مدیر شرکت طراحی ریبا مطرح کرد
معماری ایرانی در کما
به نظر میرسد بهترین راهحل، مطالعه و اصلاح دقیق مبانی نظری به همراه مطالعه دقیق هویت پیشینیان و انطباق معماری آنها با مبانی نظری، معماری، هویت، نیازها و تکنولوژی جامعه خود است؛ همچنین بهکارگیری عناصر هویتی را نیز باید به این فهرست افزود. توجه به عناصر طبیعی و بستر مکانی یک شهر، طراحی مناسب عرصههای عمومی و بهرهگیری از رنگهای مناسب در جایگاه ویژه خود اهمیت دارد و باید مورد توجه و تقویت قرار گیرد.
در همین راستا مهرداد مرادی، موسس و مدیر شرکت طراحی ریبا معتقد است: یکی از دلایل بیهویتی شهرهای جدید عدم پرداختن به ظرافتهای مفهومی و تفاوتهای موجود میان فضاهای مختلف و اکتفا به طرحهای یکنواخت مشابه و بهکارگیری عناصر و مصالح مشابه و استاندارد بدون توجه به ارزشهای زیباییشناختی و هنری شهری و با دید کاملا تولیدی و صنعتی است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره لزوم توجه به معماری با هویت، مهرداد مرادی، مدیر شرکت طراحی ریبا پاسخگوی سوالات ما بود.
معماری ایرانی را در دوران معاصر چگونه میبینید؟ آیا آثار امروزی را در حد پیشینه درخشان معماری ما میدانید؟
در ابتدا باید عرض کنم که معماری ایرانی دیگر وجود ندارد و مقصر اصلی این موضوع نظام آموزشی، نظاممهندسی و دیگر دستگاههای سیاستگذار هستند. ما اثر معمار ایرانی را در هیچ کجای این سرزمین سالهاست ندیدهایم. از زمان حسین امانت و علیرضا فرمانفرماییان و خواهران حریری، دیگر اثر ماندگاری نداشتهایم.
سرمایههایی که در پروژههای مختلف هدر میرود کجای آن نشانی از معماری ایرانی دارد؟
امروز از فرم تا عملکرد و از پلان تا اجرا کمترین نشانهای از مماری ایرانی را نمیتوان پیدا کرد. متاسفانه ما میراث معماری را بهخوبی حفظ نکردیم و مقلد معماری غرب شدیم، بهطوری که در بازار معماری تعداد کارفرمایان معماری ایرانیپسند کمتر از تعداد انگشتان یک دست هستند. در دوران کاری خود معماران اندکی مشاهده کردم که در جهت احیای معماری ایرانی تلاش کردهاند و البته بخش اعظمی ازآنها با شکست روبهرو شدهاند. از دلایل مهم این شکست، نبود تقاضا در بازار معماری است. به هر رو معتقد هستم آثار امروزی بههیچعنوان در حد بناهای ماندگار گذشته نیستند. هرچند دارای معماران صاحبنامی در کشور هستیم که خط فکری و خلاقیت زیادی دارند، اما دچار فقدان معماران دارای سبک نیز هستیم، این شرکت نیز به عنوان دفتر معماری، به ناچار پاسخگوی تقاضای بازار است و متاسفانه فرصتی برای احیای معماری ایرانی را در این بازار بیهویت نمیبینم.
معماری امروز ما چگونه میتواند در عین مدرن بودن، هویت ایرانی خود را حفظ کند؟
در بحث موضوع معماری ایرانی، ابتدا باید با روشهای مختلف معماری ایرانی را احیا کرد. سپس به فکر هویت بخشیدن به این موضوع باشیم. ما نباید تنها به سبک مدرن اکتفا کنیم، زیرا سهم زیادی از معماری ایرانی در قالب سبکهای پارسی-پارتی، رازی و خراسانی و اصفهانی پنهان شده که معماری آنها بهدوراز مدرنیته بود و آثار ماندگاری خلق شد، بنابراین میتوان بهخوبی از آنها الگو و ایده گرفت؛ البته که این موارد در صورتی جوابگو است که قوانین دست و پاگیر و دستوری برخی ارگانها حل شده و ضوابط به سمت معماری فراخ ایرانی سوق داده شود. البته این کار باید با ایجاد نیاز در بازار و خلق تقاضا با فرهنگسازی و سیاستگذاریهای کلی در یک برنامه بلندمدت اجرا شود که متاسفانه فعلا در بین مسوولان چنین عزمی وجود ندارد. تا زمانی که نهادهای محلی براساس روابط و قوانین ناصحیح اداره میشوند نتیجه این سیاستها مرگ خاموش معماری ایرانی خواهد بود.
با توجه به آثار ۱۰ساله اخیر آیا معماری ما را روبهپیشرفت میدانید؟
بههیچعنوان معماری ما پیشرفت قابلتوجهی نداشته است. اگر هم نام پروژهای مطرح شده به خاطر لوکیشن آن پروژه بوده نه شاخصههای معماری آن. ما هر چه داریم از گذشته داریم و مورد خاصی از معماری بعد از انقلاب متولد نشده و طی این سالها روح معماری ضعیف شده است. آثار ۳۰ سال اخیر را بازنگری کنید، ببینید چند اثر ماندگار متولد شده است؟ چند اثر خلق شده که انسان را درگیر ارتباط و احساس معنادار کرده است؟ چند اثر خلق شده که در حافظه انسان تا سالها مانده است؟ معماری ما درگیر کلمات لوکس و تشریفات شده که عدهای از سازندگان برای فروش و سود بیشتر، القاب سمی را در ساختمانهای مسموم به کار میبرند که در بلندمدت شاهد یک معماری بیمار افسرده هستیم.
یادآوری میشود شرکت طراحی ریبا در سال ۱۳۹۰ توسط مهرداد مرادی تاسیس شد. این شرکت ابتدا در زمینههای اجرایی مانند بازسازی منازل مسکونی در منطقه یک و ۲ تهران پا به عرصه معماری نهاد و پس از کسب تجارب مطلوب، بخشهای محوطهسازی و ساخت روفگاردن را به مجموعه خود اضافه کرد. معماران ریبا در سال ۱۳۹۵ توانستند بخش طراحی و دیزاین در سبکهای مدرن و کلاسیک را در مجموعه ریبا افتتاح کنند.