چکاپ طرح دولتی خانه‌سازی در نظرسنجی «دنیای اقتصاد» از انبوهسازان؛ با شرکت‌ها مشورت شد
مشکل اول مسکن ۱۰ استان
بياطلاعي تشكلهاي ساختماني از قيمت ساخت در نهضت ملي مسكن
همین افزایش قیمت مسکن تاثیر زیادی بر افزایش قیمت بازار رهن و اجاره خانه نیز داشته که جوانان برای ازدواج حتی توان پرداخت اجاره‌ها و پول رهن را هم ندارند چه برسد به خرید یک آپارتمان کوچک. بر اساس داده‌های مرکز آمار، در دو دهه آخر قرن چهاردهم هجری شمسی (۱۴۰۰-۱۳۸۰) قیمت مسکن تهران ۱۱۰ برابر شد و در همین حال شاخص قیمت کالا‌‌ها و خدمات ۳/ ۴۴ برابر و دستمزدها ۴۲ برابر افزایش تجربه کرد. این به‌این معنی است که در دو دهه گذشته قیمت حقیقی مسکن تهران ۵/ ۲ برابر بالا رفت و قدرت خرید مسکن ۶۰ درصد کاهش یافت. میانگین قیمت آپارتمان‌های مسکونی معامله شده در شهر تهران، نسبت به سال ۱۳۹۵، از ۵۶۰ درصد افزایش در سال ۱۴۰۰ و ۶۳۰ درصد افزایش در اسفند ۱۴۰۰ برخوردار بود. آپارتمان‌های مسکونی معامله شده در شهر تهران ۱۵۱هزار واحد در سال ۱۳۹۶ بود که با ۵۷ درصد کاهش به ۶۴هزار و ۳۵۰ واحد در سال ۱۴۰۰ سقوط پیدا کرد.
همین اتفاقات باعث شد دولت سیزدهم در ابتدای امر درباره حل مشکل مسکن طرحی با عنوان ساخت یک میلیون مسکن در سال را در نظر بگیرد اما متاسفانه بعد از گذشت چندین ماه اجرای این طرح همچنان ابتر است. براین اساس بر آن شدیم که نظرسنجی با روسای تشکلهای انبوه‌سازی درباره دلایل عدم اجرای موفق این طرح تاکنون داشته باشیم. در گام ابتدایی نتایج نظرسنجی نشان می‌دهد دولت در طرح ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال از بازیگران اصلی سمت عرضه (انبوهسازان و شرکت‌های ساختمانی) نظرخواهی نکرده و مشورت نگرفته است. روسای این تشکل‌ها در این نظرسنجی به دولت توصیه کردند درباره واقعیت قیمت تمام شده ساخت مسکن به متقاضیان و مشمولان این طرح صریح و کامل اطلاع‌رسانی کند تا در طول ساخت، اختلال و دست‌اندازی از پرداخت آورده نقدی صورت نگیرد. نکته مهم دیگر که روسای تشکلهای ساختمانی در این مبحث مطرح کردند میزان فراگیری دهک‌های نیازمند حمایت است چرا که باید تمامی دهک‌ها مشمول مسکن حمایتی شوند تا بتوانند از طرح بهره بگیرند.
این نظرسنجی که از روسای انجمن انبوهسازان 10 استان اخذ شده است شامل گزینه‌های زیر است:
آیا در استان، از انجمن شما به عنوان تشکل تاثیرگذار در بخش مسکن استان، برای اجرای طرح ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال یا چگونگی اجرای آن یا دعوت به ساخت یا هر موضوع مرتبط با این طرح، نظرخواهی شد؟
وضعیت اجرای این طرح در استان شما به چه شکل است؟ آیا شروع شده؟
سازنده‌ها در این طرح در استان شما به چه شکل انتخاب شدند؟ فراخوان به سازنده‌ها داده شد یا اینکه به شکل دیگری انتخاب شدند؟
فکر می‌کنید این طرح در استان شما می‌تواند مشکل خانهدار شدن مردم ساکن در استان را حل کند؟
از قیمتی که دولت در این طرح با سازنده‌ها در استان شما قرارداد ساخت امضا کرده است، اطلاعی دارید؟
مشکل مسکن در استان شما چیست؟ قدرت خرید یا کمبود واحد مسکونی فروشی؟
مهدی شیخ سجادیه دبیر انجمن انبوهسازان استان اصفهان
عضو علی‌البدل دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: تا یک ماه پیش انجمن از دایره تصمیم‌گیری حذف بود و نظرخواهی نشد، اما طی یک ماه گذشته تاکنون، از انبوهسازان در جلسات اداره کل راه و شهرسازی دعوت و نظرخواهی شده و تفاهم‌نامه همکاری در حال امضا است.
پاسخ سوال 2: درشهر بهارستان شروع شده و با وجود فرصت‌های موجود در استان، متاسفانه شرکت سازنده ترکیه‌ای است که قرار است بین 3 تا 4 هزار واحد مسکونی ساخته شود. بقیه واحدها در دست قرارداد است و کم‌کم انبوهسازان وارد می‌شوند.
پاسخ سوال3: 22 انبوه‌ساز با فراخوانی که از سوی انجمن انبوهسازان استان ارائه شد، انتخاب شدند.
پاسخ سوال 4: تاحدودی به خانهدار شدن دهک‌های 2، 3 و 4 کمک می‌کند.
پاسخ سوال 5: هزینه ساخت متری حدود 4 میلیون و 500 هزار تومان است و با تعدیلاتی که می‌خورد، هزینه ساخت به صورت شرکتی به حدود متری 6 میلیون تومان می‌رسد.
پاسخ سوال 6: ابتدا قدرت خرید مردم و در مرحله بعدی ناهمخوانی در بازار عرضه و تقاضای مسکن، دو مشکل بزرگ کشور در بخش مسکن است.
رامین گوران دبیر انجمن انبوهسازان مسکن و ساختمان استان تهران
دبیر دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: در دوره وزارت قبلی در طرح اقدام ملی مسکن نظرخواهی و تفاهم‌نامه ساخت 20 هزار واحد مسکن ملی منعقد شد. در طرح نهضت مسکن مسوولان ارتباط خود را با انجمن کمرنگ کرده‌اند و از ما نظرخواهی نشده و با وجود درخواست کتبی و شفاهی ما جهت اعلام آمادگی برای همکاری و کمک به وزارت راه، ارتباط و تعاملی وجود ندارد و در زمینه استفاده از خلاقیت‌ها و کمک‌های انجمن و مشارکت انبوهسازان مقاومت وجود دارد. امیدواریم با توجه به تغییرات هیات‌مدیره کانون سراسری انبوهسازان، تغییراتی در ارتباط دوطرفه ایجاد شود.
پاسخ سوال 2: در طرح نهضت مسکن تا جایی که اطلاع داریم قراردادی در استان تهران امضا نشده است. هر آنچه هست، مربوط به طرح اقدام ملی دوره قبل است.
پاسخ سوال 3: در طرح اقدام ملی انبوهسازان به صورت فراخوان انتخاب شدند. تفاهم‌نامه ساخت 20 هزار واحد بین انجمن و اداره کل مسکن و شهرسازی در حضور وزیر راه‌وشهرسازی امضا شد. از این تعداد قرارداد ساخت 3104 واحد از اردیبهشت سال 1400 منعقد و بارگذاری شده و زمین تحویل دادهاند و با پیشرفت 40 درصدی در رباط کریم، شهریار، اسلام‌شهر، قرچک و پاکدشت حین اجرا است.
پاسخ سوال 4: تعداد واحدهای گفته شده می‌تواند بازار را کنترل کند، اما با روشی که پیش می‌رود و حجم اندک واحدهایی که در حال ساخت است، نیاز مسکن را برطرف نمی‌کند. داده‌ها و آنالیزهای خوبی صورت گرفته، اما در مرحله اجرا کار به خوبی پیش نمی‌رود. بنابراین نیاز به مسکن در استان برطرف نمی‌شود.
پاسخ سوال 5: قیمت سال 99 متری 2 میلیون و 700 هزار تومان است. قیمت قرارداد سال 1400 و پس از آن 4 میلیون و 500 هزار تومان است که با 5 درصد بیشتر، به 4 میلیون و 725 هزار تومان می‌رسد که در جاهای مختلف با انبوهسازان قرارداد بسته می‌شود.
پاسخ سوال 6: هردو عامل اثرگذار است؛ اما قدرت خرید مشکل اصلی مردم است. تاوقتی که قدرت خرید مردم افزایش نیابد، مساله مسکن حل نمی‌شود. چون مردم امکان تامین آورده را ندارند. وام مسکن پربهره است و اقساط بانکی نیز در توان این اقشار نیست. استقبال ناکافی از این طرح نشان می‌دهد که مردم شرایط اقتصادی خوبی ندارند. ثبت‌نام می‌کنند، اما در مرحله پرداخت آورده، اقدامی نمی‌کنند.
افشین کربلایی‌صباغ دبیرانجمن انبوهسازان مسکن استان یزد
بازرس اصلی دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: از انجمن انبوهسازان نظرخواهی شده است. با توجه به اینکه در دوره قبل یعنی فاز اول طرح اقدام ملی مسکن، نگاه‌ها نسبت به ساخت مسکن به ازای متری 3 میلیون و 700 هزار تومان، غیرواقعی بود که عملیاتی و استقبال نشد و به دلیل بی‌ثباتی اقتصادی و گرانی مصالح، انبوه‌سازانی هم که مشارکت کردند، گرفتار شدند. در فاز جدید قرار شده انبوهسازان مشارکت کنند.
پاسخ سوال 2: در فاز اول ساخت 4 هزار واحد مسکونی در استان شروع شده و قرار است در فاز جدید ساخت 20 هزار واحد مسکونی را در استان شروع کنند که بخش عمده‌ای از آن در شهر یزد و بخشی نیز در شهرستان‌های تابعه از قبیل میبد، اردکان و مهریز ساخته می‌شود.
پاسخ سوال3: انبوهسازان طی فراخوانی که از سوی کارگزار استان ارائه شد، انتخاب شدند. همچنین در این قضیه معاونت استانداری دخیل بوده است.
پاسخ سوال4: صد درصد قادر به حل مشکل مسکن است. چرا که پس از اتمام ساخت مسکن مهر در سال 93 تولید مسکن نداشته‌ایم، اما تقاضا در بازار به ویژه از سوی طبقه متوسط جامعه وجود داشته است. منتها به شرطی که نگاه واقعی به ساخت این خانه‌ها وجود داشته باشد. در فاز اول نگاه‌ها مبنی بر خانهدار شدن مردم با متری 4 میلیون تومان غیرواقعی و غیرممکن بود.
پاسخ سوال 5: هزینه ساخت از متری 3 میلیون و 700 هزار تومان تا 4 میلیون و 200 هزار تومان متغیر است، البته بسیاری از متغیرها شامل امکانات داخل آپارتمان مانند پکیج و... را حذف کرده و به عهده خریداران گذاشته‌اند. با وجود این کماکان به نظر می‌رسد که هزینه ساخت کمتر از 8 میلیون تومان نخواهد بود.
پاسخ سوال 6: هر دو عامل افت قدرت خرید مردم و کمبود مسکن از مشکلات مهم استان است.
فرشید پورحاجت رئیس انجمن انبوهسازان خوزستان
عضو هیات‌مدیره دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: در دولت قبلی در طرح اقدام ملی مسکن با انجمن انبوهسازان مشورت شد، اما در دولت سیزدهم، از انجمن نظرخواهی انجام نشده است.
پاسخ سوال 2: در حال برنامه‌ریزی برای برخی پروژه‌های مسکن مهر و اقدام ملی هستند که از سال 88 استارت خورده و تا به امروز ادامه داشته است. مضاف بر اینکه در برخی از شهرهای کوچک نیز کارهای تخصیص زمین انجام شده اما هنوز به مرحله ارزیابی و شناسایی پیمانکار نرسیده است.
پاسخ سوال3: در طرح اقدام ملی مسکن، سازنده‌ها به صورت فراخوان انتخاب شدند و قرارداد ساخت حدود 4 تا 5 هزار واحد با انبوهسازان منعقد شد اما از سال گذشته تاکنون در دولت جدید هیچ قراردادی بسته نشده است. از سالی که اقدام ملی مطرح شد، ما پروسه طولانی‌مدتی را با دولت درباره اصلاح قراردادها داشتیم که درنهایت قراردادها تنظیم شد که از قیمت تمام شده بازار مقداری پایین‌تر بود. امروز هم همان مسیر دنبال می‌شود و وزارت راه یا قیمت‌های واقعی را کشف نکرده یا درباره آمار سازمان مدیریت برنامه با هم هماهنگ نیستند.
پاسخ سوال4: به‌طور قطع اگر دولت برای تولید مسکن برنامه‌ریزی کند، اثرات مطلوبی دارد؛ اما امیدواریم فرجام آن نیز خوب باشد. چون هر پروژه‌ای در بخش مسکن باید در طول مدت دو سال و حداکثر سه سال ساخته و به مردم تحویل داده شود و در این صورت است که حلاوت و شیرینی آن برای مردم زیاد است و اثرگذاری خود را نیز در چرخه اقتصادی نشان خواهد داد.
پاسخ سوال 5: آخرین قیمت‌ها در سال 1400 نزدیک به متری 4 میلیون تومان بوده و هنوز قراردادهای جدید را رویت نکرده‌ایم.
پاسخ سوال 6: هر دو مساله در استان خوزستان وجود دارد.
سید‌محمد مرتضوی رئیس انجمن انبوهسازان استان گلستان
رئیس هیات‌مدیره دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: جلسات شورای مسکن در استان‌ها پس از تصویب طرح جهش تولید مسکن در مجلس، از نظام و ساختار و استمرار خوبی در برگزاری برخوردار شد. انبوهسازان هم از گذشته یعنی از زمان اجرای طرح مسکن مهر در شورای مسکن حضور داشتند و این رویه در اکثر استان‌ها برقرار بوده و در تعداد محدودی از استان‌ها به دلیل عدم مشارکت جدی یا مشارکت کم‌اثر انبوهسازان در مسکن مهر آن استان‌ها، در جلسات شورای مسکن حاضر نمی‌شدند. اما در استان گلستان به‌طور مداوم در این جلسات حاضر هستیم و در جریان موضوعات کلان و جزئی طرح جهش تولید مسکن یا نهضت ملی مسکن قرار می‌گیریم.
پاسخ سوال2: حضور انبوهسازان در این طرح در دو بخش طراحی شده است. یک بخش شامل زمین‌هایی است که متعلق به وزارت راه یا در تملک وزارتخانه است؛ با استفاده از ابزار موجود در قانون، زمین‌های دولتی شناسایی می‌شوند و اسناد آن به وزارت راه یا سازمان ملی زمین و مسکن منتقل می‌شود که در امر اختصاص زمین به‌طور جدی ورود کرده است. تاکنون در مواردی شورای مسکن و اداره کل راه و شهرسازی استان اقدام به انعقاد قرارداد با بنیاد مسکن، ستاد اجرایی فرمان امام و بنیاد مستضعفان کرده و اخیرا هم قرارگاه‌هایی در ارتباط با ساخت مسکن در کشور تشکیل شده که به‌طور جدی ساخت مسکن و موضوعات مربوط به این طرح را دنبال می‌کنند. در استان هم این قرارگاه تشکیل شده و قراردادی هم برای اجرای طرح در یکی از زمین‌های پیش‌بینی شده با این قرارگاه منعقد شده است.
پاسخ سوال 3: در زمینه دعوت از انبوهسازان در استان دو رویکرد متفاوت داشتیم. در ابتدا و شروع طرح تمایل چندانی به حضور انبوهسازان و استفاده از ظرفیت‌های انبوه‌سازی نبود. به تدریج با اینکه شاهد بودیم عملیات اجرایی، پیشرفت آنچنانی ندارد این نتیجه حاصل شد که از ظرفیت انبوهسازان نیز می‌توان استفاده کرد. چون انبوهسازان بومی استان کارنامه درخشانی در مسکن مهر داشتند و پیشرفت مناسبی هم از سوی سازمان‌ها و نهادهای دخیل وجود نداشت، بر این اساس استفاده از ظرفیت انبوهسازان با اعلام آمادگی آنها مطرح شد. تمایل به حضور انبوهسازان در هفته‌های اخیر دیده می‌شود. مذاکراتی با مدیرکل راه و شهرسازی داشته‌ایم و به دنبال انعقاد تفاهم‌نامه و واگذاری کار به شرکت‌های حقوقی انبوه‌سازی هستیم. موضوع دوم تعیین الگوها و روش‌های ساخت و مصالح مورد استفاده است که در این بخش مشکل خاصی وجود ندارد و می‌توانیم به تفاهم برسیم. انتخاب و جانمایی زمین‌های مناسب برای این طرح را نیز دنبال می‌کنیم و در این بخش هم امکان رسیدن به تفاهم فراهم است.
پاسخ سوال4: این طرح از دو بخش برخوردار است که یک بخش خودمالکی است و خود سازنده‌ها با استفاده از تسهیلات، ساخت‌و‌ساز انجام می‌دهند و پراکندگی در این بخش وجود دارد. تعداد زیادی از زمین‌ها در شهرها با توزیع فراوانی مشخص در محلات مختلف تحت پوشش قرار می‌گیرد. در اینجا قیمت بین خریدار و فروشنده به صورت توافقی است و برای زمین به عنوان نهاده اصلی قیمتی درنظر گرفته می‌شود که به قیمت تمام‌شده مسکن اضافه می‌شود. دهک‌های بالا از بخش خودمالکی استقبال می‌کنند؛ چون رقم و شرایط تسهیلات در مقایسه با گذشته بهتر است. بخش اصلی طرح که واگذاری زمین‌های دولتی به انبوهسازان و سایر بخش‌ها است، به گروه‌های کم‌درآمد اختصاص دارد. کماکان سهم آورده مردمی در این طرح بالا است و نگرانیم که با افزایش قیمت‌ها و تعدیل‌هایی که اضافه خواهد شد، متقاضیان از تامین آورده خود ناتوان باشند و بخش‌هایی از طرح با شکست روبه‌رو شود. بنابراین توصیه ما این است که متراژ واحدها کمتر باشد و با حداقل‌ها مردم را صاحب خانه کنیم. ضمن اینکه از کیفیت سکونت و مصالح و سرانه‌ها نباید کاسته شود.
پاسخ سوال 5: اخیرا وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده که قیمت پیشنهاد شده برای طرح نهضت ملی مسکن یا طرح جهش تولید قابل تغییر است و احتمال تغییر قیمت‌ها در روزهای آینده وجود دارد. به‌طور قطع من نیز معتقدم که در حد متعارف باید تغییرات قیمتی داشته باشیم.
پاسخ سوال6: تردیدی نیست که قدرت خرید مردم افت کرده و همچنین شکاف بزرگی بین عرضه و تقاضای مسکن می‌بینیم. پرداخت هزینه مسکن امروز یک مشکل جدی است که بسیاری از خانوارها از پس آن برنمی‌آیند و پس انداز آنچنانی هم ندارند. بخش قابل توجهی از تامین مالی مسکن از پس‌اندازها برای این منظور است، اما به دلیل افزایش هزینه‌های زندگی و معیشت، ناتوانی مالی مردم برای خرید مسکن روز‌به‌روز بیشتر می‌شود. کمبود مسکن نیز وجود دارد چون در دولت‌های یازدهم و دوازدهم طرح‌های موثری برای تامین و تولید مسکن وجود نداشت، بنابراین تولید مسکن کاهش یافت و از کمبود مسکن در کشور رنج می‌بریم. لذا ما هم کمبود مسکن را داریم و هم کمبود مسکن در محلات کمتربرخوردار را داریم که گروه‌های هدف در این محلات به دنبال مسکن موردنظر خود هستند.
جمشید برزگر رئیس هیات‌مدیره انجمن صنفی انبوهسازان مسکن و ساختمان آذربایجان شرقی
عضو هیات‌مدیره دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: از انجمن نظرخواهی نشده، اما ما پیشنهادهای خود را ارائه داده‌ایم، اما تاکنون اقدام خاصی انجام نشده است.
پاسخ سوال 2: در قالب طرح نهضت ملی مسکن، در بخش شهرهای کوچک در قالب اهدای زمین توسط بنیاد مسکن و بخشی نیز در طرح اقدام ملی که قبلا توسط شهر جدید سهند به مناقصه گذاشته شده بود، از همان تاریخ با پیشرفت حدود 15 تا 20 درصد در دست اجرا است. آمار دقیق از تعداد این واحدها وجود ندارد.
پاسخ سوال 3: سازنده‌ها به صورت فراخوان انتخاب شدند. اقدامی در قالب توافق انجام نگرفته است.
پاسخ سوال 4: بعید به نظر می‌رسد. با توجه به نوسان قیمت‌ها در بازار و افزایش نرخ نهاده‌های مربوط به ساخت و با توجه به اینکه وزیر راه اعلام کرده قیمت نهضت ملی مسکن افزایش می‌یابد، ما پیشنهادهای خود را مبنی بر حضور و مشارکت انبوهسازان در ساخت ارائه داده‌ایم. اما سیاست کلی وزارتخانه به صورت فراخوان است و در این قالب کسانی شرکت می‌کنند که به صورت پیمانکاری هستند. قیمت‌های نهایی با توجه به نوع و مکان زمین‌ها متفاوت خواهد بود که متقاضیان با توجه به توان مالی خود می‌توانند مسکن موردنظر خود را انتخاب کنند.
پاسخ سوال 5: قیمت‌ها به نسبت سال‌های گذشته متفاوت است و از 2 میلیون و 750 هزار تومان تا 4 میلیون و 750 هزار تومان متغیر است. در سال 1401 هیچ قراردادی منعقد نشده است. قرار بود دولت بخشی از آورده دهک‌های یک تا سه را از محل دارایی‌هایی که در قانون جهش تولید مسکن دیده شده بود، پرداخت کند، تقبل نکرده است و متقاضیان قادر به پرداخت این آورده‌ها در مرحله ثبت‌نام و پس از آن نیستند. لذا عدم توان مالی موجب شده استقبال خوبی از طرح نشود.
پاسخ سوال 6: قدرت خرید مردم مهم‌ترین مساله در این استان و کل کشور است. در این راستا باید قدرت خرید مردم تقویت شود و هنوز نحوه ارائه تسهیلات و نرخ سود و اقساط بانکی این تسهیلات مشخص نیست و بانک‌ها هم تسهیلات با 18 درصد می‌دهند. مگر اینکه دولت یارانه‌ای را که قرار است در قالب بخشی از تسهیلات پرداخت کند، اختصاص دهد که این هم مشخص نشده است.
محموداحمد شعربافی دبیر انجمن صنفی کارفرمایی انبوهسازان مسکن و ساختمان استان گیلان
عضو هیات‌مدیره دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: نظرخواهی شد و با وجود اینکه ایرادات طرح عنوان شد؛ اما به پیشنهادهای ما توجه نشد. اجرای این طرح مشکلات متعددی دارد. یکی از مشکلات این است که وزارت راه و شهرسازی حاضر به هیچ گونه کمک مالی نیست و از همان ابتدا درصدد اجاره دادن زمین‌ها و دریافت اجاره‌بها است. درواقع سازنده ابتدا باید اجاره را بپردازد و به دنبال پروانه برود و پس از پرداخت هزینه‌های این‌چنینی پول او را بپردازند.
پاسخ سوال2: به کندی پیش می‌رود. مدیرکل راه و شهرسازی تامین زمین کرده ولی استقبال چندانی از جانب سازنده‌ها صورت نگرفته است. حدود 40 تا 50 درصد از مبلغ مسکن، درقالب تسهیلات داده می‌شود و مابقی را خود مردم باید پرداخت کنند و این واقعیت را به مردم نمی‌گویند که رقم پرداختی آنها حداقل باید 600 میلیون تومان باشد و وعده می‌دهند که اگر مردم 40 تا 50 میلیون تومان در چهار مرحله واریز کنند، صاحب خانه می‌شوند. با توجه به قراردادهایی که بسته می‌شود و تورم ناشی از فشار اقتصادی و به این قراردادها تعدیل نیز تعلق می‌گیرد، قیمت تمام‌شده یک واحد مسکونی 75 متری با احتساب مشاعات، یک میلیاردتومان خواهد بود. در استان گیلان مبلغ تسهیلات ساخت 350 میلیون تومان است و متقاضی باید حدود 650 میلیون تومان پرداخت کند که برای او مشکل است.
پاسخ سوال 3: سازنده‌ها ارزیابی شدند. تعداد زیادی از سازندگان تا مرحله ارزیابی و فراخوان پیش رفتند، اما در مرحله اجرا خود را کنار کشیدند و تعداد اندکی از سازنده‌ها اقدام به بستن قرارداد کردند.
پاسخ سوال4: خیر، نمی‌تواند مشکل مسکن را حل کند.
پاسخ سوال 5: با توجه به شرایط ساخت در استان گیلان که هزینه سربار زیادی مخصوصا در بخش پی، سربندی و عایق‌کاری دارد، ضریب افزایش قیمتی دارد که حدود متری 6 میلیون تومان قیمت پایه است که داده می‌شود. این فقط نرخ قیمت ساخت است که تعدیل هم به آن تعلق می‌گیرد. هزینه‌های انشعابات، محوطه‌سازی و آماده‌سازی هم بعدها به آن اضافه خواهد شد.
پاسخ سوال6: قدرت خرید مردم، مساله اصلی است. مسکن وجود دارد و حتی تعدادی از واحدهای مسکن مهر که ساخته شده، چون متقاضی توان پرداخت نداشته درنهایت به خودمالکی تبدیل شده است. مسکن موجود است اما قدرت خرید وجود ندارد. پیشنهاد ما این است که با عنوان طرح اقدام ملی، از پروژه‌های تمام‌شده و آماده بهره‌برداری، استفاده کنند.
محمد سلیمانی دبیر انجمن انبوهسازان و سازندگان مسکن و ساختمان مرکزی
عضو علی‌البدل دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: در این رابطه از انجمن نظرخواهی نشد.
پاسخ سوال2: متناسب با تعداد واحدهایی که در پروژه 8 هزار واحدی تعریف شده، پروژه تجهیز و فعال نیست.
پاسخ سوال 3: سازنده‌ها به صورت فراخوان انتخاب نشدند. در سال گذشته یک پروژه8 هزار واحدی تعریف شد و چون زمین‌های انتخاب شده در مالکیت یک نهاد بود، از ظرفیت‌های انبوهسازان در استان نیز استفاده نشد و یک شرکت پیمانکاری انتخاب شد و این پروژه به این شرکت واگذار شد.
پاسخ سوال4: این پروژه با تعریف مسکن ملی همخوانی ندارد. چون نخستین بحث در مسکن ملی این است که قیمت زمین صفر شود. اما چون زمین این پروژه اوقافی است، پس قیمت عرصه و زمین صفر نیست. از طرف دیگر متقاضیان باید پول زمین بپردازند که چون زمین اوقافی است، صاحب زمین نخواهند بود و صرفا مالک اعیانی خواهند بود. یعنی مالک زمان فروش واحد مسکونی صاحب اعیان است و باید در اداره اوقاف 15 درصد ارزش افزوده عرصه را پرداخت کند. در اصل مستاجر اداره اوقاف خواهد بود.
پاسخ سوال 5: از قیمت‌ها اطلاعی ندارم و اطلاعات من در این‌باره قابل استناد نیست.
پاسخ سوال6: نبود قدرت خرید و مشکلاتی که در طرح جامع شهر اراک وجود دارد، از مهم‌ترین مسائل است. در شهر اراک مسکن بسیار گران است. نرخ زمین به قدری بالا رفته که امروز ساخت‌و‌ساز در این استان مقرون به صرفه نیست. طرح جامع جدید سال گذشته تهیه و تصویب شد که مشکلات بزرگ و بنیادی در این طرح وجود دارد و این طرح خود عاملی برای افزایش بیشتر قیمت زمین شده است. اگر در کل کشور در بخش مسکن رکود داشته باشیم، با توجه به طرح جامع مصوب اراک، در این شهر از نظر قیمتی رکود نخواهیم داشت. برای بزرگ شدن یک شهر یا باید اجازه ساخت در ارتفاع را بدهند یا محدوده شهری توسعه پیدا کند. در شهر اراک هم ارتفاع را کاهش دادهاند و هم محدوده شهری را به هیچ‌وجه افزایش نداده‌اند. فقط زمین‌های اوقافی را به ساخت مسکن ملی تخصیص دادهاند که ارزش افزوده بسیار زیادی را برای اوقاف ایجاد کرده است.
مهدی مراد‌حاصلی عضو هیات مدیره انجمن انبوهسازان استان همدان
بازرس اصلی دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: از انجمن نظرخواهی شد. ما قبلا به وزارت راه و شهرسازی اعلام کردیم که اجرای این طرح عظیم به دلیل نیاز به یکسری زیرساخت‌ها و آماده نبودن آن امکان‌پذیر نیست و در بهترین حالت می‌توان بخشی از آنها را اجرایی کرد. با گذشت یک سال از آغاز به کار دولت رئیسی حرف ما به کرسی نشسته و یک کلید به مردم تحویل نشده است.
پاسخ سوال2: از جمله زیرساخت‌های مهم برای ساخت مسکن دولتی، شامل تملک زمین، تامین مصالح و اکیپ‌های اجرایی است. در کل استان 2 هزار واحد استارت خورده که در مرحله فونداسیون است. یکسری هم مربوط به واحدهای طرح مسکن اقدام ملی بوده است. اما حرکت عظیمی نشده که انبوهسازان در آن مشارکت کرده باشند. یکی دیگر از زیرساخت‌ها این است که قسمتی از مسکن شهری را به عنوان کارگزاری به نهادهای مختلف دادهاند که آنها هم به شرکت‌های پیمانکاری واگذار کرده‌اند که این شرکت‌ها حق کارگزاری از 2 تا 10 درصد برداشت می‌کنند. این خود یک بارمالی اضافه می‌کند و دولت حتی حوصله مدیریت این مساله را نیز نداشته است و به بخش خصولتی واگذار کرده است.
پاسخ سوال 3: هنوز هیچ سازنده‌ای در استان انتخاب نشده و سازوکاری در این بخش وجود ندارد. به تازگی گفته شده که باید فراخوان بدهیم و به حالت مناقصه ببریم که این اقدام اشتباه است. چون احتمال دارد افراد سوداگر در این بخش ورود کنند و اجازه نمی‌دهند افراد اهل فن در این بخش وارد شوند و جلو بروند.
پاسخ سوال4: مشکل مسکن در استان‌ها زمانی حل می‌شود که برای تمام اقشار دیده شود و این واحدها درنهایت به خانه‌های خالی و رهاشده تبدیل نشود. چون این مسکن نیاز همه مردم را رفع نمی‌کند و تنها اقشار کم‌بضاعت به مسکن نیاز ندارند و گروه‌های دارای تمکن مالی هم نیاز به مسکن دارند. تامین مسکن برای آنها لحاظ نشده و مساله اصلی نبود زمین‌های مناسب و باکیفیت است.
پاسخ سوال 5: لیست قیمت‌ها 4 میلیون و 200 هزار تومان، 4 میلیون و 800 هزار تومان و 5میلیون و 200 هزار تومان است. در حالی که طبق فهرست بهای سازمان برنامه و بودجه، بهای ساخت هر مترمربع مسکن 7 میلیون تومان است که وزارت راه بسیار کمتر از این رقم را در نظر گرفته است.
پاسخ سوال6: قدرت خرید مردم بیشتر موثر است. چون مردم درآمد کافی ندارند و فرضا با درآمد ماهانه 10 میلیون تومان نمی‌توانند هزینه خرید مسکن را پرداخت کنند.
محمود پژوم رئیس انجمن انبوهسازان خراسان رضوی
عضو هیات‌مدیره دوره ششم کانون سراسری انبوهسازان مسکن و ساختمان
پاسخ سوال 1: تاکنون دو جلسه با مدیرکل راه‌وشهرسازی استان و دو جلسه با کارشناسان این اداره کل برگزار شده و نظرات و پیشنهادهای خود را درباره مفاد قرارداد، کتبا به مدیرکل راه وشهرسازی، معاونت فنی عمرانی استانداری، معاونت وزارت، کانون سراسری انبوهسازان و شعبه بانک مسکن استان ارسال کرده‌ایم اما تاکنون پاسخی از پیشنهادهای ارائه شده دریافت نکرده‌ایم.
پاسخ سوال 2: تا جایی که ما انبوهسازان اطلاع داریم، اقدامات اجرایی و عملیاتی به‌طور رسمی شروع نشده است.
پاسخ سوال3: سازنده‌ها به صورت فراخوان انتخاب شدند. اداره کل راه و شهرسازی استان در چند نوبت در شهرهای جدید و سایر شهرستان‌ها و شهر مشهد، فراخوان زدند و انبوهسازان ثبت نام کردند که از بین آنها تعدادی را انتخاب کردند. ظاهرا سهمیه هم برای آنها در نظر گرفته‌اند و به آنها اطلاع دادهاند.
پاسخ سوال4: این موضوع به فاکتورهای متعددی از شرایط اقتصادی گرفته تا سایر مسائل مرتبط است. به هر حال هر کاری شدنی است و امید ما این است که با برنامه‌ریزی دقیق و همدلی دست‌اندرکاران مرتبط با ساخت مسکن، اتفاقات خوبی رقم بخورد.
پاسخ سوال 5: ظاهرا قرار است 200 هزار واحد مسکونی در استان ساخته شود و اگر هم قراردادی امضا شده ما بی‌اطلاع هستیم. قیمت پایه اعلام شده از سوی معاونت وزارت راه و شهرسازی، متری 4 میلیون و 500 هزار تومان است و شاخص تعدیل نیز سه ماه چهارم سال 1400 است. اما اطلاع نداریم که آیا اگر قراردادی بسته شده، براساس همین قیمت اعلام شده بوده است یا خیر.
پاسخ سوال 6: این موضوع در بین دهک‌های مختلف جامعه متفاوت است. یکی از نگرانی‌ها این است که با توجه به تورم و قیمت بالای تمام شده مسکن که هر روز شاهد افزایش قیمت‌ها و دستمزدها هستیم، متقاضیان باید بتوانند میزان آورده اعلام شده از سوی وزارت راه را تامین کنند. امیدواریم متقاضیان توان پرداخت هزینه‌های اعلام شده را داشته باشند و در این راستا شاید نیاز باشد که مبلغ تسهیلات بانکی را افزایش دهند و دوره بازپرداخت را طولانی‌تر کنند که افراد از عهده پرداخت آنها بربیایند.
