اندازه بازار جهانی سلامت الکترونیک و ضرورت دیجیتالی شدن سلامت

بهراد آزادي هم‏‌بنيان‌گذار و مديرعامل دكترِتو تکنولوژی پزشکی در ۱۰ سال گذشته پیشرفت‌های زیادی داشته است؛ پیشرفت‌هایی که روند انجام خدمات پزشکی را به کلی تغییر داده‌‌اند. بسیاری از این تکنولوژی‌‌های نوین پزشکی در حوزه سلامت الکترونیک (e-Heath) قرار دارند. در واقع سلامت الکترونیک به معنی استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات (ICT) در حوزه سلامت و پزشکی است. خدمات سلامت الکترونیک نسبت به مزایایی که برای بیمار و پزشک ایجاد می‌کنند، بسیار مقرون‌‌به‌‌صرفه و البته ایمن هستند. ثبت سوابق و پرونده پزشکی، اپلیکیشن‌‌های پزشکی، تله مدیسین یا پزشکی از راه دور، سلامت همراه تا ابزارهای پوشیدنی یا هوش مصنوعی، همگی از نوآوری‌‌های سلامت دیجیتال هستند که باعث شده‌‌اند‌‌ این صنعت در دنیا مورد توجه قرار بگیرد. بازار جهانی سلامت الکترونیک در حال حاضر شامل چهار حوزه اصلی شامل دستگاه‌های سلامت الکترونیک (مثل بیوسنسورها)، اپلیکیشن‌‌های سلامت الکترونیک، داروخانه آنلاین و مشاوره آنلاین با پزشکان است.

جالب است بدانید که داروخانه آنلاین و مشاوره آنلاین با پزشکان در فاصله سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱، بیشترین سهم از بازار سلامت الکترونیک را داشته‌‌اند و طبق پیش‌‌بینی‌‌ها، همچنان تا سال ۲۰۲۷ بیشترین سهم این بازار را در اختیار خواهند داشت. از طرفی سهم سلامت الکترونیک در سال ۲۰۲۱ در بازار جهانی معادل ۳۲/ ۲۰۴ میلیارد دلار بوده ‌‌است و انتظار می‌‌رود این سهم در سال ۲۰۲۲ به ۰۷/ ۲۴۳ میلیارد دلار برسد. طبق پیش‌‌بینی‌‌ها این بازار از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۰ با نرخ متوسط سالانه ۴/ ۱۷ درصد رشد خواهد کرد و سهم آن در سال ۲۰۳۰ در بازار جهانی به ۶/ ۸۷۸ میلیارد دلار خواهد رسید.

در سال ۲۰۲۱ کشورهای آمریکای شمالی با داشتن سهم ۸/ ۳۸ درصدی بر بازار جهانی سلامت دیجیتال سلطه داشتند. طبق آمار در سال ۲۰۲۲ چین، ایالات متحده آمریکا، ژاپن، آلمان و انگلیس بیشترین درآمد را از صنعت سلامت دیجیتال داشته‌‌اند. طبق پیش‌‌بینی‌‌ها سهم ایران از این بازار در سال ۲۰۲۲ به ۵/ ۵۹۳ میلیون دلار می‌‌رسد. هرچند سهم ایران از بازار جهانی در حال حاضر کمتر از یک درصد است، اما با نرخ قابل‌‌قبول سالانه ۸/ ۱۶ درصد در حال رشد است. پیش‌‌بینی‌‌ها نشان می‌دهد که ارزش بازار سلامت الکترونیک در ایران در سال ۲۰۲۷ به ۱.۲۵۱ میلیارد دلار برسد. خوشبختانه در سال‌های اخیر و به‌‌خصوص در دوران پاندمی با دیدن شواهدی از کارآیی این فناوری، آگاهی و پذیرش مردم و پزشکان نسبت به سلامت الکترونیک افزایش پیدا کرده است؛ موضوعی که زمینه را برای رشد بیشتر فعالان حوزه سلامت الکترونیک مساعدتر کرد. افزایش تعداد بیماران مبتلا به بیماری‌های مزمن و نیاز‌‌های پزشکی برآورده‌‌نشده فراوان آنها در کنار فراهم‌‌شدن زیرساخت‌‌های لازم و مزایای زیادی که سلامت دیجیتال دارند، باعث استقبال بیشتر از این صنعت و افزایش سهم ایران از این بازار در حال رشد شده است. در این میان نکته مهم این است که همه این تکنولوژی‌‌ها بر مبنای تعامل متقابل و اتصال اینترنت قوی کار می‌کنند و امیدواریم در آینده با افزایش قدرت اینترنت در ایران، بتوانیم فاصله بیمار و پزشک را به حداقل برسانیم.

تکنولوژی‌‌های متنوعی که سلامت الکترونیک در اختیار ما گذاشته است، می‌توانند روند مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی را در آینده کاملا تغییر دهند. اما چند سوال رایج در این زمینه وجود دارند که در ذهن بسیاری از ما مرور می‌شوند: آینده سلامت الکترونیک چگونه خواهد بود؟ چرا پزشکان باید از این تکنولوژی‌‌ها استفاده کنند و ضرورت دیجیتالی‌‌شدن

سلامت چیست؟

تجربه‌‌ای که ما در دوران پاندمی کووید-۱۹ داشتیم و استقبال زیاد مردم و پزشکان از تله‌مدیسین به همه نشان داد که این صنعت می‌تواند با کمترین خطر و با بیشترین کارآیی فاصله بیمار و پزشک را کاهش دهد. سلامت الکترونیک چند مزیت نسبت به روش‌های متداول مدیریت سلامت دارد؛ برای مثال با استفاده از راهکارهای سلامت الکترونیک پزشکان در زمان بسیار کمی می‌توانند به اطلاعات بیماران دسترسی پیدا کنند، خطاهای پزشکی کمتر می‌شود و مهم‌تر از همه هزینه‌های مراقبت از سلامت کاهش پیدا می‌کند. نکته دیگر این است که متاسفانه بسیاری از مردم به سمت سبک زندگی بی‌‌تحرک تمایل پیدا کرده‌‌اند و این یعنی شیوع بیشتر بیماری‌های زمینه‌‌ای مانند فشار خون، دیابت و ... با استفاده از تکنولوژی سلامت همراه یا mHealth می‌توان علائم حیاتی کاربر را پیگیری و هرگونه ناهنجاری را به سرعت شناسایی کرد. این تکنولوژی روند تشخیص بیماری را تسریع می‌کند و نرخ مرگ‌‌ومیر را کاهش می‌دهد.

یکی از مواردی که به خوبی ضرورت دیجیتالی شدن سلامت را نشان می‌دهد، پرونده سلامت و ثبت الکترونیکی سوابق پزشکی است. این تکنولوژی به پزشک اجازه می‌دهد تا به راحتی و در هر مکان و زمانی به سوابق پزشکی بیماران دسترسی داشته باشد و همچنین می‌تواند مزایای زیادی برای توریسم پزشکی داشته باشد. هدف صنعت سلامت الکترونیک این است که تجهیزات و خدمات پزشکی را بدون توجه به مکان یا زمان در اختیار بیماران قرار دهد. تمرکز تکنولوژی‌‌های سلامت دیجیتال در آینده روی کاهش فاصله بیمار با پزشک و تجهیزات پزشکی خواهد بود. در این راستا استفاده از اپلیکیشن‌‌های سلامت و ارزیابی دیجیتال علائم در بخش اورژانس بیمارستان‌‌ها یا مطب پزشکان می‌تواند سرعت رسیدگی به بیماران بر حسب اولویت را افزایش دهد. از طرف دیگر به جای طی مسافت‌‌‌‌های طولانی برای ویزیت یا پرسیدن چند سوال از پزشک، بیماران می‌توانند به صورت آنلاین با پزشک مشورت و نسخه را به صورت الکترونیکی دریافت کنند. استفاده از هوش مصنوعی و روباتیک هم در پزشکی در آینده افزایش خواهد یافت و حتی هم‌‌اکنون هم پزشکان از بازوهای روباتیک برای درمان بیماران استفاده می‌کنند. اینها تنها نمونه‌هایی از تاثیر دیجیتالی شدن سلامت بر سلامت جهان است. این صنعت با سرعت بسیار خوبی در حال رشد است و در آینده‌‌ای نزدیک شاهد استفاده بیشتر از تکنولوژی‌‌هایی مانند هوش مصنوعی، واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، بیوسنسورهای پیشرفته، تکنولوژی‌‌های پوشیدنی و... در این صنعت خواهیم بود که می‌تواند آینده حوزه سلامت را به کلی تغییر دهد.