سهم صنعت از تامین مالی نوین

واحدهای بزرگ صنعتی مشتری اصلی ابزارهای جدید مالی

رشد اقتصادی کشورها به رشد فناوری، بهره‌‌وری و نوآوری مرتبط است. در این میان اگر تامین منابع مالی برای اجرای طرح‌های جدید وجود نداشته باشد، نوآوری به تنهایی کارآیی نداشته و چرخه اقتصادی شرکت‌‌ها با مشکل روبه‌رو می‌شود؛ بنابراین اگر تامین سرمایه در بازارهای مالی به خوبی صورت گیرد، رشد اقتصادی نیز تقویت خواهد شد. نظام بانکی از دیرباز در کشور ما مسوول تامین منابع مالی بخش اقتصاد بوده، اما در سال‌های اخیر بازار سرمایه نقش خود را در تامین مالی پررنگ کرده است. این موضوع نشان‌دهنده وجود فرصت‌‌های مناسب برای توسعه ابزارهای بازار سرمایه و تنوع‌‌بخشی به این ابزارها است.

بازار سرمایه نقش بسزایی در به کارگیری پس‌‌اندازها در سرمایه‌‌گذاری‌‌های پربازده، با هدف توسعه‌‌ شرکت‌‌ها و صنایع به ویژه حوزه معدن دارد. در نتیجه، این بازار به جذب سرمایه و رشد اقتصادی کشور کمک شایانی می‌کند. بازار سرمایه با جذب نقدینگی‌‌های راکد و تزریق آنها به بخش‌هایی که به سرمایه نیاز دارند، سبب افزایش گردش مالی و رونق می‌شود. در این راستا برای بررسی ابزارهای جدید بازار سرمایه در حوزه صنعت و معدن با مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که مشروح آن در ادامه آمده است.

رامین ملماسی در گفت‌وگو با خبرنگار «دنیای اقتصاد» اظهار کرد: درباره ابزارهای جدیدی که بازار سرمایه برای حمایت از حوزه صنعت و معدن طراحی کرده می‌توان به تلاش‌‌هایی که در سال‌های اخیر در این بخش انجام شده، اشاره کرد. انواع نهادها و ابزارهای مالی ازجمله این ابزارها هستند که در اختیار واحدهای صنعتی و بنگاه‌ها قرار داده شده است که بعضا مخاطب این ابزارهای مالی بنگاه‌ها و واحدهای بزرگ صنعتی در کشور بودند که توانستند با توجه به شرایط صورت‌‌های مالی خود از الزامات مورد نظر سازمان بورس عبور کنند و موفق به انتشار اوراق و تامین مالی شوند. شاهد این ادعا نیز پایین بودن ارزش معاملاتی است که در بازار ابزارهای (تامین) مالی به ویژه در حوزه بورس کالا می‌توان با محاسبه اعداد و ارقام نظاره‌‌گر آن بود.

پیچیدگی تامین مالی در بازار سرمایه

مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن افزود: در رابطه با آسیب‌‌شناسی و تحلیل دلایل اینکه چرا ابزارها و نهادهای مالی مورد استقبال واحدهای صنعتی قرار نگرفته‌‌اند می‌توان به چند موضوع اصلی و اساسی اشاره کرد. نخستین مورد؛ عدم آشنایی و ضعف اطلاع‌‌رسانی بوده که بنگاه‌ها و واحدهای صنعتی با این ابزارها آشنایی کامل ندارند و این نیز به سابقه فرآیند تامین مالی کشور بازمی‌‌گردد که عمدتا نگاه بنگاه‌ها و واحدهای صنعتی به تامین مالی از سیستم بانکی بوده و البته دلایل آنها مورد قبول است، چراکه سرعت عمل در پرداخت برای فعال کسب و کار صورت می‌گیرد. وی عنوان کرد: در هر صورت این موضوع همیشه برای تامین سرمایه مورد اقبال بوده است، چرا که خیلی راحت و با سرعت می‌توانند با تامین مدارکی که مورد نظر بانک است به منابع مالی مورد انتظار دست یابند. اما در این سوی ماجرا فرآیند تامین مالی در بازار سرمایه با پیچیدگی‌‌هایی همراه است و بخشی از این سختی به دلیل عدم آشنایی صاحبان کسب و کار و صنایع با روش‌ها و ابزارهای تامین مالی است که به اطلاع‌‌رسانی دقیق‌‌تری توسط حوزه‌های متولی این بخش همچون شرکت‌‌های تامین سرمایه و مشاوره سرمایه‌‌گذاری که مجوزهای مرتبط را از سازمان‌های بورس دریافت کردند و همچنین بخش‌های کارگزاری که به عنوان بدنه اجرایی وارد فرآیند انتشار اوراق می‌شوند، نیاز دارد.

اطلاع‌‌رسانی باید قوت بگیرد

ملماسی درباره دلایل عدم استقبال واحدهای صنعتی از ابزارهای جدید تامین مالی گفت: مورد دوم به ضعف ساختارهای مالی و نظام‌‌های گزارشگری و اطلاع‌‌رسانی و تهیه صورت‌‌های مالی که در خود بنگاه‌ها وجود دارد، مربوط می‌شود. تلاش‌‌ها و تجربه‌های متعددی در سال گذشته و جاری رخ داده که به یک بنگاه مراجعه می‌شود اما از نظر موضوع‌‌های حداقلی بحث شفافیت صورت‌‌های مالی با موانع و مشکلات عدیده‌‌ای مواجه است. به عنوان مثال بسیاری از بنگاه‌ها به این موضوع اشراف ندارند که اگر بخواهند تامین مالی از طریق بازار سرمایه انجام دهند باید حسابرس آنها از حسابرسان معتمد سازمان بورس اوراق بهادار باشد، تا زمانی که این موضوع بخواهد تغییر در فرآیند ایجاد کند و حسابرس جدید جایگزین شود و ابهامات مطرح‌شده را حل و فصل کند خود به یک فرآیند طولانی تبدیل می‌شود.

اهمیت شفافیت صورت‌‌های مالی

این تحلیلگر ارشد بازار سرمایه تاکید کرد: موضوع دیگر این است که هنوز بسیاری از بنگاه‌ها و واحدهای صنعتی اعتمادی به شفافیت به معنای واقعی ندارند و به همین دلیل است که مشتری بسیاری از ابزارهای مالی جدید واحدهای بزرگ صنعتی بودند که با توجه به ساختار و الزامات دولتی که بر آنها حاکم است ناگزیر باید شفاف باشند. این موضوع فرآیند کار را در بنگاه‌های کوچک با مشکل مواجه می‌کند. البته این موضوع در رابطه با تمام بنگاه‌ها صدق نمی‌کند و برخی از بنگاه‌ها و شرکت‌‌های صنعتی هستند که در واقع می‌خواهند اقدام به تامین مالی از طریق بازار سرمایه کنند. در مجموع باید گفت عدم شفافیت صورت‌‌های مالی فرآیند انتشار اوراق را با موانع و مشکلات جدی مواجه کرده است. این دو موضوع ازجمله مهم‌ترین موانع در این حوزه به حساب می‌‌آیند.

ملماسی معتقد است برای حل این مشکلات؛ راهکار این است که زمان و انرژی لازم از طریق سازمان‌ها و نهادهایی که در این بحث متولی هستند، گذاشته شود تا موضوع اطلاع‌‌رسانی و معرفی این ابزارهای مالی و روش‌های تامین مالی به صاحبان کسب و کار و فعالان اقتصادی صورت گیرد تا بتوانند بر این موضوع اشراف کامل داشته باشند.

مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن یادآور شد: راهکار دوم تسهیل یا کوتاه‌‌ کردن زمان و فرآیند اخذ مجوز و موافقت اصولی از خود سازمان بورس است تا در مجموع تامین مالی را از طریق بازار سرمایه جذاب‌‌ کند که در صورت کوتاه شدن مسیر می‌تواند مفید باشد. موضوع دیگر این است که خود بنگاه‌ها باید در موضوع شفافیت وقت و اهتمام جدی داشته باشند و از خدمات شرکت‌‌های مشاور سرمایه‌‌گذاری که در این حوزه صاحب مجوز هستند برای بحث اصلاح ساختار مالی خود استفاده کنند که این فرآیند به استاندارد رسیدن و افزایش کیفی سطح گزارشگری را با بهره‌‌گیری از خدمات شرکت‌‌های مشاوره سرمایه‌‌گذاری بتواند کوتاه‌‌تر کند تا فرآیند تامین مالی بسیار موثر و مفید در اختیار آنها قرار بگیرد.