زمینه اتصال صنایع به اینترنت اشیا
در آینده نزدیک، پدیده اینترنت اشیای صنعتی (IIoT) نسل جدید صنایع و سازمان‌ها را شکل می‌دهد. روند کنونی نشان می‌دهد کمتر از 5 سال آینده نفوذ تمام‌قد فناوری نسل پنجم شبکه‌‌‌های مخابراتی 5G زمینه‌‌‌ساز این تغییر و تحول شگرف خواهد بود.اینترنت اشیای صنعتی به شرکت‌ها و صنایع کمک می‌کند تا به‌صورت بهتر و کاربردی‌‌‌تر از ابزارهای تحلیل داده و هوش مصنوعی برای بهبود فرآیندهای تولید استفاده کنند.
برای مثال اینترنت اشیای صنعتی در کنار فناوری هوش‌مصنوعی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا با استفاده از حسگرها و داده‌‌‌های جمع‌‌‌آوری شده، مشکلات و خطاهای تجهیزات را پیش‌بینی کنند و با اقدامات پیشگیرانه، خرابی‌‌‌ها و تعطیلی‌‌‌های ناگهانی را کاهش دهند، همچنین با کاهش دوره‌‌‌های تعمیر و نگهداری، هزینه‌‌‌های نگهداری تجهیزات هم کاهش می‌‌‌یابد، افزون بر اینها با بهینه‌‌‌سازی فرآیندهای تولید، از هزینه‌‌‌های تولید هم کاسته می‌شود.
درباره پلتفرم اینترنت اشیا
برای راه‌‌‌اندازی و بهره‌‌‌مندی از مزایای اینترنت اشیا در سطح پروژه‌‌‌های کلان، ملی و به‌ویژه صنعتی به پلتفرم اینترنت اشیا بومی نیاز داریم.
این پلتفرم مجموعه‌‌‌ای از فناوری‌‌‌ها، سخت‌‌‌افزارها، نرم‌‌‌افزارها و خدماتی است که از دید زیرساختی، ابزاری مدرن برای شرکت‌ها و سازمان‌ها به شمار می‌‌‌آید.
ابزاری که زمینه‌‌‌ساز تحولات در حوزه‌‌‌های مختلف، به‌ویژه کسب و کارها می‌شود و به شرکت‌ها کمک می‌کند تا به وسیله ارتباطات همه‌جانبه و به دنبال آن، از فضای تحلیل داده‌‌‌های جمع‌‌‌آوری شده، ارزش‌‌‌آفرینی‌‌‌های جدید را ایجاد کنند.
کارکردهای پلتفرم اینترنت اشیا در صنعت
پلتفرم اینترنت اشیا، امکاناتی را فراهم می‌کند تا صنایع به‌صورت بهینه‌‌‌تر، پایدارتر و با کارآیی بیشتری کار کنند. برخی از کارکردهای اصلی پلتفرم اینترنت اشیا برای صنایع عبارتند از:
۱- جمع‌‌‌آوری و تحلیل داده‌‌‌ها: این پلتفرم‌‌‌ها می‌توانند از طریق حسگرها، دستگاه‌‌‌های متصل به اینترنت و دیگر منابع داده، داده‌‌‌هایی مانند دما، رطوبت، فشار، فعالیت و... را جمع‌‌‌آوری کنند، سپس این داده‌‌‌ها را تحلیل کنند تا اطلاعات ارزشمند و پرکاربردی را برای صنایع ارائه کنند.
۲- کاهش هزینه‌‌‌ها: با استفاده از پلتفرم اینترنت اشیا، صنایع می‌توانند به‌صورت بهینه‌‌‌تری از منابع خود استفاده کنند و هزینه‌‌‌های خود را کاهش بدهند. برای مثال، با استفاده از داده‌‌‌های جمع‌‌‌آوری شده از دستگاه‌‌‌ها و حسگرها می‌توانیم کنترل بهتری روی مصرف انرژی، آب، گاز و... داشته باشیم و به همین ترتیب هزینه‌‌‌های عملیاتی را کاهش دهیم.
۳- بهبود عملکرد و کیفیت: با استفاده از پلتفرم اینترنت اشیا، نظارت و کنترل فرآیندهای تولید و حتی پخش و فروش هم بهینه می‌شود و عملکرد و کیفیت محصولات بهبود می‌‌‌یابد.
نمونه بومی پلتفرم اینترنت اشیا
در ایران برای نخستین بار شرکت فناپ زیرساخت در جایگاه اپراتور صنعت هوشمند با تکیه بر توان متخصصان داخلی، هم‌‌‌زمان از دو پلتفرم اینترنت اشیا بومی در کلاس افقی با نام «پادیوت» و در کلاس صنعتی IIoT رونمایی کرده است، پلتفرم‌‌‌هایی که می‌توانند زمینه‌‌‌ساز آغاز بهره‌‌‌گیری صنایع و سازمان‌های بزرگ کشور از خدمات اینترنت اشیا در مفهوم واقعی آن باشند.
پادیوت راهکاری برای ساده‌‌‌سازی ورود به دنیای اینترنت اشیا و کاهش هزینه‌‌‌های توسعه نرم‌‌‌افزارهای مبتنی بر آن به شمار می‌رود. وظیفه پادیوت، ایجاد زیرساخت‌‌‌های لازم برای ارائه همه خدمات مطرح در حوزه فناوری اینترنت اشیا مطابق دیدگاه جهانی و البته توسعه‌یافته بومی آن است.
این پلتفرم با مدیریت دستگاه‌‌‌ها، داده‌‌‌ها و همچنین فراهم‌‌‌آوردن فرآیندهای پرکاربرد این حوزه همچون همزادهای دستگاه، راه را برای ورود بی‌‌‌دغدغه کسب‌وکارها به فناوری اینترنت اشیا هموار کرده است.
اجزا و امکانات پلتفرم بومی اینترنت اشیا
پلتفرم‌‌‌های اینترنت اشیا عموما شامل ابزارهای متنوعی هستند که برای جمع‌‌‌آوری، ارسال، ذخیره، تحلیل و مدیریت داده‌‌‌های اینترنت اشیا استفاده می‌‌‌شوند.
این پلتفرم‌‌‌ها می‌توانند از روش‌های متفاوتی برای اتصال اشیا استفاده کنند؛ از جمله اتصال از طریق شبکه‌‌‌های بی‌‌‌سیم و حتی شبکه‌‌‌های کابلی. پادیوت، یک پلتفرم افقی (Horizontal IoT Platform) است که همه امکانات لازم از جمله مدیریت و جمع‌‌‌آوری داده‌‌‌ها از دستگاه‌‌‌ها و حسگرهای مختلف و تحلیل، ذخیره و بازیابی داده‌‌‌های جمع‌‌‌آوری شده را مستقل از نوع کاربرد و در مقیاس بسیار بزرگ و به‌صورت کاملا امن برای صاحبان کسب و کار (در مدل‌‌‌های B2B و B2B2C) فراهم می‌کند.
مدیریت دستگاه
برای هر دستگاه متصل به پلتفرم، نوعی دستگاه مشابه آن تعریف می‌شود که شامل مجموعه‌‌‌ای از اطلاعات، نظیر نام، مشخصات، وضعیت و داده‌‌‌هایی است که می‌توان به دستگاه ارسال یا از آن دریافت کرد. دستگاه یکی از مهم‌ترین موجودیت‌‌‌ها در سیستم اینترنت اشیای پادیوت است. در واقع دستگاه همان سخت‌‌‌افزار فیزیکی است که به شبکه متصل است. در پادیوت هر موجودیت دستگاه، معادل دو بخش نرم‌‌‌افزاری و سخت‌‌‌افزاری متصل به پلتفرم است. بسیاری از خدمات پلتفرم‌‌‌های اینترنت اشیا بر پایه دستگاه و نوعِ دستگاه عمل می‌کنند، آنچه به‌طور عملی در پادیوت، موجود و عملیاتی شده است.
همزاد دستگاه
در پلتفرم پادیوت مانند سایر پلتفرم‌‌‌های جهانی اینترنت اشیا، به ازای هر دستگاه متصل به پلتفرم، همزاد دیجیتالی(Digital Twin) آن دستگاه، در پلتفرم ساخته می‌شود. این همزاد یک شمای دیجیتالی از دستگاه است که مانند یک پل دنیای فیزیکی و مجازی را به یکدیگر متصل و وضعیت دستگاه را در طول مدت حیات آنها پایش می‌کند. به کمک همزاد دستگاه‌‌‌ها، امکان هماهنگی و همزمانی در لحظه میان کاربر و دستگاه فراهم می‌شود.
کاربرمحوری و انعطاف، دو ویژگی پلتفرم بومی و ایرانی پادیوت
«پادیوت» محصول تلاش متخصصان ایرانی در شرکت فناپ زیرساخت، پلتفرمی تمام بومی که از دید کمی و کیفی با دیگر پلتفرم‌‌‌های اینترنت اشیا در سطح دنیا برابری می‌کند. پادیوت زیرساخت‌‌‌های لازم برای تمام سرویس‌‌‌های شناخته شده در حوزه فناوری اینترنت اشیا را مطابق نیازهای کاربران فراهم کرده است.
ساختار معماری و فناوری‌‌‌های به کار رفته در پادیوت، امکان پیاده‌سازی و به‌کارگیری این محصول را در ابعاد مختلف و صنایع گوناگون می‌دهد و انعطاف‌‌‌پذیری لازم را برای پاسخگویی به نیازمندی‌‌‌ها و خواسته‌‌‌های مشتری دارد. این پلتفرم همه امکانات لازم از جمله مدیریت، جمع‌‌‌آوری و تحلیل داده‌‌‌ها از دستگاه‌‌‌ها و حسگرهای مختلف را مستقل از نوع کاربرد و فضای کاربری، در مقیاس بزرگ و به‌صورت امن فراهم می‌کند. بنابراین صنایع مختلف کشور با بهره‌‌‌گیری از امکانات پلتفرم اینترنت اشیای پادیوت، زیرساخت فناورانه ورود به صنعت 4 را به دست می‌‌‌آورند.
