واردات ماشینآلات؛ تنها راه ادامه حیات تولیدکنندگان
به‌‌‌رغم اینکه در دو ماه ابتدایی سال‌جاری میزان تقاضا برای محصولات مناسب بود، اکنون بازار مصرف دچار رکود شدیدی شده است. همچنین تولیدکنندگان به دلیل عدم‌ثبات قیمت شمش آلومینیوم و افزایش قیمت آن، تحت فشار‌‌‌های اقتصادی بسیار بالایی قرار دارند؛ در حال حاضر قیمت شمش آلومینیوم باید ۸۴هزار تومان به ازای هر کیلوگرم باشد اما در بازار آزاد با قیمت ۱۱۶هزار تومان به ازای هر کیلوگرم معامله می‌شود. متاسفانه فعالیت‌‌‌های واسطه‌‌‌گران در بازار و خریداران عمده در بورس‌کالا باعث شده است تا قیمت شمش آلومینیوم بسیار افزایش یابد و با قیمتی بیشتر از بازار‌‌‌های جهانی به دست تولیدکننده برسد. علاوه‌‌‌براین پرداخت ۹درصد مالیات ارزش افزوده نیز باعث شده تا قیمت تمام‌شده محصول افزایش یابد؛ به همین دلیل اکنون تقاضا برای محصولات بسیار کاهش یافته و مشتریان داخلی و خارجی سفارش‌های خود را لغو کرده‌‌‌اند. لازم به ذکر است که شرایط مناسب بازار مصرف در ابتدای سال، ناشی از تمایل زیاد مشتریان برای خرید محصولات به دلیل نگرانی از افزایش بیشتر قیمت‌ها بود زیرا در آن زمان قیمت شمش آلومینیوم از ۱۰۰هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به ۱۲۵هزار تومان به ازای هر کیلوگرم افزایش پیدا کرد. تولیدکنندگان علاوه بر چالش نوسان قیمت شمش آلومینیوم، با مشکلات دیگری همچون محدودیت انرژی صنایع، افزایش قیمت انرژی، مسائل مالیاتی و… مواجه هستند. متاسفانه هزینه‌‌‌های تولید بسیار افزایش یافته و در مقابل درآمد تولیدکنندگان به شدت کاهش یافته است؛ به عنوان مثال سه سال گذشته هزینه گاز این مجموعه به طور ماهانه ۶ تا ۷ میلیون تومان بود، اما اکنون به بیش از ۵۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. از سوی دیگر واحد‌‌‌های تولیدی واقع در شهرک‌‌‌های صنعتی، به طور کامل یک یا دو روز در هفته با قطعی برق مواجه هستند. متاسفانه دو سال قبل زمانی که مشغول ریخته‌‌‌گری بودیم، برق کارگاه به طور ناگهانی قطع شد؛ این موضوع باعث شد تا صفحه ریخته‌‌‌گری و قطعات روی سطح آن به طور کامل آسیب ببیند، زیرا با قطعی پمپ و عدم‌گردش آب، دمای قطعات افزایش یافت و از طرف دیگر مذاب روی صفحه منجمد شد. همچنین به دلیل اینکه کوره مورد استفاده وارداتی بوده و قطعات یدکی آن باید از خارج از کشور خریداری شود، به مدت ۱۰ ماه خط تولید به طور کامل غیرفعال شد.
ماشینآلات داخلی مزیت رقابتی ندارند
اکثر ماشینآلات این مجموعه وارداتی و ساخت چین هستند، زیرا ماشینآلات خارجی کیفیت بهتری نسبت به ماشینآلات ایرانی دارند. گفتنی است که در گذشته ماشینآلات مجموعه را خود طراحی کرده و می‌‌‌ساختیم، اما بهره‌‌‌وری کافی و نتیجه مطلوبی نداشتند، زیرا در کشور امکانات لازم برای ساخت قطعات ماشینآلات صنعتی وجود ندارد. به عنوان مثال ماشین‌‌‌سازان داخلی نیازمند صفحات فولادی به ضخامت یک متر هستند که در داخل تولید نمی‌‌‌شوند؛ نبود امکانات باعث می‌شود تا ماشینآلات داخلی به دلیل کیفیت و دقت پایین‌‌‌تر، امکان رقابت با ماشینآلات خارجی را نداشته باشند. لازم به ذکر است که قبل از واردات دستگاه پرس اکستروژن دو‌هزار تنی از چین، برای خرید آن از ماشین‌‌‌سازان داخلی استعلام گرفتیم. نتیجه این بود که بعد از دو سال و واردات برخی از قطعات آن ماند پمپ واریابل و «PLC»، دستگاه به ما تحویل داده خواهد شد؛ در صورتی که قیمت دستگاه چینی، نصف قیمت نمونه مشابه داخلی آن بود و زمان تحویل آن چهارماهه به ما اعلام شد. همچنین تولیدکنندگان داخلی برخلاف تولیدکنندگان خارجی، تجربه بالایی در ساخت پرس‌‌‌های اکستروژن «PLC» ندارند. باید به این نکته اشاره کنم که ما در سال ۱۳۹۵ اقدام به واردات دستگاه‌‌‌ها کردیم؛ در آن زمان تولیدکنندگان به راحتی می‌توانستند ماشینآلات و دستگاه‌‌‌های موردنیاز خود را وارد کنند، اما اکنون دیگر این امکان وجود ندارد و شرایط بسیار سختی برای واردات در نظر گرفته شده است. در صورتی که کشور‌‌‌های همسایه و حوزه خلیج‌‌‌فارس مانند پاکستان و قطر، به دلیل استفاده از ماشینآلات به‌‌‌روز از ما بسیار جلوتر هستند؛ همچنین امارات متحده عربی که در گذشته مصرف‌کننده پروفیل بود اکنون با جذب سرمایه‌گذاران و احداث کارخانه قالبسازی با دانش و تکنولوژی کشور ایتالیا، به دنبال تولید محصول نهایی است.
روش‌های سنتی منسوخ شده‌‌‌اند
متاسفانه در زمینه قالبسازی نیز مانند ساخت ماشینآلات از نظر تکنولوژی و دانش عقب هستیم. در حال حاضر بسیاری از قالب‌‌‌سازان داخلی، به صورت سنتی و روش‌های قدیمی مشغول به تولید هستند، اما در خارج از کشور استفاده از روش‌های سه‌‌‌‌بعدی، ماشینآلات «CNC» و ساخت نمونه‌‌‌های پیش‌فرض قبل از ساخت نسخه اصلی رواج دارد. علاوه بر روش ساخت، کیفیت قالب‌‌‌های فولادی ساخت داخل به پای قالب‌‌‌های خارجی نمی‌‌‌رسد؛ در صورتی که قیمت آنها یا برابر یا بالاتر از محصولات خارجی است. در گذشته امکان واردات قالب‌‌‌های سوئدی باکیفیت به کشور وجود داشت، اما اکنون تنها از کشور‌‌‌های چین و ترکیه واردات صورت می‌گیرد که فرآیندی زمان‌بر و پرهزینه است. تولیدکنندگان چینی قبل از تولید قالب، فولاد را فورج و فشرده می‌کنند؛ این موضوع باعث افزایش کیفیت قالب و جلوگیری از شکستن سریع آن می‌شود. در این میان نباید فراموش شود این صنعت به نیروی کار متخصص وابسته است و متاسفانه نبود زیر‌‌‌ساخت‌‌‌های لازم در شهرک‌‌‌های صنعتی، عدم‌توجه به واحد‌‌‌های تولیدی کوچک‌‌‌مقیاس در این شهرک‌‌‌ها و همچنین نبود جاده‌‌‌ها و مسیر‌‌‌های ارتباطی مناسب، باعث شده تا با کمبود نیروی کار مواجه شویم. وجود مشکلات فراوان و عدم‌حمایت از تولیدکنندگان باعث شده تا آینده خوبی در انتظار صنعت پروفیل آلومینیومی نباشد و ما اکنون به فکر تعطیل کردن مجموعه باشیم، اما اگر بازار مصرف به سبب افزایش پروژه‌‌‌های عمرانی رونق بگیرد، تولیدکنندگان ملزم به پرداخت مالیات ارزش افزوده نباشند و نظام عرضه‌‌‌و‌‌‌تقاضا نیز اصلاح شود، می‌توان امیدوار بود.
