معاون بازرگانی مجتمع فولاد صنعت بناب در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد
برنامه‌ریزی برای توسعه صادرات به آسیای میانه
مجتمع فولاد صنعت بناب یکی از شرکت‌های مهم تابعه گروه مالی گردشگری است. این واحد شامل دو واحد ذوب (ذوب شاهین به کوره قوس الکتریکی و ذوب شهریار با کوره‌های القایی) است. محصولات این شرکت در حال حاضر میلگرد آجدار در سایزهای مختلف، تیرآهن، نبشی، ناودانی، شمش فولادی و مفتول آلیاژی است. این مجتمع در بخش خصوصی مقام نخست و در میان کل تولیدکنندگان فولاد کشور چهارم را دارد. یکی از اهداف مهم فولاد بناب، برنامه‌ریزی صادراتی است. معاون بازرگانی و عضو هیات‌مدیره مجتمع فولاد صنعت بناب با اشاره به برنامه‌های صادراتی فولاد بناب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» عنوان کرد: صادرات مجتمع فولاد صنعت بناب در سال ۱۳۹۹ افزون بر ۸۹ هزار تن بوده است. مسعود شامانی در پاسخ به این پرسش که صادرات فولاد بناب در نیمه سال‌جاری به چه میزان بوده و نسبت به سال گذشته چه تغییراتی به همراه داشته است، عنوان کرد: در نیمه نخست سال ۱۴۰۰ صادرات مجتمع با توجه به مشکلات قطعی برق حدود ۲۶ هزار تن بوده که با وجود این مشکل، نسبت به سال ۱۳۹۹ بیشتر گزارش شده است.
کشورهای هدف صادراتی
وی با اشاره به مهم‌ترین بازارهای هدف صادراتی فولاد بناب بیان کرد: بازارهای هدف این مجتمع بیشتر کشورهای همسایه همچون عراق، سوریه، لبنان، ترکیه است؛ اما در آینده‌ای نزدیک کشورهای آسیای میانه از جمله ارمنستان، آذربایجان، ازبکستان، تاجیکستان، گرجستان و ترکمنستان نیز جزو این کشورها خواهد بود.
برنامه ریزی صادراتی فولاد بناب
معاون بازرگانی مجتمع فولاد صنعت بناب با اشاره به برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت برای صادرات این شرکت عنوان کرد: اهداف توسعه صنعت فولاد کشور در افق چشم‌انداز سال ۱۴۰۴ برنامه‌ریزی برای دستیابی به سهم ۴درصد صادرات جهانی فولاد است. با توجه به این چشم‌انداز، این مجتمع در سال ۱۴۰۰ روی بحث صادرات حساب ویژه‌ای باز کرده و برنامه‌ریزی خود را برای صادرات به آسیای میانه بیشتر کرده است؛ از سویی صادرات به اروپای‌شرقی را در برنامه خود خواهد داشت.
هزینه‌هایی که تحریم‌ها به صادرات تحمیل کردند
شامانی در پاسخ به این پرسش که آیا تحریم‌ها مانعی در راستای صادرات این مجتمع ایجاد نکرده است، گفت: طبیعی است که تحریم‌ها سبب چالش‌های بسیاری در تامین مواد اولیه، فروش و صادرات فولاد کشور شده است. همچنین تحریم‌ها، مراودات بانکی و نقل و انتقال پول حاصل از فروش کالا را پیچیده کرده و ضمن تحمیل هزینه‌هایی برای صادرکنندگان و کاهش حاشیه سود، ریسک‌های متعددی درخصوص دریافت وجه و نقل و انتقال آن متوجه آنها کرده است. وی در ادامه افزود: علاوه بر موارد یاد شده و مشکلات و چالش‌های موجود در حوزه حمل و نقل داخلی، تحریم‌ها سبب ایجاد محدودیت‌های جدی برای پهلوگیری کشتی‌های سنگین از خطوط مختلف کشتیرانی در بنادر کشور برای حمل و نقل محصولات صادراتی و به تبع آن افزایش هزینه حمل کالاهای صادراتی و کاهش سود ناشی از صادرات شده است که در شرایط غیرتحریمی صادرکنندگان، چنین هزینه‌هایی را متحمل نمی‌شدند.
مشکلات خارجی و داخلی صادرات
این عضو هیات مدیره مجتمع صنعت فولاد بناب در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه قوانین داخلی را در راستای تسهیل صادرات مثمرثمر می‌دانید، عنوان کرد: هم‌اکنون در بعد مسائل خارجی، صادرات با مشکلات عمده‌ای از جمله عدم امکان تبادلات مالی، عدم دسترسی به سوئیفت (که منجر به ایجاد هزینه‌های کارگزاری برای صادرکنندگان شده) و عدم ارتباط بانکی با سایر کشورها در اثر تحریم‌های ظالمانه، همچنین عدم امکان دریافت L/ C که حجم مبادلات تجاری را به حداقل می‌رساند، همراه است.
شامانی با اشاره به مشکلات داخلی در زمینه صادرات عنوان کرد: در داخل کشور صادرات با مسائلی همچون بی‌ثباتی نرخ ارز و چند نرخی شدن آن به صورت نیما، سنا، بازار متشکل و آزاد و اختلاف قیمت‌های آنها در تجارت خارجی کشور روبه‌رو است. بیشتر شرکت‌ها به‌دلیل اینکه رسمی و قانونی فعالیت می‌کنند، از ارائه ارز صادرات در سامانه نیما متضرر می‌شوند؛ در صورتی که برخی از شرکت‌ها این موضوع را رعایت نکرده و رقابت ناسالم در بازار ایجاد می‌کنند. همچنین نوسانات نرخ مواد اولیه و مشخص نبودن نحوه تامین مواد از بورس کالا یا بازار آزاد، این روزها گریبانگیر شرکت‌های فولادی شده است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: تامین آهن اسفنجی و بیلت فولادی از منابع مختلف با قیمت‌های مختلف تامین می‌شود، ولی وزارت صنعت، معدن و تجارت طی بخشنامه‌ای اعلام کرده، کل محصولات شرکت فولادی باید در بورس عرضه شود. اگر کل شمش در بورس تامین شود، این موضوع منطقی به نظر می‌رسد، ولی اگر شمش کافی در بورس عرضه نشود، تکلیف چیست؟ محصولاتی که شمش آن در بازار آزاد تهیه شده، چه تکلیفی دارند؟ تکلیف صادرات نیز با این بخشنامه دچار ابهام شده است.
معاون بازرگانی مجتمع فولاد صنعت بناب ادامه داد: تغییرات غیرکارشناسانه قوانین عرضه در بورس کالا و صادرات باعث کندی کار صادرات و تاخیر در تحویل محموله‌ها شده است که در تجارت بین‌الملل نکته منفی به شمار می‌رود. اگر مشکلات داخلی صادرات که در کنترل دولت است، برطرف شود، برای نمونه یکسان‌سازی نرخ ارز، حذف قوانین دست و پاگیر و ابلاغ بخشنامه‌های جدید با هماهنگی سندیکاها و انجمن‌های مربوطه، در تنظیم بازار داخل بسیار موثر خواهد بود.
مهم‌ترین چالش‌های حوزه صادرات
شامانی با اشاره به چالش‌های مهم حوزه صادرات در کشور خاطرنشان کرد: صادرات ایران از دو بعد اساسی خارجی و داخلی چالش و مشکلات فراوانی دارد. از بعد خارجی تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه کشور، صادرات محصولات فولادی را از جنبه‌های گوناگونی سخت و دشوار کرده است. همچنین تحریم‌ها، مراودات بانکی و نقل‌وانتقال پول حاصل از فروش کالا را متاثر و پیچیده کرده و ضمن تحمیل هزینه‌هایی برای صادرکنندگان و کاهش حاشیه سود، ریسک‌های متعددی درخصوص دریافت وجه و نقل و انتقال آن متوجه آنها می‌کند. علاوه بر موارد یاد شده و مشکلات و چالش‌های موجود در حوزه حمل و نقل داخلی، تحریم‌ها موجب محدودیت‌های جدی برای پهلوگیری کشتی‌های سنگین از خطوط مختلف کشتیرانی در بنادر کشور برای حمل و نقل محصولات صادراتی و بالطبع افزایش هزینه حمل کالاهای صادراتی و کاهش سود ناشی از صادرات شده است که در شرایط غیرتحریمی صادرکنندگان چنین هزینه‌هایی را متحمل نمی‌شدند. از دیگر چالش‌ها می‌توان به عدم اطمینان و تغییرات مداوم رویه‌های تجاری و بی‌ثباتی در قوانین و مقررات کشور و صدور بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های خلق‌الساعه که ضمن از بین بردن قابلیت پیش‌بینی‌پذیری، مشکلاتی را در مسیر صادرات فولاد ایجاد می‌کند، اشاره کرد. چالش دیگر صادرات فولاد اعمال سیاست‌هایی از طرف دولت به منظور تنظیم بازار و جلوگیری از کمبود کالا و حمایت از تولیدات داخلی و صنایع پایین‌دستی فولاد (که در کشور ایجاد شده) است و به فراخور نیازهای داخلی میزان صادرات فولاد افزایش یا کاهش می‌یابد که این امر خود موجب آسیب دیدن اعتبار صادرکنندگان در بازارهای بین‌المللی و در نتیجه از دست رفتن بخشی از بازارهای هدف صادراتی می‌شود.
وی افزود: در بعد داخلی نیز به جهت مقیاس تولید، عدم برخورداری از فناوری روز دنیا، هزینه‌های سربار بالا، بهره‌وری پایین منابع و هزینه‌های تامین مالی بالا در کشور در صورت واقعی شدن قیمت مواد اولیه و انرژی، صادرات محصولات فولادی به جهت بالا بودن قیمت تمام‌شده در مقایسه با قیمت‌های جهانی با چالش جدی روبه‌رو خواهد شد. از همین رو برای حفظ بازارهای صادراتی و توسعه و تداوم هرچه بیشتر صادرات فولاد که از اهمیت بسزایی در شرایط حاضر برخوردار است، نیازمند رفع موانع پیش‌رو، ارتقای بهره‌وری، بهبود فضای کسب‌وکار، مدیریت هزینه‌ها، بهبود زیرساخت‌های صادراتی در حوزه بنادر و گمرک، اصلاح روش تعیین ارزش پایه صادراتی، حضور موثر در بازار کشورهای همسایه، حمایت همه‌جانبه و تسهیل روند صادرات، ایجاد ثبات در قوانین و مقررات، افزایش قدرت پیش‌بینی‌پذیری و مشورت و همفکری با فعالان این حوزه اعم از تولیدکنندگان و صادرکنندگان در هر دو بخش خصوصی و دولتی هستیم.
سخن پایانی
معاون بازرگانی مجتمع فولاد صنعت بناب در پایان خاطرنشان کرد: صادرات و واردات در هر نظام اقتصادی یکی از ضروریات است. در چنین شرایطی هر کشوری که دارای توان صادراتی بالایی باشد، از قدرت اقتصادی بالاتری نسبت به سایر کشورها برخوردار خواهد بود. صنعت فولاد نیز از شرایط یاد شده جدا نیست و توسعه صادرات الزامی در مسیر بهبود عملکرد این صنعت به شمار می‌آید، به‌خصوص که برنامه‌های توسعه‌ای متعددی برای این صنعت طرح‌ریزی و در افق ۱۴۰۴ تولید ۵۵ میلیون تن فولاد هدف‌گذاری شده است. شامانی تاکید کرد: با توجه به سرانه مصرف فولاد در کشور، حدود ۲۰ میلیون تن از محصول مورد بحث مازاد نیاز کشور است و باید صادر شود. بدون شک مجتمع فولاد صنعت بناب هم به سمت توسعه صادرات و جذب بازارهای جدید خواهد رفت و در صورت به صرفه بودن، بیش از ۵۰درصد محصول را صادر و برای کشور ارزآوری خواهیم کرد. در واقع در این برهه از زمان، در جنگ اقتصادی جهان، صادرات برای کشور عزیزمان پیروزی به‌شمار می‌رود.
