رقابت داغ برای کسب سهم از عرضه شمش و ورق فولادی

صعود بهای ورق با اهرم انحصار

دنیای‌اقتصاد - راضیه احقاقی : واهمه از کاهش مستمر ارزش پول ملی، افت تولید برخی محصولات زنجیره فولاد به دلیل چالش تامین انرژی در میانه زمستان، تولید انحصاری برخی محصولات میانی زنجیره تولید فولاد و عدم‌توجه کافی تامین‌‌‌کنندگان انحصاری به واردات و عرضه تلفیقی باعث شد تا رقابت ۴۴درصدی در رینگ ورق گرم در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران شکل بگیرد و بهای شمش فولاد تا مرز ۱۷‌هزار تومانی‌شدن پیش برود. در حالی به شکل مستمر بر نرخ محصولات مختلف زنجیره آهن و فولاد از جمله آهن‌‌‌اسفنجی، شمش، ورق گرم و حتی مقاطع طویل فولادی در بازار داخل افزوده می‌شود که سیاست بلندمدتی برای مهار تورم در کشور وجود ندارد و نبود متولی در بخش سیاستگذاری صنعتی باعث شده است تا نرخ بسیاری از محصولات تولیدی در بازار داخل به‌مراتب بالاتر از قیمت جهانی باشد.

سودای صعود ورق گرم تمامی ندارد

التهاب قیمتی در رینگ ورق گرم فولادی ظرف ماه‌‌‌های اخیر ادامه‌‌‌دار شده است. میزان عرضه این محصول در بازار داخل مطابق کف عرضه ابلاغی بود؛ اما بی‌‌توجهی به عرضه تلفیقی و واردات باعث شد تا رقابت قابل توجهی در رینگ این محصول در بازار فیزیکی بورس‌کالا به وجود آید. شرکت‌‌‌ بزرگی همچون فولادمبارکه به‌عنوان تامین‌‌‌کننده انحصاری این بازار، وظیفه دارد با افزایش واردات و عرضه تلفیقی این محصول به شکل سلف از میزان التهاب در این بازار بکاهد. با این حال، بی‌‌‌توجهی سیاستگذار و عرضه‌‌‌کننده به نتیجه نهایی افزایش قیمت باعث شد تا رقابت 44درصدی برای ورق گرم فولاد در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران در روز دوشنبه دهم بهمن‌ماه به ثبت برسد. 

شرکت فولادمبارکه به‌‌‌عنوان تولیدکننده برتر و انحصاری ورق گرم فولادی کشور  در بهمن‌ماه 337‌هزار تن ورق گرم HR با قیمت پایه 18‌هزار و 690تومان را در رینگ صنعتی بورس‌کالا عرضه کرد که برای این میزان محصول تقاضایی برابر 398‌هزار و 600تن در بازار به ثبت رسید. برتری تقاضا نسبت به عرضه در این بازار محدود بود؛ اما نیاز مبرم صنایع تکمیلی به ورق فولادی برای استمرار تولید باعث شد تا رینگ ورق گرم فولادی با رونقی دوچندان همراه شود و میانگین نرخ فروش این محصول از این بازار با ثبت رقابت 44درصدی به 26‌هزار و 900تومان برسد.  ورق گرم فولاد CIS فوب دریای‌سیاه ظرف هفته گذشته با نرخی در محدوده 680 تا 695دلار به‌ازای هر تن معامله شد. این محصول فوب چین نیز با نرخی برابر700دلار و فوب ترکیه با نرخی در محدوده 740 تا 760دلار به‌ازای هر تن به فروش رفت.

براساس فرمول شورای رقابت، قیمت پایه این محصول برابر 95‌درصد میانگین نرخ فروش ورق گرم فولاد فوب دریای‌سیاه و فوب چین است. با احتساب دلار نیمایی 28‌هزار و 500تومانی، میانگین قیمت ریالی ورق گرم فولاد صادراتی CIS برابر 19‌هزار و 590تومان و 95‌درصد این نرخ برابر 18‌هزار و 690تومان تعیین شد. البته شرکت فولادمبارکه در نامه‌‌‌ای به تاریخ 19دی‌ماه امسال خواهان تغییر این فرمول به فرمولی مشابه چیزی شد که در سایر محصولات فولادی محاسبه می‌شود، یعنی میانگین نرخ فروش در هفته قبل با احتساب بازه مثبت و منفی 3درصدی براساس فروش حداقل 50درصدی محصول تعیین شود. در این نامه شرکت فولادمبارکه شیوه دیگری را نیز برای تعیین قیمت پایه پیشنهاد داده است که مطابق آن قیمت پایه ورق گرم فولاد تولیدی در این شرکت برای عرضه در بازار فیزیکی بورس‌کالای ایران مطابق قیمت ورق گرم فولاد صادراتی به ایران تحویل بنادر کشور با احتساب دلار بازار متشکل ارزی تعیین شود.

احتساب دلار نیمایی 28‌هزار و 500تومانی در تعیین قیمت پایه سیاستی نادرست است؛ اما شیوه‌‌‌های پیشنهادی شرکت فولادمبارکه در تعیین قیمت پایه نیز فاقد توجیه علمی و کاملا یکسو‌نگر است. درخواست تعیین قیمت پایه محصول تولیدی در کشور براساس قیمت محصول وارداتی تحویل بنادر کشور به مفهوم تحمیل هزینه حمل دریایی به صنایع تکمیلی داخلی برای محصولی است که در بازار داخل و بدون هزینه حمل دریایی تولید شده است. اتخاذ چنین رویه‌‌‌ای به افزایش سودآوری بزرگ‌ترین فولادساز کشور در کوتاه‌مدت و میان‌مدت منجر می‌شود؛ اما تحمیل زیان بزرگ بر صنایع تکمیلی و مصرف‌کننده نهایی را در پی دارد که عواقب آن در بلندمدت گریبان این شرکت فولادی را نیز خواهد گرفت.

به گفته برخی منابع، شرکت فولادمبارکه ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما تا نرخ 37‌هزار تومان نیز به فروش رسانده است. با احتساب چنین نرخ ارزی و با در نظر گرفتن قیمت 26‌هزار و 900تومان به‌عنوان میانگین بهای فروش ورق در بازار فیزیکی بورس‌کالا در روز دوشنبه دهم بهمن‌ماه، میانگین نرخ دلاری فروش ورق گرم فولادمبارکه در بازار فیزیکی بورس‌کالا برابر 727دلار به‌ازای هر تن بود که این رقم6‌درصد بالاتر از میانگین نرخ فروش صادراتی این محصول برای منطقه CIS است. بنابراین در این شرایط فولادمبارکه از عرضه این محصول در بازار داخل نسبت به صادرات به شکل قابل ملاحظه‌‌‌ای منتفع می‌شود؛ اما این انتفاع به قیمت افزایش هزینه تولید محصولات نهایی است که در ساخت آنها از ورق گرم فولادی استفاده می‌شود.

صعود شمش تا یک‌قدمی 17‌هزار تومان

فولادسازان در دومین هفته از بهمن‌ماه بالغ بر 85هزارتن شمش فولاد را با قیمت پایه‌‌‌ای در بازه 15‌هزار و 830تومان تا 16‌هزار و 800تومان در رینگ صنعتی بورس‌کالای ایران عرضه کردند. نوردکاران استقبال خوبی از این عرضه‌‌‌ها داشتند، به نحوی که تقاضایی بالغ بر 163هزار تن در این بازار به ثبت رسید و در نهایت 74هزار تن شمش با میانگین نرخ 16‌هزار و 830تومان معامله شد. کاهش یا توقف اجباری تولید واحدهای احیا و درپی آن کاهش تولید شمش فولاد در کشور، نوسان مثبت و مستمر نرخ ارز در بازار داخل با سیگنال انتظارات مثبت تورمی و قیمت‌های جهانی از این رشد قیمتی حمایت می‌کند. در این شرایط خریدهای سرمایه‌‌‌ای در بازار محصولات نهایی نیز حامی تثبیت بهای شمش در سقف کانال قیمتی 16‌هزار تومان است. 

فولاد صادراتی ایران پس از هفته‌‌‌ها فشار کاهش قیمت و فروش در کانال قیمتی 400دلاری، از ابتدای سال جدید میلادی به مسیر رشد نرخ بازگشته است و ظرف دوهفته اخیر در کانال قیمتی 500دلاری به فروش می‌رود. متال‌‌‌‌بولتن بهای هر تن بیلت صادراتی ایران برای هفته اخیر را برابر 542 تا 544دلار به ازای هر تن فوب خلیج‌فارس ارزیابی کرده است. امیدواری نسبت به بهبود تقاضای مصرفی برای فولاد در بازارهای جهانی فرصتی جدید در اختیار فولادسازان کشور قرار داده است تا با افزایش صادرات بر درآمد ارزی خود بیفزایند. بهبود قیمتی در بازارهای صادراتی محصولات فولادی خبری خوش است؛ اما این رشد نرخ در حالی رقم خورد که صنایع تکمیلی داخلی از فرصت افت قیمت جهانی شمش فولاد در بازارهای جهانی به دلیل دستکاری در فرمول قیمت پایه بی‌‌‌نصیب ماندند.