عضو هیات‌مدیره انجمن انبوه‌سازان اصفهان در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد
جهش دستمزدها در بازار ساخت‌وساز
با توجه به اینکه زمزمه‌هایی در خصوص حل پرونده برجام و کاهش نرخ دلار وجود دارد، بازار ساخت مسکن و سرمایه‌گذاری در بخش ساخت‌وساز را در سال‌جاری چطور ارزیابی می‌کنید و چشم‌انداز ساخت و تولید مسکن را درصورت حل برجام چگونه می‌بینید؟
سرعت تاثیرگذاری افزایش و کاهش قیمت دلار و ارز بر بخش مسکن، به‌ویژه کاهش قیمت ارز، کمتر از سایر بازارهاست. چون اگر قیمت‌ها کاهش پیدا کند، نرخ مصالح ساختمانی هم کاهش پیدا می‌کند. اما ساختمان‌هایی که طی یکی دو سال گذشته و با قیمت‌های بالا ساخته شده و سازندگان خود را برای آن قیمت‌ها آماده کرده‌اند، معمولا دیرتر زیر بار می‌روند که واحدهای خود را ارزان‌تر بفروشند. بنابراین یک مدت زمان سپری می‌شود تا این تاثیر کاهش نرخ دلار خود را بر بازار مسکن نشان دهد. اما اگر این اتفاق بیفتد و قیمت مصالح کاهش پیدا کند، تاثیر آن بر بازار مسکن نه در کوتاه‌مدت، بلکه در میان‌مدت خود را نشان خواهد داد.
درباره تاثیرات کاهش نرخ ارز و دلار بر بازار مسکن توضیح دهید.
طبیعی است که سه بخش در ساخت یک واحد مسکونی دخیل است که شامل تامین زمین، تامین مصالح و ساخت و نیز هزینه‌های اداری است. بدیهی است که نرخ دلار بر بخش اول و سوم یعنی هزینه زمین و هزینه‌های اداری تاثیری ندارد؛ فقط در بخشی از مصالح ممکن است شاهد کاهش قیمت باشیم؛ از جمله در بخش فولاد، سیمان و مصالح مشابه که تاثیر آن هم چندان قابل‌توجه نیست. البته به لحاظ روانی شاید برای مدتی رکود و توقفی را در بازار ببینیم، اما باز به لحاظ اینکه قیمت‌ها کاهش پیدا نکرده و روی قیمت تمام‌شده مسکن تاثیر چندانی نمی‌گذارد، قاعدتا چندان هم نمی‌تواند قیمت تمام‌شده مسکن را کاهش دهد.
آیا احتمال کاهش هزینه ساخت درصورت تحقق برجام قابل تصور است؟
به سه هزینه در بخش ساخت اشاره شد. در بخش ساخت مسکن یک زمانی ۳۰درصد مربوط به هزینه دستمزدها و ۷۰درصد مربوط به مصالح ساختمانی بود. امروز این روند به شدت تغییر کرده و بیش از ۵۰درصد مربوط به هزینه دستمزد نیروی انسانی و کمتر از ۵۰درصد هزینه ساخت مربوط به مصالح ساختمانی است. طبیعتا ما نمی‌توانیم دستمزدها را در بخش ساخت‌وساز کاهش دهیم. وقتی نرخ مشخصی برای دستمزد کارگران و نیروهای انسانی رایج می‌شود، ما نمی‌توانیم این رقم را در مدت زمان کوتاهی تغییر دهیم و قابل کاهش نخواهد بود. فقط در بخش تامین تعدادی از مصالح و به طور مشخص فولاد، می‌توانیم شاهد کاهش قیمت باشیم.
ساخت‌وساز مسکن را در شرایط کنونی چگونه می‌بینید و فعالان ساخت‌وساز چه شرایطی دارند؟ آیا با توجه به افزایش هزینه‌های ساخت در ماه‌های گذشته، رکودی در این بخش ایجاد شده است؟
سازندگان و فعالان ساختمانی مشابه روال گذشته ساختمان‌های خود را می‌سازند و رکود و وقفه‌ای در این بخش وجود ندارد. در بحث احداث مسکن نهضت ملی، به طور عملیاتی شاهد اقدام خاصی نبوده‌ایم و اجرای این طرح بیشتر در حد مراحل ابتدایی و مقدماتی از قبیل تامین زمین و تهیه نقشه و تجهیز کارگاه بوده است. اما در بخش‌های دیگر سازندگان بخش خصوصی خارج از بحث نهضت ملی مسکن به طور طبیعی به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
در حال حاضر پروژه‌های ساختمانی شما در چه وضعیتی قرار دارند؟
ما هم در بخش نهضت ملی مسکن در حال فعالیت هستیم که البته هنوز به شکل جدی اقدامی انجام نشده است. در جهت سرمایه‌گذاری‌های خصوصی نیز پروژه‌های خود را پیش می‌بریم که در مراحل مختلفی از قبیل نازک‌کاری، سفت‌کاری، تاسیسات و... هستند.
در سال‌جاری هزینه‌های ساخت‌وساز نسبت به سال گذشته چقدر افزایش پیدا کرده و این افزایش هزینه‌ها چقدر در روند فعالیت شما اثرگذار بوده است؟
اکنون برآورد ما به ازای ساخت هر مترمربع از یک ساختمان معمولی با حداقل امکانات، حدود ۹ و ۱۰ میلیون تومان است که این رقم در ساختمان‌های لاکچری در بخش متریال‌های مختلف از قبیل نما، مصالح داخلی، دکوراسیون و... افزایش می‌یابد. در سال گذشته این رقم حدود ۶ و ۷ میلیون تومان بود. ضمن اینکه دستمزدها افزایش شدیدی داشته و بخش عمده‌ای از هزینه ساخت مربوط به هزینه دستمزد نیروی انسانی است که تقریبا ۵۰درصد از هزینه تمام‌شده ساختمان را به خود اختصاص می‌دهد.
چه درخواست و پیشنهادی برای رونق تولید مسکن دارید؟
اگر قوانین دست و پاگیر کاهش یابد، تولید مسکن در کشور سرعت می‌گیرد. ما خوشبختانه در حوزه تامین مصالح مشکل خاصی نداریم و همه مصالح به وفور در دسترس است. در مورد دستمزد کارگران ساختمانی نیز هر ساله بنا بر نرخ تورم افزایش قیمت‌ها محقق می‌شود تا کارگران و نیروهای انسانی بتوانند معیشت خود را تامین کنند. آن بخش از افزایش قیمت‌ها که به نظر می‌رسد به بخش ساختمان ظلم می‌شود، هزینه‌های مازاد است از جمله هزینه‌های نظام مهندسی، برخی هزینه‌های شهرداری، مالیات، بیمه تامین اجتماعی که به بخش ساختمان تحمیل می‌شود. چون ما درخصوص بخشی از هزینه‌ها مانند طراحی و عوارض و پروانه و بیمه بحثی نداریم، اما برخی هزینه‌ها مازاد بر این موارد به سازندگان تحمیل می‌شود که اگر آنها را کاهش دهند، شاید در قیمت تمام‌شده تاثیرگذار باشد. ضمن اینکه به روند پیشرفت پروژه‌های ساختمانی سرعت می‌بخشد.
