امروز  پس از ۱۸ سال از طرح احداث شرکت فولاد اکسین که به منظور تولید ورق عریض در مجاورت شرکت فولاد خوزستان با هدف تکمیل زنجیره تولید فولاد این شرکت بنا شد، کمتر کسی پیدا می‌شود که دلسوز خوزستان و دیگر پدیده‌ها و مشکلات این استان ازجمله بیکاری، توسعه‌نیافتگی، فقر عمومی و... نباشد و در عین حال ضرورت الحاق فولاد اکسین به فولاد خوزستان را برای رفع برخی از این مشکلات و پدیده‌ها درک نکند.

با مروری کوتاه بر این روند، درمی‌یابیم که این مهم با زیرساخت، دانش فنی، اعتبار مالی و در نهایت راه‌اندازی شرکت فولاد اکسین تماما از سوی فولاد خوزستان انجام شد. فولاد اکسین در سال ۱۳۸۸با ظرفیت اسمی یک میلیون و ۵۰هزار تن و تنها تولیدکننده ورق‌‎های عریض فولادی در خاورمیانه به بهره‌برداری رسید.

احداث خط تولید نورد ورق عریض برای تامین مواد اولیه زنجیره صنایع کشتی‌سازی، مخازن تحت فشار، خطوط انتقال نفت و گاز و... و قطع وابستگی واردات اسلب‌های مورد نیاز صنایع فوق از خارج و استراتژی صادرات محصول، از سوی شرکت فولاد خوزستان به عنوان مجری طرح تعیین شد.

یکپارچه‌سازی زنجیره ارزش محصولات فولادی در جنوب کشور به‌عنوان عاملی موثر در توسعه صنعت فولاد و آثار توسعه‌ای و اشتغال پایدار ناشی از آن منوط به الحاق خط نورد تجهیزات ورق عریض در اختیار شرکت فولاد اکسین خوزستان به‌عنوان صنعت میانی در زنجیره ارزش است.

همه‌ چیز برای یک شروع عالی و قرار گرفتن فولاد اکسین در مدار تولید محصولات نهایی که کمک شایانی به صنعت نفت می‌کرد، آماده بود که در تصمیمی ناگهانی و غیرکارشناسی، فولاد اکسین بدون در نظر گرفتن شرایط به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی واگذار شد.

این اتفاق درحالی رخ داد که ضمانت‌نامه ۲۵۰میلیون یورویی بانک صادرات مربوط به بدهی ناشی از خرید تجهیزات کارخانه از شرکت دانیلی ایتالیا به فولاد خوزستان در زمان راه‌اندازی خط تولید این کارخانه نادیده گرفته شد و فرزندی که به تازگی راه رفتن را آموخته بود، با بی‌مهری تمام از مادرش جدا شد و این اقدام ناسنجیده، شروعی بود برای مصیبت‌هایی که اگر نبود مهر مادر شاید به فرجامی شوم تبدیل می‌شد. در صورتی که روند فعالیت پروژه ورق عریض در قالب جدید و مستقل و به نام فولاد اکسین خوزستان پس از واگذاری به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا آنجا پیش رفت که در پایان سال ۱۳۹۸ فولاد اکسین خوزستان با بیش از ۱۱۳۰ میلیارد تومان بدهی تناژی، بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان بدهی ریالی، بیش از ۱۵۰ میلیارد تومان بدهی مالیاتی، زیان سنواتی، ۱۳۰ میلیارد تومان مطالبات مشکوک‌الوصول، فاقد مواد اولیه، فاقد قطعات استراتژیک موردنیاز خط تولید، فاقد محصول قابل فروش، فاقد دستورالعمل و آیین‌نامه، نابسامانی در تشکیلات سازمانی، احتمال بروز بحران کارگری، عدم امکان دریافت کارت بازرگانی، عدم امکان دریافت دسته چک بانکی، عدم امکان دریافت ضمانت‌نامه، بدهی‌های بیمه‌ای، بی‌اعتباری نزد مشتریان و دیگر مشکلات مواجه شد.

این موارد تنها بخشی از مشکلاتی بودند که باوجود ادامه‌دار بودن حمایت‌های زیرساختی فولاد خوزستان از بعد انفصال فولاد اکسین از این شرکت داشت. تصفیه‌خانه و سیستم آب و فاضلاب صنعتی، جاده‌های دسترسی، خدمات فنی و مهندسی، تامین اکسیژن مورد نیاز خط تولید و نیروی انسانی متخصص و باتجربه بخشی از این زیرساخت‌هاست که از سوی فولاد خوزستان در اختیار فولاد اکسین قرار گرفت.

شرایط به قدری بحرانی شد که در سال ۱۳۹۷ وزیر وقت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فولاد خوزستان خواست به منظور جلوگیری از ورشکستگی و ایجاد بحران‌های امنیتی ناشی از بیکاری کارکنان مجموعه، مدیریت اکسین را برعهده بگیرد. فولاد اکسین بحران‌زده اواخر بهمن ۱۳۹۷ با انتصاب امین ابراهیمی (قائم مقام ارشد مدیر عامل و عضو هیات‌مدیره فولاد خوزستان در همان زمان) به سمت مدیرعامل فولاد اکسین انتخاب شد.

تنها با نگاهی به عملکرد ۱۰۰ روزه ورود شرکت فولاد خوزستان در اداره فولاد اکسین می‌توان به تاثیر و اهمیت انتقال مدیریت و مالکیت این شرکت به فولاد خوزستان پی برد.

افزایش میزان تولید از ۳۰ هزار تن به ۷۴ هزار تن در ماه، افزایش ۱۰ برابری خرید قطعات استراتژیک خط تولید، تولید ورق‌های مخصوص محیط ترش شرکت نفت برای اولین‌بار در ایران، ۹/ ۵ برابر  افزایش تولید محصولات آلیاژی خاص نسبت به کل سال ۱۳۹۷، جایگزینی فروش مستقیم به‌جای فروش کارمزدی پس از دو سال و بسیاری موفقیت‌های دیگر که حاصل حضور مدیران فولادی در اداره‌ اکسین بود. طی این دو سال، فولاد اکسین از فروش کارمزدی به فروش مالکیتی رسید و توانست تعمیرات اساسی تجهیزات را در جهت به حداکثر رساندن ظرفیت تولید، انجام دهد و با حضور کلیدی در پروژه‌های بزرگ ملی نفت و گاز (همچون پروژه خط لوله انتقال نفت گوره به جاسک) در سطح ملی، کشور را به خودکفایی برساند. اما با شروع سوددهی شرکت فولاد اکسین، سهامداران آن تفاهم‌نامه را فراموش کردند و با تغییر دولت روند واگذاری متوقف شد.

از طرفی مدیریت موفق فولاد خوزستان بر اکسین تا آنجا‌ پیش رفت که در دی سال ۱۳۹۸ در چارچوب برنامه‌های راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با اهداف جایگزینی مدیریت سهام به‌جای بنگاه‌داری، ایجاد قطب‌های فولادی در کشور و بازگشت مدیریت متمرکز به فولاد خوزستان تفاهم‌نامه‌ واگذاری سهام فولاد اکسین به فولاد خوزستان میان نمایندگان وزارت و مدیرعامل وقت فولاد خوزستان مبنی بر انتقال ۶۰درصدی از کل سهام فولاد اکسین به‌صورت ثبتی به امضا رسید، اما این تفاهم‌نامه شکل اجرایی به خود نگرفت و همچنان بلاتکلیفی شرایط را به سمت بغرنج کردن اوضاع پیش می‌برد. جای تعجب دارد با وجود نهایی شدن تفاهم‌نامه در حضور مقام عالی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و گذشت نزدیک به دو سال هنوز از سوی وزارتخانه مبنی بر واگذاری سهام فولاد اکسین به فولاد خوزستان اقدامی نشده است. اگر نبود مدیریت کارآمد فولاد خوزستان در تصدی فولاد اکسین، معلوم نبود چه سرنوشت شومی انتظار مجموعه را می‌کشید.

فشار بانک صادرات مبنی بر جاری کردن ضمانت‌نامه و پیگیری مراحل قانونی که در این صورت ممکن است بزرگ‌ترین عرضه‌کننده‌ شمش فولادی کشور که در سال‌های اخیر توانسته با ارزآوری حاصل از صادرات محصولات باکیفیت، جایگزین شایسته‌ای برای صادرات نفتی کشور لقب گیرد، با مشکلاتی مواجه شود که پیامد آن گریبان‌گیر فولاد اکسین هم خواهد شد. قطعا تعطیلی دو شریان اصلی تولید فولاد و ورق کشور علاوه بر آثار زیان‌بار بر اقتصاد کشور، استان خوزستان را که در شرایط فعلی هم بیشترین نیروی بیکار را در خود جای داده، با مشکلات امنیتی مواجه می‌کند.

در صورت اجرایی شدن ضمانت‌نامه‌ بانک صادرات و صدور رای دادگاه، خط تولید فولاد خوزستان تعطیل شده و ناگزیر اقدام متقابل فولاد خوزستان را به همراه داشته و موجبات تعطیلی فولاد اکسین را به‌دنبال دارد. وقوع چنین شرایط فاجعه‌باری که دور از ذهن نیست، علاوه بر بیکاری بیش از ۱۱هزار نفر به‌طور مستقیم و ۶۰هزار نفر به‌طور غیرمستقیم، ضربه‌ مهلکی به صنعت فولاد کشور وارد می‌کند.

اینک و پس از دخالت بهنگام فولاد خوزستان، سزاوار نیست در شرایطی که با تملک فولاد اکسین از سوی فولاد خوزستان علاوه بر تکمیل زنجیره فولاد و دستیابی به تولید ۱۳ میلیون تنی فولاد در افق ۱۴۰۴ و پایداری تولید در استان زرخیز خوزستان و خلق ثروت ملی، شاهد تاخیر در واگذاری سهام این شرکت به اصل خویش باشیم.

به‌علاوه باید توجه داشت در صورت رخ دادن این اتفاق و ازسرگیری و سرمایه‌گذاری فولاد خوزستان در طرح فولادسازی اکسین، ۳هزار نیروی انسانی به‌طور مستقیم به‌کارگیری می‌شوند. این تعداد یعنی باز شدن گره کور بیکاری در استان خوزستان، ثبات امنیت، به‌کارگیری جوانان متعهد، متخصص و کارآمد که در نهایت به رشد و شکوفایی استان خوزستان و تولید ثروت ملی منجر می‌شود.

برای واگذاری فولاد اکسین به فولاد خوزستان علاوه بر پیگیری‌های مستمر مدیران این مجموعه، همت مسوولان دلسوز استان و کشور لازم است. از نماینده محترم ولی‌فقیه که همواره یار و یاور صنایع استان بوده‌اند، همچنین استاندار محترم که خود زمانی در مقام عالی وزارت حضور داشته‌اند و بدون شک با نگاه ملی پیگیر خواهند بود، تا نمایندگان محترم مجلس که صدای رسای مردم و بنگاه‌های اقتصادی استان بوده و هستند، نیاز است به یاری فولاد خوزستان آمده و در تسریع واگذاری سهام فولاد اکسین به فولاد خوزستان تاثیرگذار باشند.