استارتآپی که با فستفشن مبارزه میکند
چه میشود اگر زمان را به عقب برگردانیم و به چشمانداز شلوارهای اولیه لوایز برگردیم؟ اسکت (Asket) یک استارتآپ سوئدی است که در سال ۲۰۱۵ تاسیس شده و ماموریتش همین است. برندهای مد در هر فصل کالکشن جدید طراحی میکنند، اما اسکت یک مجموعه دائمی متشکل از ۳۰ لباس مختلف کلاسیک ایجاد کرده که نه از مد میافتند و نه تا چند سال خراب میشوند. این رویکرد بر خلاف عملکرد صنعت مد و لباس در نیم قرن گذشته است، اما اسکت با مدلی که در پیش گرفته سودآور بوده و سال گذشته ۱۰ میلیون دلار فروش داشته است.
بنیانگذاران سوئدی اسکت، آگوست برینگس و ژاکوب ورسکی، با حس افتخار به برندهای سوئدی ایکیا و H&M که پیشتاز مدل کسبوکار تولید و فروش انبوه کالاهای ارزان و مد روز هستند، بزرگ شدهاند. اما یک دهه پیش که در مدرسه اقتصاد استکهلم درس میخواندند، نسبت به این دو شرکت حس بدی پیدا کردند، چون آنها را نماد ترویج فرهنگ مصرفگرایی میدانستند که البته به تسریع تغییرات اقلیمی هم کمک میکند. برینگس میگوید: «طراحی مد به یک زوال برنامهریزیشده تبدیل شده است. چیزی تولید میکنید که تاریخ مصرفش زود تمام میشود. وقتی آن جنس هنوز در قفسه فروشگاهها است، طراحان شما روی محصول جدید بعدی کار میکنند. و به مشتریان خود میگویید چیزی که دیروز خریدی، سال دیگر نمیتوانی بپوشی، چون از نظر اجتماعی پذیرفتهشده نیست.»
اسکت سعی دارد این منطق را تغییر دهد. آنها با مطالعه تاریخچه صنعت مد و شناسایی پارچهها و لباسهایی که همیشه طرفدار دارند، کالکشن دائمی لباسهای مردانه و زنانه درست کردهاند. برینگس میگوید: «هر محصولی یک فرمول ثابت دارد که کاربردش مشخص است. مثلا کاربرد تیشرت، نخستین بار زیرپوش نظامی بود. پولوشرت لباس تنیس بود که یقه آن بالا میآمد تا از گردن ورزشکار در برابر آفتاب محافظت کند. اینها بخشی از یک خردهفرهنگ بودند که بعدا مورد استفاده عموم قرار گرفتند.»
اسکت برای طراحی هر لباس وقت زیادی صرف میکند، چون قرار است آن لباس برای همیشه در کالکشن باقی بماند. مثلا تولید شلوارهای جین دو سال طول کشید و آنها از ۲۰ تستر مستقل خواستند به مدت ۹ ماه شلوارها را بپوشند تا کیفیت آنها مورد آزمایش قرار بگیرد. برینگس میگوید هر محصولی که شرکت آنها میفروشد، حداقل پنج سال بدون هیچ تغییری دوام دارد.