردات مجموعا کمتر از ۲هزار دستگاه طی سال ۱۴۰۱ و تا امروز از سال ۱۴۰۲ بوده است. از سوی دیگر، طرح بلوکه کردن ۵۰۰ میلیون تومان در حساب مشتریان که گفته میشد قرار است به تحویل چند صدهزار دستگاه بینجامد، در نهایت به تحویل در سال ۱۴۰۳ موکول شد.
بدیهی است که مغایرت انتظارات با واقعیت، به رکود بازار میانجامد. باید توجه داشت که حتی در صورت تامین ارز موردنیاز واردات خودرو با هزینههای زیادی همراه خواهد بود.
نوسان قیمت در بیثباتی اقتصاد
باید توجه داشت در شرایط بیثباتی اقتصاد، نوسان قیمتها بیشتر ناشی از عوامل روانی است تا واقعیتهای عینی. حتی در پاسخ به این پرسش که چرا در سال گذشته، شکاف بزرگی را بین عرضه و تقاضا شاهد بودیم، باید گفت سنجیدن تقاضای واقعی بازار به ثبات اقتصادی نیاز دارد. در شرایطی که اقتصاد در وضعیت ثبات نباشد، خریداران یا از هراس قیمتهای افسارگسیخته در کوتاهمدت یا با اندیشههای سوداگرانه به بازار هجوم میآورند و همین مساله موجب ایجاد تقاضای کاذب میشود، اما آنچه در قیمتگذاری دستوری حاصل میشود، از یکسو بر هم زدنِ نظام توزیع کالا و از سوی دیگر، ایجاد بازار سیاه به واسطه ایجاد ارزش کاذب برای کالاست.
عوامل تاثیرگذار بر قیمت خودرو
از نرخ ارز به صورت مستقیم تا تصمیمگیریهای کلان در مورد سیاست خارجی و حتی سیاستگذاریهای اقتصادی، روی قیمت خودرو اثر میگذارد. رشد چشمگیر قیمت دلار در نیمه دوم سال گذشته که در مقطعی به افزایش قیمتها در بازار خودرو انجامید، در ادامه به واسطه شایعات پیرامون واردات خودرو و همچنین ورود شورای رقابت به این عرصه، رویه را تا حد قابلتوجهی تعدیل کرد. بهعنوان مثال در مورد خودروی فونیکس افایکس، قیمتی که در دوران اوج آن به ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان رسیده بود، حالا در دوران رکود به حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان رسیده است. اما پرسش قابل تأمل اینجاست که بازار فعلی با توسل به قیمتگذاری دستوری و سیاستهای خبردرمانی، آیا کماکان ظرفیتی برای کاهش قیمت دارد؟
زمان بهینه برای خرید
با توجه به تجزیه و تحلیل وضعیت فعلی، میتوان استدلال کرد که مقطع فعلی نشاندهنده زمان مناسبی برای مصرفکنندگان واقعی است تا خرید خودرو را در نظر داشته باشند. ترکیبی از رکود در جریان واردات، تاثیر محدود سیاستهای خبردرمانی و قیمتهایی پایینتر از گذشته برای ایجاد یک محیط مساعد هماهنگ هستند. مصرفکنندگانی که صبورانه منتظر تحولات بودهاند، اکنون خود را در موقعیتی مییابند که میتوانند تصمیمات آگاهانهای بگیرند که ارزش سرمایهگذاری آنها را به حداکثر میرساند.
بررسیها نشان میدهد با توجه به عدمتحقق آنچه به عنوان سیاست خبردرمانی شناخته میشود، این روش در پایان راه اثربخشی خود قرار دارد. بر اساس شواهد، قیمتها در بازار خودرو به حدود کف رسیده و احتمالا، تا انتهای سالجاری کاهش جزئی قیمت در بازار خودرو رخ دهد، اما در آستانه سال جدید میتوان شروع مجدد رشد قیمتها را به انتظار نشست. بنابراین گرچه در بازار فعلی، وضعیت برای سوداگران خودرو مساعد نیست، اما میتوان گفت چه برای کسانی که مصرفکننده هستند، چه برای کسانی که قصد سرمایهگذاری درازمدت دارند، بهترین فرصت برای خرید است.
از آنجا که بازار همچنان دچار تلاطم است، این افراد هستند که باید تصمیمات خود را با دقت بسنجند و از بررسیهای ارائهشده برای عبور از پیچیدگیها استفاده کنند و از بستر مساعد فعلی بهره ببرند.